Εδωσε στην Ελλάδα το investment grade η Μoody's

Σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας σε Baa3 από Βa1 προχώρησε η Moody's, αλλάζοντας το outlook σε σταθερό από θετικό.   

Η Moody's ήταν ο μόνος μεγάλος οίκος αξιολόγησης που είχε διατηρήσει τη χώρα μια βαθμίδα κάτω από το investment grade. Σημειώνεται ότι την προηγούμενη εβδομάδα, η DBRS αναβάθμισε το ελληνικό αξιόχρεο, ένα σκαλί υψηλότερα στην επενδυτική βαθμίδα, στο BBB, θέτοντας σταθερό outlook. Επεται αξιολόγηση από την S&P στις 18 Απριλίου και από τη Fitch στις 16 Μαϊου. 

Οπως αναφέρει η Moody's, η αναβάθμιση αντανακλά την εκτίμηση ότι το πιστωτικό προφίλ της χώρας έχει πλέον μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε πιθανά μελλοντικά σοκ. Τα δημόσια οικονομικά έχουν βελτιωθεί ταχύτερα των εκτιμήσεων. 

Με βάση τις πολιτικές που εφαρμόζει η χώρα, τις θεσμικές βελτιώσεις που αποδίδουν και ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον, η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να τρέχει σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα που σταδιακά θα μειώσουν το βάρος του χρέους. 

Επιπλέον, η υγεία του τραπεζικού τομέα συνεχίζει να βελτιώνεται, κάτι που περιορίζει το ρίσκο ενός τραπεζικού πιστωτικού γεγονότος που θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο πιστωτικό προφίλ της χώρας.  

Το σταθερό outlook αντανακλά την ισορροπία μεταξύ των θετικών προοπτικών της χώρας και του ότι κάποιες από τις προκλήσεις θα χρειαστεί χρόνο για να βελτιωθούν. Στο μέτωπο των προκλήσεων, η ολοκλήρωση των θεσμικών και των οικονομικών δομικών μεταρρυθμίσεων θα χρειαστεί χρόνο.

Αν και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ έχει μειωθεί ταχύτατα τα τελευταία χρόνια, είναι ένας από τους μεγαλύτερους μεταξύ των χωρών που καλύπτει ο οίκος. Εν τω μεταξύ, οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν το θετικό momentum από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για να υλοποιήσουν πολιτικές που στηρίζουν το πιστωτικό προφίλ. 

Η μείωση του χρέους 

Τα τελευταία χρόνια, τα δημόσια οικονομικά της χώρας έχουν υπεραποδόσει σε σχέση με τις προσδοκίες μας, κάτι που αυξάνει την πεποίθηση ότι το ελληνικό χρέος θα παραμείνει σε πτωτικό μονοπάτι. Οι βελτιώσεις οφείλονται τόσο σε περιορισμό των δαπανών, όσο και σε μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων, εν μέσω συνεχιζόμενων θεσμικών βελτιώσεων στη φορολογική συμμόρφωση και τις εισπράξεις.

Το 2024, η Ελλάδα παρήγαγε πρόσθετα φορολογικά έσοδα 2 δισ. ευρώ μέσω των προσπαθειών ελέγχου της φοροδιαφυγής. Η ψηφιοποίηση μεγάλης κλίμακας επίσης στηρίζει τη φορολογική συμμόρφωση. Ο δρόμος εκσυγχρονισμού της φορολογικής διοίκησης συνεχίζεται, κάτι που στηρίζει την εκτίμησή μας ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα παραμείνει ισχυρή μεσοπρόθεσμα, σημειώνει ο οίκος. 

Κοιτάζοντας στο μέλλον, η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να παράγει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και αναμένουμε ότι θα παραμείνουν στο 2-2,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Αυτό θα πραγματοποιηθεί μέσω ενός συνδυασμού περιορισμού των δαπανών και σταθερής παραγωγής εσόδων.

Η τρέχουσα κατάσταση με το αυξημένο γεωπολιτικό ρίσκο στην Ευρώπη έχει λιγότερες επιπτώσεις στην Ελλάδα από ότι σε άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης. Η Ελλάδα έχει πιάσει ή ξεπεράσει το στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια και η χώρα δεν έχει ιστορικό υποεπενδύσεων στην άμυνα με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.   

