«Ζεστό» το Τελ Αβίβ για το καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ

Την πολιτική στήριξη της ισραηλινής κυβέρνησης στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ σηματοδοτεί η σημερινή επίσκεψη στην Αθήνα του υπ. Ενέργειας της χώρας, Ελι Κοέν και η υπογραφή με τον ομολόγό του Θ.Σκυλακάκη, διακυβερνητικής συμφωνίας ανάμεσα σε Αθήνα και Τελ Αβίβ, της πρώτης με ενεργειακή ατζέντα στην ιστορία των διμερών σχέσεων.

Η συμφωνία που είχε προγραμματιστεί για τα τέλη Νοεμβρίου, αλλά αναβλήθηκε τελευταία στιγμή λόγω του έκτακτου υπουργικού συμβουλίου στο Ισραήλ για την εκεχειρία στο Λίβανο, έχει ως αντικείμενο την ευρύτερη συνεργασία σε στρατηγικά ζητήματα υποδομών, όπως ο Great Sea Interconnector, θέματα κυβερνοασφάλειας, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την προώθηση προηγμένων τεχνολογιών στον τομέα της ενέργειας.

Η κίνηση έχει τη δική της σημασία όχι μόνο γιατί επαναβεβαιώνει το ενδιαφέρον των ισραηλινών για το έργο, όσο και γιατί μέσα από μια διακυβερνητική πλέον ενεργειακή συμφωνία δείχνει τη πολιτική στήριξη της χώρας στο project συνολικού μήκους 1.200 χλμ, μετά και τη συμφωνία Ελλάδας - Κύπρου του Σεπτεμβρίου, αλλά και τη πρόσφατη συμμετοχή της γαλλικής Merdiam με 49,9% στο μετοχικό του κεφάλαιο.

Το τάιμινγκ του ισραηλινού ενδιαφέροντος δεν είναι τυχαίο. Τα σημάδια αποκλιμάκωσης στα πολεμικά μέτωπα, έχουν ως αποτέλεσμα το Ισραήλ να ξαναπιάνει το νήμα σε μια σειρά από «παγωμένα» ζητήματα, όπως οι ενεργειακές συμφωνίες στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και projects που είχαν μείνει πίσω λόγω του εδώ και πάνω από ενός έτους πολέμου στη Γάζα.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι ισραηλινοί εμφανίζονται ιδιαίτερα «ζεστοί» για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης - λέγεται άλλωστε ότι ο ίδιος ο Ελι Κοέν είχε συμβάλλει το Σεπτέμβριο για να ξεμπλοκάρει το «βραχυκύκλωμα» με την Κύπρο - και βλέπουν ευκαιρίες για την κάλυψη των μεγάλων ενεργειακών τους αναγκών μέσω εξαγωγών πράσινης φθηνής ενέργειας από την Ελλάδα.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο ισραηλινός υπουργός αναμένεται να εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για το τμήμα Ισραήλ - Κύπρος, μήκους 310 χλμ, για το οποίο «τρέχει» ήδη η μελέτη κόστους-οφέλους, η οποία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2025, με την ισραηλινή πλευρά να μη κρύβει τη διάθεσή της να επιταχυνθούν οι διαδικασίες.

Το θέμα των ενεργειακών εξαγωγών προς το Ισραήλ είναι κομβικό και για την Ελλάδα, προκειμένου να συνεχιστούν οι επενδύσεις σε ΑΠΕ, καθώς αποτελεί μονόδρομο η εξαγωγή σε γειτονικές χώρες τόσο της πλεονάζουσας εγχώριας παραγωγής του μέλλοντος, όσο και τους όγκους αιολικής ενέργειας που φιλοδοξούμε να εισάγουμε τα επόμενα χρόνια από την Αίγυπτο. Τα ενεργειακά των δύο χωρών είχαν συζητηθεί και το Νοέμβριο στο Μπακού κατά τις επαφές Σκυλακάκη - Σίλμαν (της ισραηλινής υπ. Περιβαλλοντικής Προστασίας), με την ελληνική πλευρά να αναδεικνύει τα οφέλη μιας πιο στρατηγικής συνεργασίας για αμφότερες τις πλευρές από το αυξανόμενο πράσινο ελληνικό ενεργειακό δυναμικό.

Τέτοια ζητήματα βρίσκονται στο τραπέζι της ελληνοϊσραηλινής συνεργασίας, χωρίς να αποκλείεται μελλοντικά, ακόμη και μια μετοχική συμμετοχή από fund της χώρας στο κομμάτι Κύπρου- Ισραήλ, όταν αυτό θα έχει φτάσει σε φάση ωρίμανσης.

Η υπογραφή της διακυβερνητικής συμφωνίας ήταν προγραμματισμένη εδώ και πολύ καιρό, ωστόσο μια σειρά από παράγοντες, λόγω κυρίως του πολέμου στη περιοχή και των διαφορετικών προτεραιοτήτων της ισραηλινής πλευράς, ανέβαλε συνεχώς την υπογραφή της.