Σύννεφα μαζεύονται πάνω από την ελληνική οικονομία

Το τρίτο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκε νέα επί τα χείρω μεταβολή των προσδοκιών των συμβούλων μάνατζμεντ για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά τους επόμενους 12 μήνες.

Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο Γενικός Δείκτης GRe+1, ο οποίος είναι ο μέσος των δεικτών Οικονομικής Συγκυρίας και Παραγωγικών Συντελεστών, διαμορφώθηκε σε 15,4% στο τέλος του τρίτου τριμήνου από 22,3% το προηγούμενο.

Η ετήσια κάμψη είναι πολύ μεγαλύτερη. Το τρίτο τρίμηνο του 2023 ο σχετικός δείκτης είχε τιμή 25,8%. Η επιδείνωση των προσδοκιών οφείλεται σχεδόν εξίσου και στις δύο συνιστώσες του GRe+1, δηλαδή τόσο στις εκτιμήσεις για τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη όσο και σε αυτές για τους παραγωγικούς συντελεστές.

Συγκεκριμένα, το τρίτο τρίμηνο του έτους, η μέση διαφορά μεταξύ των ποσοστών «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές του Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαγωγές και ποσοστό μεταβολής του γενικού επιπέδου των τιμών) μειώθηκε σε 21,8% από 28,2% στο τέλος του δευτέρου τριμήνου 2024. Η μείωση ήταν μάλιστα πολύ μεγαλύτερη έναντι του τρίτου τριμήνου του 2023, όταν ο δείκτης είχε τιμή 52,0%.

Η επιδείνωση του τρίτου τριμήνου σε σχέση με το προηγούμενο προέρχεται κυρίως από τις εκτιμήσεις για τον ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας, η οποία συνδέεται πιθανώς με την ανησυχία για την πορεία των μεγάλων οικονομιών της ευρωζώνης. Οφείλεται επίσης στις εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό που επιμένει και για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Αντιθέτως, ελαφρά βελτίωση σημειώθηκε στις προσδοκίες για την ανεργία και, σε μεγαλύτερο βαθμό, για τις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Αντίστοιχη είναι και η εικόνα που προκύπτει από τη σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2023.

Το τρίτο, όπως και το δεύτερο τρίμηνο 2024, η κάμψη της αισιοδοξίας στις προσδοκίες των συμβούλων μάνατζμεντ για την εξέλιξη των συντελεστών της παραγωγής κατά τους επόμενους 12 μήνες ήταν εντονότερη αυτής για τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη. Ο μέσος όρος της διαφοράς «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» για τις μεταβλητές του Δείκτη Παραγωγικών Συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, συνθήκες χρηματοδότησης, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) έγινε μονοψήφιος, 9,0%, από 16,4% το προηγούμενο τρίμηνο. Ακόμα εντονότερη ήταν η μείωση έναντι του τρίτου τριμήνου του 2023, όταν η εν λόγω διαφορά ήταν 23,1%. Η επιδείνωση των προσδοκιών αφορά όλες τις μεταβλητές.

Επί τριμηνιαίας βάσεως, η μεγαλύτερη κάμψη σημειώθηκε στις προσδοκίες για την επιχειρηματικότητα και τις δημόσιες υποδομές. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι και στις πέντε μεταβλητές, η πλειονότητα των συμβούλων θεωρούν ότι δεν θα υπάρξουν σημαντικές μεταβολές το επόμενο δωδεκάμηνο.

Οι τρεις κυριότεροι ανασχετικοί παράγοντες στην επιχειρηματική δράση συνέχισαν να σχετίζονται με τις αδυναμίες του δημόσιου τομέα. Η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση βρίσκεται στην πρώτη θέση, ακολουθούμενη από τη λειτουργία της δικαιοσύνης. Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι ασυνέχειες που παρατηρούνται στην κρατική λειτουργία. Ακολουθούν τα εμπόδια που εγείρονται από το φορολογικό καθεστώς, δηλαδή από τις συχνές αλλαγές του και την υψηλή φορολογία.