Το σχέδιο για ελληνικό «εργοστάσιο» τεχνητής νοημοσύνης

Με πλειοψηφία ιδιωτικών κεφαλαίων θα «στηθεί» στη χώρα μας το Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης ΑΙ Factory.

Όπως αποκάλυψε χθες ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης  Δ. Παπαστεργίου κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του ΤΕΕ Green Deal 2024 με θέμα «Ψηφιοποίηση, Έξυπνες Πόλεις και Έξυπνη Ύπαιθρος», το μεγαλύτερο τμήμα των κεφαλαίων για το εργοστάσιο -που θα λέγεται «Φάρος» και θα εγκατασταθεί στον Δημόκριτο- θα προέρχεται από την ιδιωτική πρωτοβουλία, ενώ κεφάλαια θα αναζητηθούν και από το Υπερταμείο.

«Ο ιδιωτικός τομέας θα έχει τον πρώτο λόγο. Γι' αυτό στο σχήμα της πρότασης που καταθέσαμε πέρα από τη δική μας χρηματοδότηση, του υπουργείου και τις υποδομές με τον υπερυπολογιστή, έρχεται το Υπερταμείο να καλύψει το μεγαλύτερο ποσοστό. Θα είναι αυτό που θα κινήσει συζητήσεις και θα δημιουργήσει χώρο για ιδιωτική πρωτοβουλία και εταιρείες που θα βρουν τα προβλήματα και τις λύσεις και φυσικά θα συνδυάσουν δεδομένα και λύσεις για να πάμε μπροστά», είπε χαρακτηριστικά.

«Σήμερα καταθέσαμε την πρότασή μας για τα ΑΙ Factories. Είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, η οποία φέρνει περισσότερη Τεχνητή Νοημοσύνη. Βγάζει τα δεδομένα από τους servers, τους δίνει ζωή αλλά δημιουργεί και οικοσυστήματα προκειμένου να εκμεταλλευτούμε όλο αυτόν τον πλούτο δεδομένων που υπάρχει», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου.

Η πρόταση που κατατέθηκε, σύμφωνα με τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έχει τρεις άξονες:

1. Την Υγεία, «όπου εκεί έχουμε ήδη αρκετά δεδομένα».
2. Τα μεγάλα ανοιχτού κώδικα γλωσσικά μοντέλα που πρέπει να στηριχτούν για να μπορέσουν να συνεχίσουν την παρουσία τους και στη λειτουργία της Τεχνητής Νοημοσύνης.
3. Το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα.

Στόχοι και χαρακτηριστικά

Αναλυτικότερα και κατά άξονα  οι στοχεύσεις είναι:

Υγεία: Ανάπτυξη ανωνυμοποιημένων και έτοιμων για Τεχνητή Νοημοσύνη συνόλων δεδομένων υγείας (π.χ. ηλεκτρονικά αρχεία υγείας) που θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης, στοχεύοντας στην προγνωστική ανάλυση για χρόνιες ασθένειες και την εξατομίκευσή τους. 

Πολιτισμός και γλώσσα: Το έργο στοχεύει στην ψηφιοποίηση και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της γλώσσας της Ελλάδας μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης, υποστηρίζοντας τη δημιουργία ενός χώρου δεδομένων για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Αυτός ο χώρος δεδομένων θα ενθαρρύνει την έρευνα, θα ενισχύσει τους διεθνείς δεσμούς και θα αξιοποιήσει τα πολιτιστικά αγαθά για την καινοτομία στα μέσα ενημέρωσης, τις τέχνες και την εκπαίδευση.

Βιωσιμότητα: Αντιμετωπίζοντας την κλιματική αλλαγή και τις ενεργειακές απαιτήσεις, το ελληνικό εργοστάσιο ΑΙ θα υποστηρίξει λύσεις με βάση την Τεχνητή Νοημοσύνη στη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πόρων, ευθυγραμμιζόμενο με τους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους της Ελλάδας για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.

Το ελληνικό AI Factory θα συνδέεται με όλες τις σχετικές ευρωπαϊκές δράσεις δημιουργίας οικοσυστημάτων καινοτομίας, όπως είναι οι Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας (Digital Innovation Hubs), τα Κέντρα Ικανοτήτων (Competence Centers), οι Συνεργασίες Ψηφιακών Υποδομών (Digital Infrastructure Consortia) και οι Χώροι Δεδομένων (Data Spaces).

Μιλώντας για την ανάγκη χρήσης των δεδομένων, ο κ. Παπαστεργίου ανέφερε: «Θέλουμε τεχνολογία στη ζωή μας αλλά πρέπει να δούμε πώς θα είναι πράσινο το πρόσημο για την τεχνολογία. Οι ψηφιοποιήσεις είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της επόμενης ημέρας, γιατί έχουν τα δεδομένα που θα μας οδηγήσουν σε ασφαλή αποτελέσματα. Δεν ξέρεις πώς θα πας κάπου, αν δεν ξέρεις πού βρίσκεσαι και τον τρόπο που θα πας».

Τα εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Factories) συγκεντρώνουν υπολογιστική ισχύ, δεδομένα και ταλέντο ως απαραίτητα στοιχεία για να δημιουργήσουν πρωτοποριακά μοντέλα Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI) και να εξελίξουν τις εφαρμογές της σε διάφορους κρίσιμους τομείς.

Τα AI Factories πρόκειται να συνδεθούν με τις πρωτοβουλίες των κρατών-μελών για την Τεχνητή Νοημοσύνη δημιουργώντας ένα δυναμικό οικοσύστημα ΤΝ, επωφελούμενα και από τους κόμβους ψηφιακής καινοτομίας που λειτουργούν ήδη. Η πρόσκληση για τη δημιουργία των ευρωπαϊκών AI Factories υποστηρίζεται από σχεδόν 1 δισ. ευρώ από τα προγράμματα «Ψηφιακή Ευρώπη» και «Ορίζοντας Ευρώπη» της Ε.Ε. και από ίσο ποσό χρηματοδότησης από τα κράτη-μέλη.

Την πρόταση συντονίζει το ΕΔΥΤΕ, ο φορέας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης που έχει την ευθύνη για την ανάπτυξη και λειτουργία του υπερ-υπολογιστή «ΔΑΙΔΑΛΟΥ» ενώ καθοριστικό ρόλο έχουν το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» που θα αποτελέσει την έδρα του AI Factory, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» καθώς και το Υπερταμείο για να υπάρχει μόχλευση πόρων και κινητοποίηση του οικοσυστήματος καινοτομίας.

Η συμμετοχή της Ελλάδας θα είναι το έναυσμα για περαιτέρω εμπλοκή της χώρας στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών προσεγγίσεων και νέων τεχνολογιών στην τεχνητή νοημοσύνη. Η ανάπτυξη του Δαίδαλου και του AI Factory θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να συμμετάσχει ισότιμα στην επόμενη φάση της διασύνδεσης των AI Factories σε όλη την Ευρώπη, στην παραγωγή νέων ευρωπαϊκών προϊόντων και υπηρεσιών και στη βελτίωση του επιπέδου παροχής αποτελεσματικών υπηρεσιών στους πολίτες.