Γενικά, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ έχει υποχωρήσει κατά περίπου 50 μονάδες βάσης από το υψηλό του το 2020 και έχει μειωθεί κατά περίπου 27 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα επίπεδα προ Covid. Η Moody's εκτιμά ότι ανήλθε στο 156,1% του ΑΕΠ στα τέλη του 2024 και θα υποχωρήσει στο 148,3% και 140,6% το 2025 και το 2026  αντίστοιχα.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Η δομή χρέους της χώρας παραμένει ευνοϊκή, με μέση ωρίμανση στα 18,8 χρόνια, με το σύνολό του σε σταθερά επιτόκια. Στα τέλη του 2024, η χώρα προκατέβαλε 7,9 δισ. ευρώ από το Greek Loan Facility (GLF), με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προαναγγέλλει μια ακόμη πρόωρη αποπληρωμή 5 δισ. ευρώ φέτος. Με την πληρωμή στα τέλη του 2024, η χώρα θα έχει ξεπληρώσει περίπου το 61% των εκκρεμών δανείων του GLF και στα επόμενα χρόνια στοχεύει να προπληρώσει το χρέος που ωριμάζει την περίοδο 2033-41. 

Οι τράπεζες

Η ποιότητα του ενεργητικού συνέχισε να βελτιώνεται και θα συγκλίνει με τα επίπεδα της ΕΕ, αν και τα επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPEs) παραμένουν από τα υψηλότερα στην ΕΕ. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης των NPEs προήλθε από τις πωλήσεις χαρτοφυλακίου και τις τιτλοποιήσεις, μειώνοντας τον δείκτη σε περίπου 2,9% τον Δεκέμβριο του 2024 σε σύγκριση με μέσο όρο περίπου 2% για τις τράπεζες της ΕΕ.

Η κυβέρνηση έχει επεκτείνει το πρόγραμμα Ηρακλής, το οποίο υπήρξε βασική πηγή μειώσεων των NPEs μέσω τιτλοποιήσεων (οι ομολογίες φέρουν κρατική εγγύηση). Η επέκταση του Ηρακλή (γνωστή και ως Ηρακλής III) θα ενισχύσει περαιτέρω τιτλοποιήσεις, κυρίως για τη μικρότερη τράπεζα Attica BankΑΤΤ +0,82% και μικρότερα ποσά για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, σημειώνει ο οίκος.

Είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, ότι επειδή οι μειώσεις των NPEs προήλθαν από μεταφορές προβληματικών περιουσιακών στοιχείων, παραμένουν στην οικονομία, στα χέρια των servicers, ακόμη και αν βρίσκονται εκτός τραπεζικού τομέα. Η επιμονή αυτών των NPLs αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη, καθώς και πηγή ενδεχόμενων υποχρεώσεων για την κυβέρνηση λόγω της κρατικής εγγύησης στα senior notes, αν και δεν έχει ενεργοποιηθεί καμία εγγύηση τα τελευταία πέντε χρόνια.

Οι μετρήσεις κεφαλαιακής επάρκειας βελτιώνονται επίσης λόγω της ισχυρής παραγωγής οργανικού κεφαλαίου, παρά τις πληρωμές μερισμάτων το 2024-25. Επιπλέον, η ποιότητα του κεφαλαίου βελτιώνεται λόγω της ισχυρής κερδοφορίας και της περαιτέρω (και επιταχυνόμενης) απόσβεσης αναβαλλόμενης πίστωσης φόρου (DTC).

Αναμένουμε ότι τα κέρδη θα παραμείνουν ισχυρά παρά την πίεση στα περιθώρια το 2025-26 λόγω της ανατιμολόγησης των δανείων σε χαμηλότερα επίπεδα εξαιτίας της μείωσης των επιτοκίων. Τα κέρδη θα υποστηριχθούν από τη μεσαία έως υψηλή μονοψήφια πιστωτική επέκταση, τον περαιτέρω εξορθολογισμό της βάσης κόστους και της αποτελεσματικότητας των τραπεζών μέσω πρωτοβουλιών ψηφιοποίησης και περισσότερων περικοπών προσωπικού.

Αιτιολόγηση για τις σταθερές προοπτικές

Οι σταθερές προοπτικές εξισορροπούν το γεγονός ότι ορισμένες από τις κύριες πιστωτικές προκλήσεις της Ελλάδας θα καθυστερήσουν να βελτιωθούν. Η ολοκλήρωση των θεσμικών διαρθρωτικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων και των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη θα χρειαστεί χρόνο. Ενώ η οικονομική ανάπτυξη ήταν κυκλικά ισχυρή λόγω της πολύ ισχυρής υποστήριξης των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι πιθανό να επιβραδυνθεί μόλις ολοκληρωθεί η απορρόφηση αυτών των κεφαλαίων.

Τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία θα δημιουργήσουν «αντίθετους ανέμους» στην ανάπτυξη παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσει τα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό. Παρόλο που το χρέος έχει μειωθεί γρήγορα τα τελευταία χρόνια, θα παραμείνει ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο στην συγκεκριμένη βαθμίδα μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας.

Τούτου λεχθέντος, οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν καλά τη θετική δυναμική που δημιουργείται από το Ταμείο Ανάκαμψης για να εφαρμόσουν σθεναρά πιστωτικές πολιτικές, μια επιλογή που μειώνει τους καθοδικούς κινδύνους για τις αξιολογήσεις που μπορεί να προκληθούν από αυτές τις οικονομικές και δημοσιονομικές αδυναμίες.

Περιβαλλοντικά θέματα

Η βαθμολογία του περιβαλλοντικού προφίλ της Ελλάδας «E-3» αντικατοπτρίζει την έκθεση της χώρας σε διάφορους περιβαλλοντικούς κινδύνους. Ο αυξημένος κίνδυνος οφείλεται κυρίως στην υψηλή έκθεση σε πυρκαγιές, ζέστη και υδάτινο στρες.

Μια περαιτέρω αύξηση της συχνότητας και της σοβαρότητας αυτών των γεγονότων θα μπορούσε να αποδυναμώσει την οικονομία της χώρας και μέσω ενός συνδυασμού χαμηλότερων εσόδων και υψηλότερων δαπανών θα μπορούσε να επιβαρύνει ολοένα και περισσότερο τα δημόσια οικονομικά.

Η σταθερή οικονομική στήριξη από την ΕΕ για τον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών και την υποστήριξη της πράσινης μετάβασης αποτελεί μετριασμό της αυξημένης έκθεσης.

Η βαθμολογία του προφίλ κοινωνικού εκδότη «S-4» της Ελλάδας αντικατοπτρίζει κατά κύριο λόγο ένα δυσμενές δημογραφικό προφίλ, το οποίο θα επιβαρύνει τη μακροπρόθεσμη δυνητική αύξηση της παραγωγής της οικονομίας.

Οι ουσιαστικές συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια περιορίζουν τις δημοσιονομικές επιπτώσεις του δυσμενούς δημογραφικού προφίλ. Τα υψηλά ακόμη ποσοστά ανεργίας (αν και μειώνονται), ιδιαίτερα για τους νέους αποτελούν κοινωνικές προκλήσεις. Ωστόσο, οι βελτιωμένες οικονομικές προοπτικές μαζί με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στην εκπαίδευση αναμένεται να βελτιώσουν τη λειτουργία της αγοράς εργασίας, παρέχοντας σημαντικούς μετριασμούς για τους προαναφερθέντες κοινωνικούς κινδύνους.

Τι μπορεί να βελτιώσει την αξιολόγηση

Ανοδική πίεση στις αξιολογήσεις Baa3 της Ελλάδας θα μπορούσε να προκύψει εάν βλέπαμε μια αυξανόμενη πιθανότητα ότι το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό αυξάνεται πάνω από τις τρέχουσες προσδοκίες μας.

Ενώ οι βελτιώσεις σε τομείς όπως η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος ή η διαφοροποίηση της οικονομίας θα απαιτούσαν χρόνο, τα σημάδια επιτάχυνσης της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων θα ήταν πιστωτικά θετικά. Πιστωτικά θετικές θα ήταν και οι μειώσεις του χρέους της Ελλάδας που θα υπερβαίνουν σημαντικά τις τρέχουσες προσδοκίες μας.

Τι μπορεί να υποβαθμίσει την αξιολόγηση

Πτωτικές πιέσεις στην αξιολόγηση Baa3 της Ελλάδας θα μπορούσαν να προκύψουν εάν η πορεία πολιτικής που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια αντιστραφεί ή εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι προηγούμενες μεταρρυθμίσεις δεν αποφέρουν την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά οφέλη που αναμένουμε επί του παρόντος.

Ειδικότερα, ενδείξεις διαρκούς, ουσιώδους επιδείνωσης της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης, σε συνδυασμό πιθανώς με απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα, θα πυροδοτούσαν δράση αρνητικής αξιολόγησης, όπως και μια οπισθοδρόμηση στις διαρθρωτικές μακροοικονομικές ή δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις.

Μια αξιοσημείωτη επιδείνωση των γεωπολιτικών κινδύνων στην Ευρώπη που παρέχει απτές αποδείξεις αποδυναμωμένης υποστήριξης από βασικούς συμμάχους, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα ήταν επίσης πιστωτική αρνητική απουσία ισχυρών μέτρων μετριασμού σε εθνικό και/ή επίπεδο ΕΕ.