Ολο το σχέδιο για φθηνό ρεύμα μεσημέρια και Σαββατοκύριακα

Το τοπίο που ξημερώνει από το νέο έτος στην αγορά του ρεύματος φέρνει ανατροπές στη σχέση των καταναλωτών με την ηλεκτρική ενέργεια και νέες συνήθειες σε όσα ξέραμε επί δεκαετίες.

Τα πράσινα τιμολόγια παύουν από τον Ιανουάριο του 2025 να παρέχονται υποχρεωτικά από τους παρόχους στους νέους πελάτες. Αλλά τα περίπου 4-5 εκατομμύρια καταναλωτές που έχουν σήμερα πράσινα τιμολόγια θα μπορούν να συνεχίσουν κανονικά να τα έχουν. Η απόφαση είναι οριστική παρά κάποια διαφορετικά αρχικά σενάρια.

Τα μεσημεριανά τιμολόγια, αυτά με το φθηνό ρεύμα λόγω φωτοβολταϊκών που θα αντικαταστήσουν το νυχτερινό, θα προσφέρονται τις μεν εργάσιμες πιθανότατα μεταξύ 10 π.μ. και 3 μ.μ., αλλά τα Σαββατοκύριακα για διπλάσιες ώρες. Τις πέντε εργάσιμες, οι χαμηλές χρεώσεις θα ισχύουν για 4-5 ώρες, αλλά το Σάββατο και την Κυριακή για 10-12 ώρες, όπως λένε αρμόδιες πηγές στο Euro2day.gr.

Μετακινώντας μεγάλο μέρος της συνολικής κατανάλωσης από τα βράδια στα μεσημέρια, όπου οι τιμές στο χρηματιστήριο ενέργειας είναι έως και 50% κάτω από τον μέσο όρο, και ειδικά στα Σαββατοκύριακα, όπου κατρακυλούν περαιτέρω, το υπουργείο Ενέργειας προσδοκά ότι θα μειωθεί συνολικά η δαπάνη των νοικοκυριών για ρεύμα.

Εξι εκατομμύρια στο σπίτι

Το σχέδιο του ΥΠΕΝ που «κλείδωσε» τα προηγούμενα 24ωρα και πρόκειται να παρουσιαστεί επίσημα μέσα στις επόμενες εβδομάδες στηρίζεται στα τελευταία στοιχεία για την αναλογία των μη απασχολούμενων στον συνολικό πληθυσμό, που δείχνουν ότι γύρω στα 6 εκατομμύρια πολίτες βρίσκονται τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες στο σπίτι.

Στο σύνολο των 10,4 εκατομμυρίων του ελληνικού πληθυσμού, οι απασχολούμενοι δεν ξεπερνούν τα 4,32 εκατ., με τη διαφορά να αφορά παιδιά (0-15 ετών), συνταξιούχους και τη σταθερά μεγάλη ομάδα που δεν μειώνεται, των «ατόμων εκτός εργατικού δυναμικού», που ξεπερνά τα 3 εκατομμύρια, σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ (Σεπτέμβριος 2024).

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, η τηλεργασία που ήρθε για να μείνει, με όλο και περισσότερους να επιλέγουν την εξ αποστάσεως απασχόληση, ο αυξανόμενος αριθμός των συνταξιούχων, όλα δείχνουν ότι το πεδίο εφαρμογής των διζωνικών τιμολογίων αφορά έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων.

Σε μεταγενέστερη φάση μπορεί το μέτρο των διζωνικών τιμολογίων να συνοδευτεί και από επιδοτήσεις για έξυπνες συσκευές, ενώ οι αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες των καταναλωτών μπορεί να επιταχυνθούν και από το νέο «Εξοικονομώ», που εστιάζει στον εξηλεκτρισμό (οικιακές συσκευές και θέρμανση).

Τα ίδια βλέπουν και οι πάροχοι στην αγορά ρεύματος που μιλούν για ένα μεγάλο αριθμό πελατών τους που δουλεύει από το σπίτι, και κάνουν τις ασκήσεις τους για τα νέα αυτά προϊόντα, οι οποίες θα ολοκληρωθούν μόλις το υπουργείο ανακοινώσει, πιθανότατα στα τέλη Οκτωβρίου, τη ζώνη ισχύος των μεσημεριανών τιμολογίων.

Ζώνη ισχύος, ενεργοί και ανενεργοί μετρητές

Η ζώνη δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, το βασικό σενάριο για τις εργάσιμες είναι μεταξύ 10 το πρωί και 3 το μεσημέρι, αλλά οι ακριβείς ώρες εφαρμογής της θα προκύψουν από την προσεκτική αξιολόγηση των καταναλώσεων.

Σε πρώτη φάση, χρήση του διζωνικού τιμολόγιου θα κάνουν οι περίπου 1,2 εκατομμύρια καταναλωτές με συμβατό αναλογικό μετρητή (διπλής εγγραφής), οι οποίοι τώρα έχουν νυχτερινό και είναι όλοι πελάτες της ΔΕΗ. Είναι ο μοναδικός πάροχος στο συγκεκριμένο πεδίο.

Επιπλέον όμως υπάρχουν και 400.000 ανενεργοί μετρητές διπλής εγγραφής, οι οποίοι και αναμένεται να ενεργοποιηθούν όταν γίνουν γνωστά τα νέα μεσημεριανά τιμολόγια. Σε αυτούς τους πελάτες εκτιμάται ότι θα εστιάσει ο ανταγωνισμός των παρόχων, όπως λένε πηγές της αγοράς, αυτούς θα διεκδικήσουν.

Τα δυναμικά και μπλε τιμολόγια

Στο κάδρο των αλλαγών θέση έχουν τα μπλε σταθερά τιμολόγια, όπου κάποια στιγμή, σε μεταγενέστερη φάση, το αρμόδιο υπουργείο θα παρουσιάσει συγκεκριμένα εργαλεία, πιθανώς και κίνητρα για να διευκολύνει τις μετακινήσεις των καταναλωτών σε αυτά, και φυσικά τα δυναμικά πορτοκαλί ή πολυζωνικά. Επίσης θα κάνουν την εμφάνισή τους από το νέο έτος, θα απευθύνονται κατ' αρχάς στις επιχειρήσεις (Μέση Τάση) και σε όσα νοικοκυριά διαθέτουν έξυπνο μετρητή και σε ό,τι αφορά τις χρεώσεις, φαίνεται να κερδίζει πόντους το σενάριο της τιμολόγησης ανά ώρα.

Οι υπηρεσίες της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας που καταρτίζουν το πλαίσιο, που σύντομα θα βγει σε δημόσια διαβούλευση, εκτιμούν ότι οι πάροχοι πρέπει να προσφέρουν χρεώσεις ανά ώρα και όχι ανά μισάωρο ή και ανά 15 λεπτά, όπως κάποια αρχικά σενάρια. Ειδάλλως θα δημιουργείται σύγχυση στον καταναλωτή.

Σε βάθος χρόνου, η εκτίμηση είναι ότι το σύνολο των καταναλωτών θα μετακινηθεί προς τα δυναμικά και τα μπλε σταθερά τιμολόγια. Σπρώχνει προς αυτή τη κατεύθυνση η νέα κοινοτική Οδηγία της ΕΕ.

Οι πολίτες που έχουν διάθεση να αναζητούν τις καλύτερες δυνατές χρεώσεις μέσα στην ημέρα θα επιλέγουν πολυζωνικά τιμολόγια και οι άλλοι που θέλουν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο θα προτιμούν τα σταθερά. Η Οδηγία που δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στο εθνικό Δίκαιο ορίζει ότι κάθε πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας οφείλει να έχει τουλάχιστον από 1 σταθερό τιμολόγιο 12μηνης διάρκειας, χωρίς δυνατότητα τροποποίησης.

Τιμές και ανισορροπία

Εάν πετύχει το σχέδιο και δούμε μαζική μετακίνηση των καταναλωτών από τα βράδια στα μεσημέρια, και ελκυστικά τιμολόγια από τους παρόχους, εκτιμάται ότι θα μειωθεί σημαντικά ο μέσος όρος της Οριακής Τιμής στο χρηματιστήριο ενέργειας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές. Κατ' αρχάς γιατί θα υποχωρήσει η ζήτηση για ενέργεια μετά τις 20:00, όπου οι τιμές καθορίζονται από τις ακριβές μονάδες φυσικού αερίου, αφετέρου γιατί τα μεσημέρια θα απορροφάται η περίσσια πράσινη ενέργεια, που συχνά σήμερα «πετιέται στα σκουπίδια».

Από την άλλη, θα αντιμετωπισθεί η ανισορροπία ανάμεσα στην προσφορά ενέργειας που κάνει peak μεταξύ 12:00 και 16:00, και της ζήτησης που κάνει peak τα βράδια, με τη μαζική επιστροφή των καταναλωτών στο σπίτι. Μια ανισορροπία που αποτελεί ιδανική συνταγή για συχνά μπλακ άουτ και χρήζει άμεσης «θεραπείας». Οι μαζικές περικοπές μεγάλων όγκων πράσινης ενέργειας δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί το τεράστιο αυτό gap μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.