Οι αιτήσεις για τα «Εξοικονομώ» της ενέργειας, πόσοι θα πάρουν χρήματα

Την προσπάθεια να καλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα εκατοντάδες χιλιάδες αιτήματα νοικοκυριών για ενεργειακές αναβαθμίσεις κατοικιών και αλλαγή εξοπλισμού, που «τρέχουν» με ένα καταιγιστικό ρυθμό άνω των 3.000 την ημέρα, υποδηλώνει η οριζόντια παράταση του ενός περίπου μήνα που ανακοίνωσε προχθές το ΥΠΕΝ για δύο από τα πιο «λαϊκά» προγράμματα εξοικονόμησης.

Το «Εξοικονομώ 2025», για το οποίο η καταληκτική ημερομηνία μετατίθεται για τις 13 Απριλίου, και αυτό για θερμοσίφωνες και αντλίες, που παίρνει παράταση ως τις 30 Απριλίου, μαζί με τα υπόλοιπα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης (ΟΤΑ, τουρισμός, για δημοτικά - νηπιαγωγεία, κ.λπ.), είναι συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ και είχαν προκηρυχθεί στις αρχές του έτους.

Τα νούμερα είναι πέραν πάσης προσδοκίας και δείχνουν ότι από τις αρχές Ιανουαρίου μέχρι και σήμερα οι αιτήσεις για τα δύο προγράμματα που αφορούν τη μεγάλη μάζα αθροίζουν έναν όγκο άνω των 230.000, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το euro2day.gr.

Μπροστά στον κίνδυνο λίγες μέρες πριν την εκπνοή της καταληκτικής προθεσμίας να μείνουν εκτός χιλιάδες ενδιαφερόμενοι που έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία, η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ, εισακούοντας τα αιτήματα των μηχανικών, προχώρησε στην παράταση, έτσι ώστε να μπουν στο σύστημα όσο το δυνατόν περισσότεροι.

Στην περίπτωση των άλλων προγραμμάτων, ακριβώς επειδή το ενδιαφέρον δεν ήταν το αναμενόμενο, η παράταση συνιστά μια δεύτερη ευκαιρία, ώστε να μη μείνουν αδιάθετα κονδύλια, όπως δείχνει και ο σχετικός πίνακας.

Τα ίδια ταχεία αντανακλαστικά υποδηλώνει και η προσπάθεια να αναζητηθούν νέα κεφάλαια για το «Εξοικονομώ» και αυτό για θερμοσίφωνες και αντλίες, είτε από προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ (εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να αντληθούν συνολικά 500 εκατ. ευρώ), είτε ενδεχομένως από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία, προκειμένου να αυξηθεί το αρχικό μπάτζετ των περίπου 700 εκατ. ευρώ.

Είναι σαφής ο στόχος να καλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότερες αιτήσεις για επενδύσεις εξοικονόμησης, όπου όμως το ενδιαφέρον ξεπερνά κατά πολύ τις δημοσιονομικές αντοχές.

Η αριθμητική δείχνει τα εξής για τα δύο πιο ευρείας απήχησης από τα επτά προγράμματα.

* Στο μεν «Εξοικονομώ 2025», δύο ημέρες πριν τη λήξη της αρχικής προθεσμίας (έληγε σήμερα 20 Μαρτίου), είχαν οριστικοποιηθεί 24.262 αιτήσεις, ωστόσο στο σύστημα βρίσκονταν ακόμη πάνω από 62.000, που για κάποιο λόγο δεν έχουν μέχρι σήμερα ολοκληρωθεί, δηλαδή κατατεθεί οριστικά.

Κρίνοντας από την εμπειρία των παλαιότερων «Εξοικονομώ», περίπου τα 2/3 όσων ξεκινούν να κάνουν αίτηση, τελικά την ολοκληρώνουν. Αυτό σημαίνει ότι δυνητικά θα μπορούσαν να προστεθούν στις ήδη οριστικοποιημένες αιτήσεις, επιπλέον 40.000.

Αλλά με βάση τον αρχικό προϋπολογισμό των 396 εκατ. ευρώ και με δεδομένο ότι η μέση επιδότηση υπολογίζεται στις 20.000 ευρώ, υπολογίζεται ότι μπορούν να καλυφθούν γύρω στις 20.000 αιτήσεις.

