Σήματα ότι οι κίνδυνοι από την εύφλεκτη κατάσταση στη Μέση Ανατολή αρχίζουν να αποτυπώνονται στις τιμές όλων των ενεργειακών αγορών, όχι μόνο του πετρελαίου αλλά και του φυσικού αερίου, έρχονται σταθερά τις τελευταίες ώρες.
Το δείχνει τόσο το μεγαλύτερο ημερήσιο άλμα εδώ και σχεδόν ένα χρόνο που έκανε χθες το πετρέλαιο, λόγω των φόβων ότι το Ισραήλ μπορεί να χτυπήσει ιρανικές εγκαταστάσεις, όσο και το σημερινό μίνι ράλι στο φυσικό αέριο εξαιτίας του κινδύνου κλιμάκωσης στη Μ. Ανατολή.
Η τιμή για το φυσικό αέριο στο ολλανδικό χρηματιστήριο (TTF) «έπιασε» νωρίτερα σήμερα ρεκόρ διμήνου, σκαρφαλώνοντας πάνω από τα 40 ευρώ η μεγαβατώρα, μπροστά στον φόβο για περαιτέρω κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή. Το προηγούμενο ρεκόρ με τιμή πάνω από τα 40 ευρώ είχε σημειωθεί στις 9 Αυγούστου.
Η ανησυχία συνδέεται με σενάρια μιας γενικότερης αναταραχής που θα προκληθεί στις περιφερειακές αγορές από τυχόν διακοπή της παραγωγής φυσικού αερίου του Ισραήλ, το οποίο καλύπτει και μέρος των αναγκών της Αιγύπτου. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η μεγαλύτερη αραβική χώρα θα αναγκαστεί να καλύψει το κενό από άλλες πηγές, απορροφώντας ποσότητες που θα λείψουν από τις διεθνείς αγορές, συμπαρασύροντας προς τα πάνω και τις τιμές του TTF στην Ευρώπη, όπως σημειώνει η Goldman Sachs.
Στην πράξη, ο κίνδυνος που αναδεικνύει η τράπεζα και μάλλον τροφοδότησε και τη σημερινή μικρή πτήση στο αέριο αφορά τον αντίκτυπο στις παγκόσμιες αγορές από μια πιθανή διακοπή της παραγωγής στα κοιτάσματα Leviathan/Tamar, την οποία η τράπεζα αποτιμά κοντά στα 9 Bcm/έτος ή στο 1,7% της παγκόσμιας προσφοράς LNG.
Αν και η ποσότητα δεν είναι καθοριστική, εντούτοις είναι τόσο εύθραυστες οι συνθήκες ενεργειακής ασφάλειας της ευρωπαϊκής ηπείρου, ειδικά αν συνδυαστεί με την επικείμενη διακοπή στα τέλη του 2024 της μεταφοράς ρωσικού αερίου transit μέσω του αγωγού από την Ουκρανία προς τη Κεντρική και Αν. Ευρώπη, ώστε κάθε μικρό ή μεγαλύτερο γεγονός μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα.
Συμπίπτουν όλα αυτά και με τη χθεσινή πρόβλεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας ότι η παγκόσμια κατανάλωση φυσικού αερίου το 2025 θα φτάσει σε ιστορικά υψηλά, καθώς ο ανταγωνισμός για καύσιμα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας αναμένεται να ενταθεί περαιτέρω. Η υψηλή ζήτηση από μόνη της συνεπάγεται ότι οι τιμές, αν δεν αυξηθούν περαιτέρω, θα διατηρηθούν στο ύψος τους.
Το πρόβλημα είναι ότι εδώ και πάνω από ένα χρόνο και ειδικά από τότε που έχουμε σε εξέλιξη δύο ανοικτές κρίσεις, στην Ουκρανία και τη Μ. Ανατολή, η αγορά φυσικού αερίου διακρίνεται από εξαιρετική νευρικότητα. Τιμολογεί κάθε κίνδυνο πολύ ακριβότερα και ζυγίζει πολύ πιο έντονα κάθε γεγονός. Το είχε δείξει πέρυσι, όταν οι τιμές εκτινάχθηκαν έπειτα από διαρροή στον υποθαλάσσιο αγωγό που συνδέει τα δίκτυα της Φινλανδίας και της Εσθονίας, ίσως επειδή υπήρχε και το προηγούμενο με τις εκρήξεις στους αγωγούς Nord Stream.
Το συμπέρασμα είναι ότι η κρίση εξακολουθεί να υπάρχει, αν κοιτάξει κανείς τις τιμές. Το δείχνει η σημερινή διπλάσια τιμή του αερίου (40 ευρώ) σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα του 2022 (πέριξ των 20 ευρώ).
Τα σενάρια Goldman Sachs για +20 δολ. στο πετρέλαιο
Στο πετρέλαιο, τα σενάρια της Goldman Sachs σε περίπτωση που το Ισραήλ στοχεύσει πράγματι εγκαταστάσεις του Ιράν, μιλούν για άνοδο της τιμής του κατά 20 δολάρια το βαρέλι.
Βέβαια, η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ΟΠΕΚ+ θα μπορούσε να αντισταθμίσει μέρος της μειωμένης προσφοράς, περιορίζοντας ενδεχομένως την άνοδο των τιμών σε λιγότερο από 10 δολάρια, όπως σημειώνει ο Daan Struyven, επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας εμπορευμάτων της Goldman Sachs.
Στον αντίποδα πάλι, δεδομένης της υψηλής αβεβαιότητας στην παρούσα στιγμή, μια πιο σημαντική αναστάτωση στη Μέση Ανατολή θα οδηγούσε το πετρέλαιο σε ακόμη υψηλότερες τιμές.
Σύμφωνα με αναλυτές, η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου της κατά περίπου 3 εκατομμύρια bpd και τα Εμιράτα κατά 1,4 εκατομμύρια bpd. Το Ιράν παράγει επί του παρόντος περίπου 3,5 εκατομμύρια bpd, εκ των οποίων εκτιμάται ότι το 1 εκατομμύριο bpd εξάγεται, κυρίως στην Κίνα, η οποία δεν έχει σταματήσει να αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο, μετά την εκ νέου επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην πετρελαϊκή βιομηχανία της Τεχεράνης.
Το Brent διαπραγματεύεται κοντά στα 79 δολάρια το βαρέλι, έπειτα και από τη χθεσινοβραδινή δήλωση του προέδρου Μπάιντεν ότι οι ΗΠΑ συζητούν εάν θα στηρίξουν πιθανές ισραηλινές επιθέσεις στις ιρανικές ενεργειακές υποδομές. Αμερικανός αξιωματούχος είχε δηλώσει ότι η κυβέρνηση είναι ακόμη σε συνομιλίες με το Ισραήλ και εκτίμησε ότι δεν είχε ληφθεί ακόμη καμία απόφαση. Το West Texas Intermediate κινείται κοντά στα 75 δολάρια.