Ηλεκτρική διασύνδεση: Επί τάπητος στη Ν. Υόρκη το ενδιαφέρον Εμιράτων, ΗΠΑ, Γαλλίας

Στις συναντήσεις της Νέας Υόρκης και μάλιστα σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, με ΗΠΑ, Γαλλία και Εμιράτα, εστιάζονται οι διεργασίες για το καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, λόγω της προφανούς γεωπολιτικής του σημασίας, μετά και τη διακρατική συμφωνία της Παρασκευής.

Σήμερα το βράδυ, θα συζητηθεί στη τριμερή Μητσοτάκη - Μακρόν - Χριστοδουλίδη, που μπορεί να αφορά συνολικά την Αν. Μεσόγειο, αλλά περιλαμβάνει και τη διασύνδεση για την οποία υπάρχει γαλλικό ενδιαφέρον για συμμετοχή, ενώ χθες βρέθηκε στο επίκεντρο συνάντησης του κύπριου προέδρου και του CEO της κρατικής TAQA των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Σύμφωνα με ανάρτηση του κυβερνητικού εκπροσώπου της Κύπρου, Κ. Λετυμπιώτη, ο επικεφαλής της εταιρείας Αφίφ Αλ Σαΐφ επαναβεβαίωσε το εμιρατινό ενδιαφέρον για είσοδο στο έργο (υπάρχει ήδη σχετικό μνημόνιο από το 2023), ενώ τις επόμενες εβδομάδες οι δύο αντιπροσωπείες θα συναντηθούν για τον καθορισμό οδικού χάρτη ως προς τα επόμενα βήματα. Ο κύπριος πρόεδρος είχε αναφερθεί προ ημερών στο θέμα, σε συνέντευξη (στο ΟΡΕΝ), λέγοντας ότι υπάρχουν προχωρημένες διαβουλεύσεις για σύσταση μιας από κοινού εταιρείας με τα Εμιράτα για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της διασύνδεσης.

Στην ουσία, με αφορμή τη συνέλευση του ΟΗΕ και στον απόηχο της συμφωνίας με την Αθήνα, η κυπριακή ηγεσία «σηκώνει» την υπόθεση της διασύνδεσης, κάνει συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο και αναδεικνύει τον στρατηγικό της ρόλο, ο οποίος υπερβαίνει κατά πολύ τις αποφάσεις των ρυθμιστών για τα ανακτήσιμα κόστη ή για τα ευρωλεπτά που θα επιβαρύνουν τους λογαριασμούς των καταναλωτών.

Οπως δήλωσε χθες βράδυ από τη Νέα Υόρκη ο Ν. Χριστοδουλίδης, μετά τη συνάντησή του με τον ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Α. Γκουτέρες, πρόκειται να θέσει σήμερα το θέμα στον αναπληρωτή σύμβουλο εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ Τζόναθαν Φάινερ, θυμίζοντας το αμερικανικό ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί για τη διασύνδεση και υπονοώντας, μεταξύ άλλων, την DFC, το κρατικό αναπτυξιακό ταμείο των ΗΠΑ που εξετάζει τόσο τη μετοχική συμμετοχή όσο και τη χρηματοδότηση του έργου (letter of intent).

«Σίγουρα η συνάντηση αυτή αφορά και το Κυπριακό, αλλά περισσότερο η έμφαση είναι στις διμερείς μας σχέσεις με τις ΗΠΑ, όπως και στο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από πλευράς των ΗΠΑ για να συμμετάσχουν πιο ουσιαστικά στην ηλεκτρική διασύνδεση ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα. Άρα, η αυριανή (σσ: σημερινή) συνάντηση είναι περισσότερο για τα διμερή μας θέματα. Αναμένουμε στις αρχές του 2025 να υπάρξουν κάποιες θετικές ανακοινώσεις σε σχέση με τις διμερείς μας σχέσεις, που θα αποδεικνύουν τη στρατηγική επιλογή της ενίσχυσης των σχέσεών μας, αλλά την ίδια στιγμή και για το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης», είπε ο κ. Χριστοδουλίδης. Και θύμισε ότι το ζήτημα θα απασχολήσει σήμερα το βράδυ και την τριμερή με τον Κυρ. Μητσοτάκη και τον Εμ. Μακρόν. Είχε προηγηθεί το ενδιαφέρον της γαλλικής πλευράς για τη διασύνδεση και η τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν το Σάββατο οι πρόεδροι Γαλλίας και Κύπρου. 

Η τριμερής Μητσοτάκη - Μακρόν - Χριστοδουλίδη

Η στήριξη της Γαλλίας στο έργο και πολύ περισσότερο η τυχόν συμμετοχή της σε αυτό -η Meridiam, βασικός παίκτης στην υπό κατασκευή διασύνδεση Βρετανίας - Γερμανίας διαθέτει μνημόνιο με τον ΑΔΜΗΕ- έχει προφανώς τη σημασία της. Τόσο γιατί η Γαλλία έχει έντονη παρουσία στην Αν. Μεσόγειο, κάνει κοινές ασκήσεις με την Αίγυπτο και διαθέτει αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα και την Κύπρο, όσο και γιατί θα επαναβεβαιώσει την ισχυρή σχέση στο τρίγωνο «Παρίσι - Αθήνα - Λευκωσία». Αυτή δεν περιορίζεται μόνο στην πολιτική και αμυντική συνεργασία, αλλά μπορεί να αφορά και τα μεγάλα projects μεταφοράς ενέργειας, όπως τον μεγαλόπνοο διάδρομο IMEC, ο οποίος προς το παρόν παραμένει «παγωμένος» λόγω του πολέμου στη Γάζα.

Από την αποψινή συνάντηση μένει να φανεί το βάρος που αποδίδει το Παρίσι στο έργο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το ενδιαφέρον του δεν συνδέεται και με την κατασκευάστρια του καλωδίου Nexans, της οποίας η σύμβαση με τον ΑΔΜΗΕ αντιστοιχεί στο 20% του συνολικού ανεκτέλεστου υπολοίπου της. Τα νέα στο μέτωπο αυτό, δηλαδή η εντολή «Full Notice to Proceed» από την ελληνική εταιρεία, ώστε να ξαναβάλουν οι Γάλλοι μπροστά την κατασκευή, αναμένονται από μέρα σε μέρα.

Σε κοινή χθεσινή τους απόφαση, οι δύο ρυθμιστές Ελλάδας και Κύπρου ενέκριναν τις κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) για την πρώτη φάση του έργου, που θα είναι 571 εκατ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλάβουν ολόκληρο το κόστος που κατέβαλε ο ΑΔΜΗΕ για την αγορά του έργου από τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης, διαφορά που ίσως καλυφθεί από τον προϋπολογισμό. Δεν ενέκριναν επίσης τις λειτουργικές δαπάνες (opex), για τις οποίες ζητούν από τον ΑΔΜΗΕ διευκρινίσεις. Αν και η απόφαση για το τελικό έσοδο και την ακριβή του κατανομή στις ταρίφες των καταναλωτών, που αναμένει η εταιρεία για να στείλει εντολή στη Nexans, ακόμη εκκρεμεί, οι διεργασίες γύρω από το έργο συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό.

Στη μεγάλη εικόνα, μετρούν τα όσα θα πουν σήμερα οι τρεις ηγέτες, αλλά και ο Ν. Χριστοδουλίδης με τον αν. σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι τους επόμενους μήνες αναμένονται θετικά νέα για την αμερικανική συμμετοχή στη διασύνδεση, όπως υπονόησε χθες ο κύπριος πρόεδρος.