Οι νέες ρυθμίσεις για τα Airbnb και η εκκρεμότητα που άναψε φωτιές

Χωρίς αλλαγές, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις που προκάλεσε ενόσω βρισκόταν σε δημόσια διαβούλευση, κατατέθηκε χθες στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού, βάσει του οποίου θεσπίζεται το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα πρέπει να διέπει στο εξής την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που διαθέτουν τα καταλύματά τους σε βραχυχρόνια μίσθωση τηρούν στάση αναμονής, εκτιμώντας ότι το προσεχές χρονικό διάστημα το υπουργείο Τουρισμού (αν δεν μεσολαβήσει διευθέτηση του θέματος κατά τη συζήτηση στη Βουλή) θα εκδώσει διευκρινιστική εγκύκλιο, η οποία θα αποσαφηνίζει τη διάταξη που πυροδότησε σωρεία αντιδράσεων καθώς αποκλείει, επί της ουσίας, από την εν λόγω αγορά ακίνητα που άλλαξαν χρήση μετά το 2011.

Η συγκεκριμένη διάταξη βρέθηκε στον πυρήνα των αντιδράσεων των ιδιοκτητών ακινήτων, με τον Σύνδεσμο Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (Stama) να τη χαρακτηρίζει, μάλιστα, «αντισυνταγματική», ζητώντας την πλήρη κατάργησή της.

Η επιχειρηματολογία εταιρειών και ιδιοκτητών ακινήτων

Όπως είχε επισημάνει σε σχόλιό του στη δημόσια διαβούλευση ο Stama, η διάταξη ανατρέπει βίαια τον επενδυτικό σχεδιασμό χιλιάδων ιδιοκτητών που επένδυσαν με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Stama, επιφέρει καταστροφικές οικονομικές συνέπειες στο επιχειρείν, αφού οδηγεί στην απαξίωση επενδύσεων εκατομμυρίων ευρώ σε ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις ακινήτων, σε σημαντική μείωση των φορολογικών εσόδων του κράτους, στην αποθάρρυνση μελλοντικών επενδύσεων στην αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος και σε απώλεια θέσεων εργασίας στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης και σε συναφείς κλάδους.

Στο ίδιο μήκος κύματος είχε κινηθεί και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), επισημαίνοντας ότι «ανοίγει μοιραία νέο λαμπρό πεδίο δυνατότητας διαφθοράς και καταπίεσης των πολιτών, ενώ είναι γνωστή η προσπάθεια, η ΑΑΔΕ να απαλλάξει τους φορολογουμένους από τη δυνατότητα που είχαν τα φορολογικά όργανα για προσωπική επαφή και συναλλαγή μαζί τους».

Κατά των ξενοδόχων στράφηκε από την πλευρά του ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ), κάνοντας λόγο για υπερφορολόγηση και για εξοντωτικά πρόστιμα στη βραχυχρόνια μίσθωση!

«Η βραχυχρόνια μίσθωση βοήθησε ιδιοκτήτες ακινήτων να αξιοποιήσουν την ιδιοκτησία τους και να έχουν ένα καλό εισόδημα δίχως φθορές στην περιουσία τους. Έτσι αναπτύχθηκε η δραστηριότητα αυτή και έφτασε σήμερα να φέρνει στην Ελλάδα το 60% των επισκεπτών της. Αυτό όμως δεν επηρέασε καθόλου τον ξενοδοχειακό κλάδο, που λειτουργεί με 90-95% πληρότητα και συνάμα αύξηση των τιμών που σε πολλές περιπτώσεις φτάνει τα 200-250 ευρώ για ένα δωμάτιο.

Είδαν όμως έναν γίγαντα να μεγαλώνει δίπλα τους και να παίρνει τα ηνία του τουρισμού στη χώρα μας, στερώντας τους την ηγεμονία που είχαν για δεκαετίες. Πιέζουν λοιπόν με κάθε τρόπο την κυβέρνηση να καταπολεμήσει τη βραχυχρόνια μίσθωση για να έχουν τον απόλυτο έλεγχο στο τουριστικό προϊόν της χώρας», αναφέρουν χαρακτηριστικά και απειλούν με στάση εργασιών, «κλείνοντας» επί της ουσίας τα κανάλια που δέχονται κρατήσεις τον Φεβρουάριο.

«Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με μια μεγάλης κλίμακας καμπάνια ενημέρωσης σε όλα τα ΜΜΕ (Ελλάδας και εξωτερικού) και στα διαθέσιμα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης, με μια πρώτη αντίδραση το κλείσιμο του ημερολογίου μας τον μήνα Φεβρουάριο του 2025 και εάν ψηφιστεί το νομοσχέδιο, θα κλείσουμε και τον Αύγουστο του 2025», επισημαίνει.

Οι θέσεις των ξενοδόχων

Το νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού κατά τη διαβούλευσή του προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και από την πλευρά των επιχειρηματιών του ξενοδοχειακού κλάδου. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), βάσει των παρατηρήσεων που έκανε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού, ζήτησε την επιβολή περιορισμών σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές σε ό,τι αφορά τη διάθεση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση, για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας.

Συγκεκριμένα, η ενεργοποίηση της διάταξης που αιτείται ο ΣΕΤΕ προβλέπει «η μίσθωση κάθε ακινήτου να μην υπερβαίνει τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος και για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, τις 60 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Υπέρβαση της διάρκειας των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων επιτρέπεται, εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει για μίσθωση ή υπεκμίσθωση, δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος».

