Τα παζάρια ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ για τη λειψυδρία στην Αττική

Το ενδεχόμενο κατασκευής μονάδας αφαλάτωσης στο Λαύριο, ως λύση για την αντιμέτωπη της λειψυδρίας στην Αττική, εξετάζει η ΔΕH σε συνεννόηση με την ΕΥΔΑΠ και ενώ το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος βρίσκεται σε αναζήτηση της βέλτιστης, ταχύτερης και οικονομικότερης λύσης στο πρόβλημα.

Σε μια συγκυρία όπου υπό τις σημερινές συνθήκες ανομβρίας, η Αττική υπολογίζεται ότι θα έχει νερό το πολύ για ακόμη 4 χρόνια, το σενάριο αφορά την κατασκευή από τη ΔΕH ενός εργοστασίου αφαλάτωσης που θα μετατρέπει το θαλασσινό νερό σε πόσιμο και μετά θα το πουλάει στην ΕΥΔΑΠ. Ο υποψήφιος χώρος βρίσκεται στη μεγάλη και ανεκμετάλλευτη έκταση του Ενεργειακού Κέντρου Λαυρίου και προσφέρεται καθώς έχει απευθείας πρόσβαση στη θάλασσα.

Το αποκάλυψε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης την Παρασκευή, στη διάρκεια του «Olympia Forum V», σε πάνελ με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρο Σκυλακάκη και με αντικείμενο τη λειψυδρία. Εδώ και μια τριετία, όπως είπε, έχει ξεκινήσει συζήτηση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔEΗ Γιώργο Στάσση, ώστε η τελευταία να αναπτύξει στο Λαύριο, σε χώρο όπου στεγάζονταν οι παλαιές ηλεκτροπαραγωγικές της μονάδες, μια μονάδα αφαλάτωσης που θα τροφοδοτεί με πόσιμο νερό το Λεκανοπέδιο.

Στο ερώτημα κατά πόσο πρόκειται για σχέδιο που παραμένει στο τραπέζι, ο κ. Σαχίνης το άφησε ανοικτό, λέγοντας ότι η αφαλάτωση χρειάζεται ενέργεια, τα κόστη της οποίας πέφτουν, και ότι είναι μια λύση που μελετάται μαζί με άλλες για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στο Λεκανοπέδιο.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι συζητήσεις με τη ΔEΗ δεν έχουν σταματήσει. Η τεχνολογία υπάρχει, ο χώρος του Λαυρίου ανήκει ιδιοκτησιακά στην επιχείρηση, άρα έχει ξεκάθαρο νομικό καθεστώς, επομένως η τυχόν λήψη μιας τέτοιας απόφασης θα σήμαινε ότι η επένδυση θα μπορούσε ενδεχομένως να ολοκληρωθεί ταχύτερα και οικονομικότερα έναντι άλλων λύσεων, που ίσως ξεπεράσουν το ορόσημο της 4ετίας.

Αν και είναι πολύ πρόωρο να μιλήσει κανείς για αποφάσεις, η λύση του Λαυρίου βρίσκεται στα «υπόψη» του ΥΠΕΝ, το οποίο δεν έχει καταλήξει ακόμη ποιο πλάνο συμφέρει περισσότερο, αυτό της ΕΥΔΑΠ ή εκείνο των αφαλατώσεων, με όλα τα σενάρια να τίθενται σύντομα σε ευρεία σύσκεψη που θα γίνει για το θέμα υπό τον κ. Σκυλακάκη.

Τα έργα της ΕΥΔΑΠ, οι χρόνοι και το ΥΠΕΝ

Σημειωτέον ότι η ΕΥΔΑΠ προωθεί για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Αττική ένα δικό της μεγαλόπνοο έργο, όπως είχε ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο, της απόληψης νερού μέσω σηράγγων από δύο ποτάμια της Ευρυτανίας για την ενίσχυση της τεχνητής λίμνης του Ευήνου, για το οποίο η προκαταρκτική μελέτη παραδόθηκε στην ΕΥΔΑΠ την Πέμπτη, όπως ανακοίνωσε στο συνέδριο ο κ. Σαχίνης.

«Ενα τέτοιο έργο, αφού γίνει η τελική μελέτη, θέλει περίπου 2 χρόνια για να κατασκευαστεί», είπε ο Διευθύνων της ΕΥΔΑΠ, για να τον διακόψει ο Θ. Σκυλακάκης λέγοντας ότι «ενδιαμέσως θα πρέπει να γίνει και η διαγωνιστική διαδικασία», με τον υπουργό να υπονοεί ότι ουδείς μπορεί να προβλέψει το ακριβές χρονοδιάγραμμα ενός τόσο σύνθετου project, λόγω τυχόν προσφυγών από περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπικές αντιδράσεις, κ.λπ.

Εκτιμήσεις υπολογίζουν ότι αν συνυπολογιστούν και οι τυχόν ενστάσεις που πάντα συνοδεύουν τα μεγάλα έργα υποδομών, ειδικά στην Ελλάδα, η ολοκλήρωση ενός τέτοιας σύνθετης κατασκευής, με τούνελ κάτω από βουνά και αντλίες, θα μπορούσε να πάρει και 7-8 χρόνια, το δε κόστος του να ξεπεράσει και τα 500 εκατ. ευρώ. Κατά την παρουσίαση του Σεπτεμβρίου, ο κ. Σαχίνης το είχε αποτιμήσει στα 450 εκατ. ευρώ.

Σημειωτέον ότι η ΕΥΔΑΠ προωθεί συνδυαστικά με την ενίσχυση του ταμιευτήρα του Ευήνου, αλλά ως χωριστό έργο, και την κατασκευή μιας τρίτης (στη σειρά) σήραγγας, περίπου 11 χλμ., μέχρι τη λίμνη των Κρεμαστών.

Επειδή όμως η λίμνη έχει υψομετρική διαφορά (βρίσκεται χαμηλότερα), η σήραγγα θα φθάνει δίπλα στη λίμνη, όπου θα πρέπει να κατασκευαστεί ένας μικρός ταμιευτήρας. Αυτό σημαίνει ότι το νερό θα πρέπει να αντληθεί από τα Κρεμαστά λόγω υψομετρικής διαφοράς.

Σημειωτέον ότι τα Κρεμαστά, όπου και βρίσκεται το υδροηλεκτρικό έργο της ΔEΗ, έχει σήμερα λιγότερο νερό και από τον Εύηνο, παρότι αυτός βρίσκεται ψηλότερα. Το κόστος του δεύτερου αυτού έργου είχε υπολογιστεί στα 250 εκατ. ευρώ.

Το Plan B

Ερωτηθείς κατά πόσο υπάρχει κάποιο plan B, δηλαδή μια εναλλακτική λύση στο σενάριο που το έργο δεν προλάβει να κατασκευαστεί εντός της 4ετίας, ο κ. Σαχίνης απάντησε ότι υπάρχουν διάφορα backups, μιλώντας ακόμη και για την υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης, θυμίζοντας ότι «την προηγούμενη φορά που είχαμε μεγάλο θέμα, μειώθηκε η κατανάλωση κατά 25%, γεγονός που θα μας βοηθήσει να κερδίσουμε έναν ακόμη χρόνο».

Είναι προφανές από τα παραπάνω πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα και γιατί εξετάζονται όλα τα σενάρια, με τον κ. Σκυλακάκη να μιλά για ένα καλάθι λύσεων που θα μας διασφαλίζει απέναντι σε κάθε περίπτωση, και να «φωτογραφίζει» ως πιθανό καλύτερο μοντέλο σ’ αυτή τη φάση, τις αφαλατώσεις. «Οι αφαλατώσεις θέλουν πολύ λιγότερο χρόνο και επίσης δεν έχεις ανάγκη να κάνεις ένα διαγωνισμό που να φτιάχνεις έργα. Μπορείς να κάνεις ένα διαγωνισμό που να ζητήσεις νερό. Θα τα δούμε αυτά», όπως είπε.

Καθένα από τα παραπάνω σενάρια θα τεθεί σύντομα σε ευρεία σύσκεψη υπό τον ΥΠΕΝ, που θα γίνει για το θέμα, με την εξίσωση για το πρόβλημα της Αττικής να έχει τρεις αβεβαιότητες: Το αν θα υπάρχει νερό και από πού αυτό θα έρχεται, ποιο θα είναι το ενεργειακό κόστος, το οποίο ο κ. Σκυλακάκης εκτιμά ότι τα επόμενα χρόνια θα υποχωρήσει σημαντικά και ειδικά στο σενάριο της αφαλάτωσης, πόσες ώρες θα δουλεύει η μονάδα, όλο το 24ωρο ή μόνο εκείνες με πολύ χαμηλό και μηδενικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.

Αιτήματα για έργα 6 δισ., μόνο 500 εκατ. οι πόροι

Το άλλο ερώτημα αφορά από πού θα χρηματοδοτηθούν όλα αυτά τα γιγάντια έργα, όπου ο κ. Σκυλακάκης ήταν σαφής: «Έχουμε αιτήματα για έργα ύδρευσης πανελλαδικά, χωρίς να υπολογίζουμε αυτά από ΕΥΔΑΠ, και ΕΥΑΘ, συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, οι διαθέσιμοι πόροι από το ΕΣΠΑ είναι κάτω από 500 εκατ. ευρώ και από το ΠΔΕ δεν υπάρχουν καθόλου», είπε ο υπουργός, μιλώντας για την ανάγκη να αποκτήσουμε φορείς αξιόπιστους, ικανούς να δανείζονται από τις τράπεζες και παραπέμποντας στη μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ.

Ο λόγος για το νομοσχέδιο που έρχεται σύντομα, με το οποίο οι 123 ΔΕΥΑ συγχωνεύονται, με στόχο να δημιουργηθεί μια Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης ανά νομό, «καθαρή» από χρέη και οικονομικά βιώσιμη, ώστε να μπορεί να απευθυνθεί στις τράπεζες για δανεισμό. Σήμερα πάντως καμιά από τις 123 δημοτικές επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση να απευθυνθεί σε τράπεζα για να ζητήσει δάνειο.