Το Δημόσιο φεσώνει κατά... ριπάς την αγορά

Νέα αύξηση εμφανίζουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, παρά τις διαρκείς διαβεβαιώσεις περί προσπαθειών επανόδου σε πτωτική τροχιά, με την επιστράτευση νέων μεθόδων εξόφλησης με έμφαση στα νοσοκομεία.

Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αποκαλύπτουν πως τα χρέη των νοσοκομείων στους προμηθευτές τους αυξήθηκαν εκ νέου τον Σεπτέμβριο, φτάνοντας το 1,281 δισ. ευρώ σε ένα σύνολο ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, ύψους 2,819 δισ. ευρώ. Αν προστεθούν δε και οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων άνω των 90 ημερών, ύψους 287 εκατ. ευρώ, το «φέσι» που έχει βάλει το Δημόσιο στην αγορά ξεπερνά τα 3,1 δισ. ευρώ.

Όλα αυτά, την ώρα που η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί δύο φορές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις καθυστερήσεις πληρωμών από την πλευρά των νοσοκομείων, με την κυβέρνηση να επιστρατεύει ως αντίδοτο την αναβαθμισμένη λειτουργία της Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), μέσω της οποίας διευθετούνται κεντρικά οι προμήθειες όλων των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας.

Η ΕΚΑΠΥ υποστηρίζει πως δεν παράγει νέα ληξιπρόθεσμα χρέη, αλλά παραμένει ασαφές εάν τα ίδια τα νοσοκομεία τηρούν την οδηγία του υπουργείου να πληρώνουν παλαιότερες οφειλές σε ποσοστό 20% των αγορών του μήνα αλλά και το σύνολο από τα τρέχοντα.

Χωρίς να είναι ξεκάθαρο τι φταίει, τα στοιχεία δείχνουν πως τα ληξιπρόθεσμα χρέη των νοσοκομείων αυξήθηκαν περαιτέρω από το 1,2 δισ. ευρώ τον Αύγουστο στο 1,281 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, όταν είχαν υποχωρήσει έως και τα 294 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2018, για να φουσκώσουν έως και το 1,449 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2024.

Η συντήρηση μεγάλης δεξαμενής ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου στερεί ρευστότητα από τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, ενώ όπως έχει επισημάνει η Κομισιόν, ειδικά οι καθυστερημένες πληρωμές από τα δημόσια νοσοκομεία παρεμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων που εργάζονται στον τομέα της υγείας, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Αύξηση εμφανίζουν και τα ληξιπρόθεσμα χρέη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης από τα 661 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο στα 701 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, ενώ αμετάβλητα στα 321 εκατ. ευρώ παρέμειναν τα χρέη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στον αντίποδα, μείωση από τα 335 εκατ. ευρώ στα 294 εκατ. ευρώ εμφανίζουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λοιπών νομικών προσώπων του δημοσίου.

Στο μέτωπο των εκκρεμών επιστροφών φόρου, σημαντική επιβάρυνση εμφανίζουν οι καθυστερήσεις επιστροφών άμεσων φόρων, μέρος των οποίων σχετίζεται και με το γεγονός ότι η ΑΑΔΕ αναζητά δεκάδες χιλιάδες IBAN φορολογουμένων προκειμένου να τους επιστρέψει φόρους εισοδήματος, μάταια.

Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση των εκκρεμών επιστροφών φόρου από τα 648 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο στα 815 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο, εκ των οποίων 346 εκατ. ευρώ αφορούν άμεσους φόρους και 351 εκατ. ευρώ, έμμεσους.

Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων άνω των 90 ημερών φτάνουν τα 287 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 190 εκατ. ευρώ αφορούν χρέη τα οποία δεν μπορούν να αποπληρωθούν λόγω εξωγενών παραγόντων (μη ανταπόκριση δικαιούχου ή μη προσκόμιση δικαιολογητικών). Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων κάτω των 90 ημερών αυξήθηκαν από 388 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο σε 528 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.