Παράλληλα, ο ΣΕΤΕ ζητά «να διασφαλιστεί πως θα πραγματοποιούνται οι απαραίτητοι έλεγχοι τόσο για την εφαρμογή της προωθούμενης ρύθμισης όσο και σε καταλύματα που λειτουργούν υπό τον μανδύα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ενώ θα έπρεπε να διαθέτουν Ειδικό Σήμα Λειτουργίας ή Γνωστοποίηση Λειτουργίας».

Στην ίδια λογική, ο Σύνδεσμος προτείνει:

Η απαλλαγή από ΦΠΑ του εισοδήματος που αποκτάται, από φυσικά πρόσωπα, από τη βραχυχρόνια μίσθωση μέχρι δύο ακινήτων να εφαρμόζεται μόνο εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής δύο προϋποθέσεις:

α. ένα από τα δύο ακίνητα που εκμισθώνονται θα πρέπει να έχει δηλωθεί ως ακίνητο στο οποίο ιδιοκατοικεί ο εκμισθωτής και

β. το συνολικό ετήσιο εισόδημά του από τη βραχυχρόνια μίσθωση να μην υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.

Σε αντίθετη περίπτωση, στο εισπραττόμενο μίσθωμα θα πρέπει να επιβάλλεται ΦΠΑ.

Προκειμένου τα ακίνητα που εκμισθώνονται βραχυχρόνια να διαχωρίζονται από τις νόμιμα αδειοδοτημένες επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων, θα πρέπει να οριστεί ρητά πως σε περίπτωση που εντός του καταλύματος διεξάγεται οποιασδήποτε μορφής παροχή υπηρεσιών ή διαμεσολάβηση για παροχή υπηρεσιών, τότε το ακίνητο θα πρέπει να θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει Ειδικό Σήμα Λειτουργίας ή Βεβαίωση Συνδρομής Νομίμων Προϋποθέσεων.

Να παρέχεται το δικαίωμα στους ΟΤΑ Α’ βαθμού να ορίζουν, μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τους, τον μέγιστο αριθμό ακινήτων που μπορούν να εγγράφονται στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης ανά δημοτικό διαμέρισμα.

Ζητούν ποσόστωση στη Σαντορίνη

Για «πλήρη και θεσμοθετημένη πλέον απελευθέρωση της αγοράς της βραχυχρόνιας μίσθωσης» κάνει λόγο η Ένωση Ξενοδόχων Σαντορίνης, ζητώντας «την ποσόστωση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης σε σχέση με τον αριθμό των ξενοδοχειακών κλινών ανά περιοχή της Ελλάδας, αλλά και τη μη αλλαγή χρήσης των ακινήτων που ενώ είναι προορισμένες και χαρακτηρισμένες και οικοδομούνται για κατοικίες, μετατρέπονται και μάλιστα από τη μια μέρα στην άλλη, σε επαγγελματικά ακίνητα».

Τι λέει η Airbnb

Από την πλευρά της πάντως, η μεγαλύτερη πλατφόρμα βραχυχρόνιων μισθώσεων παγκοσμίως, η Airbnb, αναφέρει, μεταξύ άλλων: «Χαιρετίζουμε τους κανόνες για την ασφάλεια και τα λειτουργικά πρότυπα για τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις ακινήτων στην Ελλάδα, οι οποίοι παρέχουν σαφήνεια σε όλους τους ενδιαφερόμενους και θα ωφελήσουν την κοινότητα τόσο των οικοδεσποτών όσο και των επισκεπτών.

Όπως και σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, τα δίκαια λειτουργικά πρότυπα και πρότυπα ασφαλείας όχι μόνο διασφαλίζουν ασφαλή ταξίδια τόσο για τους οικοδεσπότες όσο και για τους επισκέπτες, αλλά συμβάλλουν επίσης σε διαμονές υψηλής ποιότητας.

Ένα διαφανές πλαίσιο εξασφαλίζει σταθερότητα για τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις στην Ελλάδα και για τις ελληνικές οικογένειες, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να επωφελούνται από αυτή τη δραστηριότητα για να τα βγάλουν πέρα».

Το νέο πλαίσιο

Το νέο πλαίσιο, που δεν διαφοροποιείται σε σχέση με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, προβλέπει τις λειτουργικές προδιαγραφές και τις προδιαγραφές ασφαλείας που πρέπει να πληρούν όσα καταλύματα διατίθενται με όρους βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb).

Πιο αναλυτικά, τα ακίνητα που μισθώνονται με όρους της οικονομίας του διαμοιρασμού οφείλουν:

• Να αποτελούν χώρους κύριας χρήσης κατοικίας και να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό,
• να διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν,
• να διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής, και
• να διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.

Για πρώτη φορά προβλέπεται, δε, η δυνατότητα ελέγχου των ακινήτων που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση από τις υπηρεσίες του υπουργείου Τουρισμού, σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Στους διαχειριστές ακινήτων θα επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο 5.000 ευρώ, αν δεν επιτραπεί η είσοδος στο ελεγχόμενο ακίνητο και αν δεν πληρούται κάποια από τις προδιαγραφές. Το πρόστιμο αποτελεί δημόσιο έσοδο, επιβάλλεται και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

Εντός δεκαπέντε ημερολογιακών ημερών από την ημέρα που διαπιστώνεται η παράβαση, ο διαχειριστής ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούται να συμμορφωθεί με τις προδιαγραφές.

Αν διενεργηθεί νέος έλεγχος εντός ενός έτους από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής προστίμου και διαπιστωθεί παράβαση των προδιαγραφών, το πρόστιμο θα επιβάλλεται στο διπλάσιο και στην περίπτωση κάθε επόμενης ίδιας παράβασης στο τετραπλάσιο του αρχικά επιβληθέντος, δηλαδή των 5.000 ευρώ.