Αυτός είναι και ο λόγος που επιχειρείται να εξασφαλιστούν επιπλέον ευρωπαϊκοί πόροι για επέκταση του προγράμματος, στον βαθμό φυσικά των δημοσιονομικών περιθωρίων. Ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι που να μπορούν να καλύψουν το σύνολο του ενδιαφέροντος προφανώς και δεν υπάρχουν, όπως είχε κάνει σαφές και ο προκάτοχος του κ. Παπασταύρου, Θόδωρος Σκυλακάκης.

Στις τότε δηλώσεις του είχε επισημάνει ότι οι όποιοι πρόσθετοι πόροι θα στοχεύσουν σε περιοχές και κατηγορίες νοικοκυριών με αυξημένες ανάγκες, όπως τα ευάλωτα νοικοκυριά και οι πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Κάνοντας το «breakdown» των οριστικών αιτήσεων, το 60% αφορά αυτές ακριβώς τις ειδικές κατηγορίες στις οποίες στοχεύει το πρόγραμμα. Τους πληγέντες των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία και τους σεισμόπληκτους στο Αρκαλοχώρι Κρήτης (8.372 αιτήσεις), τις οικογένειες με μέλος ή μέλη ΑμεΑ (3.385) και τα ευάλωτα νοικοκυριά (3.002).

* Στην περίπτωση του «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», οι αριθμοί δείχνουν ότι δύο πάντα μέρες πριν την ανακοίνωση της παράτασης (έληγε στις 31 Μαρτίου), είχαν κατατεθεί συνολικά 147.041 αιτήσεις. Από αυτές, οι 90.788 αφορούν την αντικατάσταση παλαιού ηλιακού θερμοσίφωνα με καινούργιο και οι 56.253 αγορά αντλίας θερμότητας.

Είναι μια αναλογία 60/40, όταν οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούσαν για ένα 90/10. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι υποβλήθηκαν πολύ περισσότερα αιτήματα επιδότησης των πολύ ακριβότερων αντλιών έναντι εκείνων για τους φθηνότερους ηλιακούς.

Κρίνοντας από τον διαθέσιμο προϋπολογισμό των 223 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι μπορεί να καλυφθούν περίπου 70.000 αιτήματα, δηλαδή γύρω στα μισά. Και εδώ καταβάλλεται προσπάθεια να αντληθούν πόροι από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα ή νέα ευρωπαϊκά ταμεία.

Τα παραπάνω συγκλίνουν για μια ακόμη φορά στο ίδιο συμπέρασμα. Το ενδιαφέρον για αναβάθμιση του οικιστικού αποθέματος της χώρας που υπολογίζεται σε 4,3 εκατομμύρια κατοικίες και την αλλαγή εξοπλισμού θέρμανσης είναι τεράστιο, ωστόσο τα δημοσιονομικά περιθώρια συγκεκριμένα.

Γεγονός που με τη σειρά του σημαίνει ότι ακόμη και αν εξασφαλιστούν περαιτέρω κονδύλια, το «παράθυρο» σταδιακά κλείνει. Και οι όποιοι τυχόν νέοι γύροι προγραμμάτων θα έχουν αντικειμενικά όλο και πιο απαιτητικές και αυστηρές προϋποθέσεις συμμετοχής και ενδεχομένως χαμηλότερα ποσά επιδοτήσεων από τα σημερινά. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι σε όλα μαζί τα μέχρι σήμερα «Εξοικονομώ» έχουν ενταχθεί περίπου 130.000 νοικοκυριά, με μια συνολική επιδότηση άνω των 2 δισ. ευρώ.

Πώς «περπατούν» τα άλλα προγράμματα

Συνοψίζοντας την εικόνα στα υπόλοιπα προγράμματα που πήραν παράταση, στην περίπτωση αυτού που αφορά εγκατάσταση μπαταριών στις επιχειρήσεις, είτε πάνω σε σχεδιαζόμενα είτε σε υφιστάμενα φωτοβολταϊκά, προϋπολογισμού 153,7 εκατ. ευρώ, στο σύστημα βρίσκονται 551 αποθηκευμένες αιτήσεις, εκ των οποίων μόνο 105 έχουν οριστικοποιηθεί.

