Ηλεκτρική διασύνδεση: Τα επόμενα βήματα για δάνειο, επενδυτές και έρευνες

Στη φάση της υλοποίησης, δηλαδή των επαφών με τους επενδυτές, των συζητήσεων με την ΕΤΕΠ για το δάνειο των 500 εκατ. ευρώ και των νέων ερευνών για τη πόντιση του καλωδίου, μπαίνει η υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου.

Η κοινή απόφαση χθες των δύο ρυθμιστών, Ελλάδας και Κύπρου, για την αλλαγή στο θέμα του γεωπολιτικού ρίσκου και της από κοινού ανάληψης, 50%-50% του ανακτήσιμου κόστους στο κακό σενάριο, ανοίγει το δρόμο για να μπει το έργο στο πιο ουσιαστικό του κομμάτι. Στο πλαίσιο αυτό, χθες ο ΑΔΜΗΕ κατέβαλε και την επόμενη δόση στη κατασκευάστρια του καλωδίου Nexans, ύψους 26,8 εκατ. ευρώ.

Στο σκέλος της αναζήτησης επενδυτών εντείνονται οι συζητήσεις με τη γαλλική Meridiam, ενώ σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, ο Θόδωρος Σκυλακάκης, επ’ ευκαιρία της παρουσίας του στο Λουξεμβούργο, για τη Σύνοδο των υπ. Ενέργειας στις 15 Οκτωβρίου, πρόκειται να έχει, σύμφωνα με τις πληροφορίες, επαφές με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Στις συναντήσεις του με την ηγεσία της τράπεζας θα προκύψει μια πιο σαφής εικόνα γύρω από τη πορεία έγκρισης του δανείου, με την ΕΤΕπ να έχει κάνει σαφές ότι μετά τις τελευταίες θετικές εξελίξεις, επανεξετάζει την έγκριση της χρηματοδότησης.

Ταυτόχρονα έχει πάρει μπροστά και ο νέος γύρος συνέχισης των θαλασσίων ερευνών που διεξάγονται αυτή τη φορά, νότια της Κύπρου από το υπό ιταλική σημαία, «NG WORKER», ένα πλοίο υποστήριξης για οffshore δραστηριότητες, που απέπλευσε τη περασμένη εβδομάδα από το λιμάνι της Μεσίνα στη Σικελία. Σύμφωνα με Navtex που εξέδωσε προχθές ο σταθμός της Λάρνακας, οι έρευνες αφορούν τη περίοδο 30 Σεπτεμβρίου μέχρι και 14 Οκτωβρίου και γίνονται εντός της κυπριακής ΑΟΖ.

Η ουσία είναι ότι ύστερα από ένα πολύμηνο σίριαλ αμέτρητων διαπραγματεύσεων σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο, το κεφάλαιο των διαδικασιών, ρυθμιστικών και μη, μετά και τη διακρατική συμφωνία Ελλάδας- Κύπρου, φαίνεται να έχει κλείσει και το έργο της μεγαλύτερης και βαθύτερης (ως 3.000 μέτρα) διασύνδεσης υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος διεθνώς, αρχίζει να προχωράει κανονικά.

Η σύμβαση με Siemens, οι επενδυτές

Στο κατασκευαστικό κομμάτι, πέραν της υπόθεσης αυτού καθ’ εαυτού του καλωδίου, ξεκινούν ξανά οι συζητήσεις με τη Siemens για τη συμβασιοποίηση των δύο σταθμών μετατροπής (converters) εναλασσόμενου – συνεχούς ρεύματος, ενός στη Κρήτη και του άλλου στην Κύπρο, με τις πληροφορίες να μιλούν για υπογραφές εντός του πρώτου τριμήνου του 2025.

Στο δε, επενδυτικό κομμάτι, εκτός από τη γαλλική Meridiam, έντονο ενδιαφέρον φαίνεται να υπάρχει και από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου τις συζητήσεις με το κρατικό ταμείο TAQA έχει αναλάβει η κυπριακή πλευρά, ενώ στο παιχνίδι παραμένει και το αμερικανικό κρατικό αναπτυξιακό fund DFC, αν και εδώ οι επαφές προχωρούν με πιο αργό ρυθμό.

Στο ρυθμιστικό επίπεδο υπάρχει μια τελευταία εκκρεμότητα, η απόφαση για το τελικό έσοδο, χωρίς ωστόσο να προκαλεί ανησυχία στον έλληνα Διαχειριστή. Οι δύο ρυθμιστές έχουν εγκρίνει μόνο «ψαλιδισμένες» κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) του έργου έως το τέλος του 2025, ύψους 571 εκατ. ευρώ (βάσει των οποίων, συνυπολογίζοντας το WACC, προκύπτει και το τελικό έσοδο), ωστόσο ο ΑΔΜΗΕ αναμένεται να κάνει αίτημα αναθεώρησης.

Σε κάθε περίπτωση, η χθεσινή απόφαση των ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ θεωρείται κομβική για να κλείσει το κεφάλαιο των παραδοτέων και να δρομολογηθούν τα επόμενα βήματα. Η τροποποίηση της συμφωνίας διασυνοριακού επιμερισμού κόστους (CBCA), με την οποία οι δύο χώρες δεσμεύονται ότι στο σενάριο ακύρωσης ή παρεμπόδισης του έργου από εξωτερικό παράγοντα, χωρίς ευθύνη του φορέα υλοποίησης ή των συνεργαζόμενων εργολάβων, ο τελευταίος θα μπορεί να ανακτήσει ισόποσα τις μέχρι τότε δαπάνες από τους καταναλωτές, συνιστά μια απτή δέσμευση της κυπριακής πλευράς ότι μπαίνει στο παιχνίδι.

Σημειωτέον ότι στη περίπτωση της Ελλάδας, με διάταξη που ψηφίστηκε τη Παρασκευή στη Βουλή, θα είναι το ελληνικό κράτος εκείνο που στο κακό σενάριο, θα καλύψει το «premium» του γεωπολιτικού ρίσκου, δηλαδή την όποια αύξηση προκύψει στους λογαριασμούς ρεύματος από την αλλαγή της συμφωνίας. Δηλαδή το 50%-50%, έναντι του αρχικού 63% η Κύπρος (ως η βασική ωφελούμενη), 37% η Ελλάδα.