Τη δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι θα συμμετάσχει μετοχικά στο έργο, το κλείσιμο των οικονομικών εκκρεμοτήτων προς τον ΑΔΜΗΕ και τον επιμερισμό 50%-50% του γεωπολιτικού ρίσκου μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, περιλαμβάνει το κείμενο της συμφωνίας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου που κατέθεσε σήμερα στη Βουλή ο Θ. Σκυλακάκης.
Στο κείμενο πάντως η Κυπριακή Δημοκρατία, παρ’ ότι επαναλαμβάνει τη πολιτική δέσμευση της Λευκωσίας για μετοχική είσοδο στον Great Sea interconnector, μετά το τέλος του due diligence, όπως είχε πει ο Πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης, δεν δεσμεύεται ως προς το χρόνο που αυτό θα έχει ολοκληρωθεί, γεγονός που σημαίνει ότι το θέμα παραμένει ανοικτό.
Το κείμενο δεν έχει αλλαγές σε σχέση με όσα γνωρίζαμε, απλώς επισημοποιεί το τέλος σε ένα πολύμηνο σίριαλ και ανοίγει το δρόμο για να επανεκκινήσει το έργο. Ένδειξη επ’ αυτού είναι και το γεγονός ότι τις αμέσως επόμενες ημέρες, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου ο ΑΔΜΗΕ θα καταβάλει την επόμενη δόση προς τη γαλλική εταιρεία, Nexans.
Ταυτόχρονα, ψηφίζεται απόψε και η τροπολογία για τον επιμερισμό 50%-50% του γεωπολιτικού κινδύνου. Σύμφωνα με αυτήν, το ελληνικό κράτος δεσμεύεται να καλύψει από τον προϋπολογισμό, την όποια επιβάρυνση τυχόν προκύψει για τον Ελληνα καταναλωτή στο κακό σενάριο, που λόγω ανωτέρας βίας και γεωπολιτικού κινδύνου, δηλαδή του τουρκικού παράγοντα, μπλοκάρει η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου.
Τα τρία βασικά σημεία της συμφωνίας, όπως περιγράφονται στο κείμενο που κατατέθηκε στη Βουλή, αφορούν τη λήψη των πολιτικών και ρυθμιστικών αποφάσεων, τη μετοχική συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον επιμερισμό ισόποσα του γεωπολιτικού κινδύνου.
1. Πολιτικές και ρυθμιστικές αποφάσεις
Η Κυπριακή Δημοκρατία ενέκρινε τη διάθεση μέγιστου ποσού 125 εκατ. ευρώ από το φορέα υλοποίησης ΑΔΜΗΕ, τα οποία θα κατανεμηθούν σε πέντε δόσεις, η κάθε μια 25 εκατ. ετησίως, δηλαδή για κάθε έτος της περιόδου από 1/1/2025 έως την 31/12/2029, με σκοπό την επιδότηση του ποσού που θα χρεώνεται στους λογαριασμούς του ρεύματος από τους Κύπριους καταναλωτές.
Η Κυπριακή Δημοκρατία θα καταθέσει σχετικό συμπληρωματικό προϋπολογισμό. Το ποσό θα εκταμιεύεται κατόπιν σχετικής απόφασης της ΡΑΕΚ. Η διαφορά ανάμεσα στα 25 εκατ ευρώ και τυχόν μεγαλύτερου ύψους ετήσιων δαπανών από τον ΑΔΜΗΕ θα κεφαλαιοποιείται και θα αποδίδεται μετά την λειτουργία του καλωδίου.
Το κείμενο αναφέρεται επίσης στη κοινή απόφαση των ρυθμιστών των δύο χωρών, που έχει ήδη εκδοθεί και με την οποία ενέκριναν ότι οι κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) του έργου έως το τέλος του 2025 θα είναι ύψους 571 εκατ. ευρώ, βάσει των οποίων υπολογίζεται και το έσοδο.
Σημειώνει επίσης ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποστείλει σχετική επιστολή στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, «η οποία θα επιβεβαιώνει τη πλήρη στήριξη της Λευκωσίας στο έργο». Επιπρόσθετα θα ενημερώσει για την απόφασή της να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector, εταιρεία η οποία θα είναι εγγεγραμμένη στην Κύπρο.
2. Μετοχική συμμετοχή της Κύπρου
Στο κεφάλαιο αυτο σημειώνεται η δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι μετά το τέλος του due diligence, θα συμμετάσχει με 100 εκατ ευρώ στο έργο, καθώς επίσης ότι «δεσμεύεται να χορηγήσει οποιαδήποτε άδεια, εγκριση, εξουσιοδότηση απαιτείται για τη προσήκουσα υλοποίηση».
Στο πλαίσιο αυτό, η Λευκωσία δεσμεύεται ότι οι διαδικασίες δέουσας επιμέλειας (due diligence) θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό, «ώστε μεταξύ άλλων, η παραπάνω συμμετοχή να καθοριστεί ως ποσοστό στο συνολικό μετοχικό κεφάλαιο. Τυχόν διαφωνία για το ύψος της εύλογης αξίας του μετοχικού κεφαλαίου θα καθοριστεί με διαδικασία προσφυγής σε τρίτο μέρος.
3. Επιμερισμός 50%-50% του γεωπολιτικού κινδύνου
Το τρίτο σημείο αναφέρεται στον «επιμερισμό μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας σε ενδεχόμενη καθυστέρηση ή ματαίωση του έργου οφειλόμενη σε εξωτερικούς παράγοντες εκτός του ελέγχου, της ευθύνης και της υπαιτιότητας του Φορέα Υλοποίησης και /ή των συμβαλλόμενων με αυτόν προμηθευτών και αναδόχων (γεωπολιτικό ρίσκο)».
Σημειωτέον ότι η ελληνική πλευρά ανέλαβε τη συγκεκριμένη δέσμευση στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τη κυπριακή και με αντάλλαγμα τη μετοχική συμμετοχή της Λευκωσίας στο έργο.
Οι δύο κυβερνήσεις δεσμεύονται ότι είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί η κοινή συμφωνία διασυνοριακού επιμερισμού κόστους (CBCA) με την οποία οι εύλογες δαπάνες του ΑΔΜΗΕ θα κατανέμεται 50%-50% στους καταναλωτές των δύο χωρών, έναντι της αρχικής συμφωνίας 63% η Κύπρος, 37% η Ελλάδα.
Στο κείμενο, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να φέρει μέχρι αύριο 27 Σεπτεμβρίου στη Βουλή προς ψήφιση σχετική νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα καλύπτει κατά 13% το αντίστοιχο κόστος για τους έλληνες καταναλωτές. Πρόκειται για τη τροπολογία που ψηφίζεται απόψε το βράδυ.
* Δείτε όλο το κείμενο της συμφωνίας στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό