Κατώτατος μισθός: Το χρονοδιάγραμμα, ο μαθηματικός τύπος και τα «αγκάθια»

Την πρόταση νόμου για έναν εθνικό, νομοθετημένο κατώτατο μισθό που θα αφορά όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, θα καθορίζεται σε ετήσια βάση, μέσα στο δεύτερο 15ήμερο του Δεκεμβρίου και θα εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, με την αρχή να γίνεται το 2028, παρουσιάζει η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως στους εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων.

Το σχετικό σχέδιο νόμου, που έρχεται με αφορμή την κύρωση της Κοινοτικής Οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς, τέθηκε ήδη σε δημόσια διαβούλευση και θα παραμείνει ανοικτό σε προτάσεις, τροποποιήσεις και παρεμβάσεις έως τις 21 Νοεμβρίου.

Ήδη άλλωστε, έχει ολοκληρωθεί ο πρώτος γύρος συζητήσεων της υπουργού με τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων οι οποίοι και καταθέτουν τις έγγραφες προτάσεις τους προς το υπουργείο, ενώ χθες, η κ. Κεραμέως άνοιξε τον νέο κύκλο συζητήσεων, με τους εκπροσώπους των πολιτικών κομμάτων, συναντώντας μέλη της ΝΔ.

Η τροπολογία ΠΑΣΟΚ 

Εντός της εβδομάδας, αναμένεται η συνάντηση και με το ΠΑΣΟΚ, το οποίο την προηγούμενη εβδομάδα κατέθεσε στη Βουλή τροπολογία, με την οποία ζητεί την επαναφορά του προσδιορισμού του ύψους στον κατώτατο μισθό, στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την τροπολογία, η διαδικασία καθορισμού του βασικού μισθού και ημερομισθίου επανέρχεται στους κοινωνικούς εταίρους που μέσω των διαπραγματεύσεων υπογράφουν Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) όπως καθορίζονται από το άρθρο 8 του ν.1876/1990.

Μάλιστα, καταραγούνται διατάξεις των μνημονιακών νόμων, ώστε να προβλέπονται προσαυξήσεις προϋπηρεσίας στον τελικό προσδιορισμό του μισθού και ημερομισθίου, με βάση τις τριετίες. Στην ίδια λογική καταργείται η διάταξη του ν.4093/2012 που προβλέπει ότι το πεδίο εφαρμογής της ΕΓΣΣΕ περιορίζεται σε μη μισθολογικούς όρους.

 ΓΣΕΕ:  Γενική απεργία στις 20 Νοεμβρίου

Αντίστοιχη πρόταση άλλωστε, έχει καταθέσει και η ΓΣΕΕ, στο σχετικό υπόμνημά της. Συγκεκριμένα, η Συνομοσπονδία επισημαίνει πως ελλοχεύει ο κίνδυνος για "πάγωμα" του κατώτατου μισθού και των κλαδικών συμβάσεων εργασίας, μέσω του νέου συστήματος που προωθεί η κυβέρνηση, επισημαίνοντας ότι την τελευταία τριετία το 36% των νοικοκυριών στην Ελλάδα αντεπεξέρχεται με πολύ μεγάλη δυσκολία στις δαπάνες για την κάλυψη των βασικών του αναγκών.

Η ΓΣΕΕ, η οποία προχωρά σε γενική απεργία στις 20 του μηνός, εκτιμά πως η νομοθετική πρωτοβουλία που προωθείται είναι αντίθετη προς την Κοινοτική Οδηγία για επαρκείς μισθούς, τις ευρωπαϊκές προβλέψεις, αλλά και τις κατευθυντήριες του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας. Και σημειώνει πως ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων όχι μόνο δεν αποκαθίσταται αλλά υποβαθμίζεται αποκτώντας συμβουλευτικό χαρακτήρα.

Τι υποστηρίζει το υπ. Εργασίας - Ο τύπος καθορισμού του κατώτατου

Η υπουργός Εργασίας πάντως, έχει ξεκαθαρίσει ότι ο καθορισμός του κατώτατου μισθού νομοθετικά και όχι μέσω διμερών διαπραγματεύσεων «αποτελεί τη σωστή επιλογή», αφενός γιατί δεν υπάρχει καθολική εκπροσώπηση των εργαζομένων και ανέργων από τους κοινωνικούς εταίρους, αφετέρου δε, γιατί η προβλεψιμότητα ως προς την πορεία του κατώτατου μισθού, βοηθάει τη μείωση της αβεβαιότητας εργαζομένων και εργοδοτών και κατά συνέπεια στηρίζει τον οικογενειακό προγραμματισμό, ευνοώντας παράλληλα την αναπτυξιακή πορεία των επιχειρήσεων.

Αναλυτικά, βάσει της προτεινόμενης νέας διαδικασίας, ο νέος κατώτατος μισθός θα καθορίζεται από το 2028 βάσει ενός μαθηματικού τύπου ως εξής:

•  Το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής συν το μισό του ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του Γενικού Δείκτη Μισθών.

Παράλληλα, με το νέο τρόπο καθορισμού των βασικών αποδοχών, απαγορεύεται ρητά η μείωσή τους. Σε εξαιρετικές βέβαια, περιπτώσεις θα επιτρέπεται το «πάγωμα» του μισθού, κατόπιν εισήγησης της ειδικής επιτροπής που είναι αρμόδια για τον καθορισμό του.

 Επιστημονική Επιτροπή - Η διαδικασία - Το «πάγωμα»

Αναλυτικά, έως την 31η Αυγούστου κάθε έτους η Επιστημονική Επιτροπή για τον κατώτατο μισθό θα συντάσσει έκθεση, η οποία είτε διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει λόγος παρέκκλισης από την εφαρμογή του κανόνα, είτε προτείνει αιτιολογημένα και πλήρως τεκμηριωμένα ότι, κατ’ εξαίρεση, ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο δεν πρέπει να αναπροσαρμοστούν κατά το επόμενο έτος, διότι:

•  Η οικονομία βρίσκεται σε σημαντική ύφεση, ή
• υπάρχει σημαντική απόκλιση του εθνικού πληθωρισμού (Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ή
• υπάρχει σημαντική ανισορροπία στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, ή
• η αναπροσαρμογή δεν δικαιολογείται από τα επίπεδα και τις μακροπρόθεσμες εξελίξεις στην παραγωγικότητα και τη δυναμική της ή την απόκλιση του κατώτατου μισθού από το εξήντα τοις εκατό (60%) του ακαθάριστου διάμεσου μισθού, ή
• υπερβαίνει τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, ή
• δεν δικαιολογείται από έκτακτες περιστάσεις.

Η Επιστημονική Επιτροπή θα στέλνει την έκθεσή της στους Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προκειμένου, κατά το β' 15νθήμερο του Δεκεμβρίου αυτοί να εισηγούνται στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό και ημερομίσθιο, λαμβάνοντας υπόψη το πόρισμα από τη διαβούλευση που έχει προηγηθεί το προηγούμενο διάστημα.

Η Επιστημονική Επιτροπή θα είναι πενταμελής και θα αποτελείται από δύο εμπειρογνώμονες του υπουργείου Εργασίας και από έναν από το υπουργείο Οικονομικών, την Τράπεζα της Ελλάδος και την Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Προβλέπεται βέβαια και η δημιουργία μιας Επιτροπής Διαβούλευσης, η οποία θα είναι 11μελής, θα έχει ως πρόεδρο τον εκάστοτε επικεφαλής του ΟΜΕΔ και τα υπόλοιπα μέλη θα μοιράζονται ως εξής: τέσσερα για τη ΓΣΕΕ και τους συνδικαλιστικούς φορείς που εκπροσωπεί και από ένα για ΑΔΕΔΥ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ και ΣΒΕ.