Για πόσα φιλοδωρήματα θα κάνει τα... στραβά μάτια η εφορία

Αφορολόγητο στα φιλοδωρήματα ετοιμάζεται να καθιερώσει η κυβέρνηση αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024. Το επικρατέστερο σενάριο, το οποίο όμως δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα, προβλέπει την καθιέρωση μηνιαίου αφορολογήτου ορίου 300 ευρώ για κάθε εργαζόμενο, όριο το οποίο δεν αποκλείεται να είναι τελικά λίγο υψηλότερο.

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως εκτός από την εξαίρεση των φιλοδωρημάτων έως 300 ευρώ σε μηνιαία βάση από το φόρο εισοδήματος, δεν θα επιβάλλονται έως αυτού του ορίου, ούτε ασφαλιστικές εισφορές.

Έτσι, τα φιλοδωρήματα έως 3.600 ευρώ το χρόνο θα μένουν «καθαρά» στην τσέπη των εργαζόμενων και η κυβέρνηση φιλοδοξεί με αυτό τον τρόπο να τερματίσει την αναστάτωση και τη γκρίνια τόσο από την πλευρά των εργαζόμενων, όσο και των επιχειρήσεων.

Πρακτικά, το θέμα πήρε διαστάσεις μετά τη διασύνδεση ταμειακών μηχανών και POS, όταν οι πελάτες άρχισαν να πληρώνουν ολοένα και πιο μαζικά με κάρτες και τα φιλοδωρήματα καταχωρούνταν ξεχωριστά στα POS. Τα φιλοδωρήματα θα έπρεπε να καταχωρηθούν ως «εκκρεμής συναλλαγή» και να αποδοθούν στον εργαζόμενο μαζί με τη μισθοδοσία του μέσω τραπεζικού λογαριασμού, με την παρακράτηση φόρου και ασφαλιστικών εισφορών.

Η σχετική διάταξη νόμου κάθε άλλο παρά καινούργια είναι αλλά, όσο τα φιλοδωρήματα καταβάλλονταν με μετρητά και πήγαιναν κατευθείαν στην τσέπη του εργαζόμενου, η εφαρμογή της διάταξης ήταν πρακτικά ανενεργή. Τώρα, με τη διασύνδεση POS και ταμειακών και την ευρύτατη χρήση πλαστικού χρήματος, το τοπίο άλλαξε.

Η τελευταία επικαιροποίηση των διατάξεων για τη φορολόγηση των φιλοδωρημάτων (οι αρχικές ανατρέχουν στη δεκαετία του 80) έγινε το 2013 με το νόμο 4172.

Όπως εξηγεί το forin.gr στα φιλοδωρήματα υπάρχει μία σημαντική διάκριση ως προς την φορολογική και ασφαλιστική αντιμετώπισή τους.

α. Τα ποσά που θεωρούνται φιλοδωρήματα, αλλά υπολογίζονται ως ποσοστό επί της αξίας των εκδιδόμενων λογαριασμών π.χ. αξία ενός μενού 100 ευρώ πλέον φιλοδώρημα 11% επί της αξίας, ήτοι σύνολο 111 ευρώ. Στο ποσό αυτό ή εμπεριέχεται ο Φ.Π.Α. ή επιβάλλεται επιπλέον ο αναλογών Φ.Π.Α.. Τα ποσά αυτά αποτελούν έσοδα της επιχείρησης, η απόδοσή τους στους εργαζομένους αποτελεί μισθοδοτικό κόστος και επιβαρύνεται με τις ανάλογες εισφορές ασφαλιστικών ταμείων και φόρο εισοδήματος.

β. Τα ποσά που θεωρούνται φιλοδωρήματα, αλλά δίνονται προαιρετικά από τους πελάτες προς τους εργαζόμενους χωρίς να μεσολαβεί η επιχείρηση, στο πλαίσιο επιβράβευσης ένεκα της ικανοποίησης για τις ληφθείσες υπηρεσίες. Τα χρήματα αυτά δεν αποτελούν έσοδο της επιχείρησης και απαγορεύεται οποιαδήποτε διακράτηση από αυτή. Όπως είναι φυσικό, απαλλάσσονται από Φ.Π.Α. και οποιοδήποτε τέλος. Τα ποσά αυτά, σύμφωνα με την περιπτ. α’ της παρ. 3 του άρθρου 12 του Ν. 4172/2013, θεωρούνται εισοδήματα από μισθωτή εργασία και φορολογούνται μαζί με τις κανονικές αποδοχές που λαμβάνει ο εργαζόμενος.