Στο πρόγραμμα ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, ύψους 40 εκατ. ευρώ, έχουν αποθηκευτεί 10 αιτήσεις εκ των οποίων καμία δεν έχει υποβληθεί.

Σχετικά με το τουριστικό πρόγραμμα για τη «Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων», ύψους 10 εκατ. ευρώ, οι αποθηκευμένες αιτήσεις είναι 160 και οι υποβληθείσες 14.

Τέλος, το «Αθηνά», ύψους 37,2 εκατ. ευρώ που αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των εν λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων (με δικαιούχους τους ΟΤΑ Α’ Βαθμού και τα ΝΠΔΔ αυτών που έχουν τη σχετική αρμοδιότητα), έχουμε 105 αποθηκευμένες αιτήσεις και 99 οριστικές. Ενώ στο παρόμοιο πρόγραμμα «Φοίβος» (12,4 εκατ.) για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των εν λειτουργία δημοτικών βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, οι αποθηκευμένες αιτήσεις είναι 50 και οι υποβληθείσες 23.

Η ακτινογραφία και των 7 προγραμμάτων (με στοιχεία 17/3/2025)

1. «Εξοικονομώ 2025»

* Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: 24.262

• Πληγέντες - Σεισμόπληκτοι: 8.372
• Ευάλωτα Νοικοκυριά: 3.002
• ΑΜΕΑ: 3.385

*Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 86.885

2. «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα»

• Αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων για Θερμοσίφωνο: 90.788
• Αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων για Αντλίες Θερμότητας: 56.253

* Σύνολο: 147.041

3. «Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις»

• Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: 105
• Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 551

4. «Βελτίωση της Ενεργειακής Απόδοσης Ορεινών Τουριστικών Καταλυμάτων»

• Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: 14
• Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 160

5. «Φοίβος»

• Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: 23
• Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 50

6. «Αθηνά»

• Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: 99
• Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 105

7. Πρόγραμμα «Προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης»

• Συνολικός αριθμός υποβληθέντων αιτήσεων: -
• Συνολικός αριθμός αποθηκευμένων αιτήσεων: 10

Μάξιμουμ δαπάνες, επιδοτήσεις

Στην περίπτωση του «Εξοικονομώ», θυμίζουμε ότι ο επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 35.000 ευρώ και τα ποσοστά επιδότησης κινούνται μεταξύ 50%-100%, ανάλογα με τις δύο εισοδηματικές κατηγορίες (η πρώτη για ατομικό έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ και η δεύτερη για πάνω από τα ποσά αυτά), αλλά και τις τρεις ειδικές κατηγορίες που καθιερώνει για πρώτη φορά το πρόγραμμα. Τους πληγέντες φυσικών καταστροφών, τις οικογένειες με μέλος ή μέλη ΑμεΑ και τις οικογένειες με τέσσερα παιδιά.

Κριτήριο με αυξημένη βαρύτητα αποτελούν οι βαθμοημέρες θέρμανσης και επιλέξιμα ακίνητα είναι οι υφιστάμενες μονοκατοικίες ή τα υφιστάμενα διαμερίσματα με χρήση κύριας κατοικίας που έχουν καταταγεί σε ενεργειακή κλάση χαμηλότερη ή ίση της Γ’.

Στην περίπτωση της αντικατάστασης θερμοσίφωνα, το ποσοστό επιδότησης φτάνει το 60% για τα νοικοκυριά που ανήκουν στη χαμηλή εισοδηματική κατηγορία (οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ ή ατομικό έως 5.000 ευρώ) και πέφτει στο 50% για όσους έχουν πάνω από τα ποσά αυτά.

Στη δε αγορά αντλίας θερμότητας, όπου δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια, η ενίσχυση φτάνει το 50%, έχει ταβάνι τις 5.000 ευρώ για τον εξοπλισμό και τις 1.000 ευρώ για τις υπηρεσίες και, όπως και για την αγορά θερμοσίφωνα, οι δικαιούχοι θα παίρνουν δύο επιταγές (vouchers). Μία για τον εξοπλισμό και μία για τις υπηρεσίες.