«Ενεση» 400 εκατ. από τον προϋπολογισμό για να αποφευχθούν αυξήσεις στο ρεύμα

Tη λύση του προϋπολογισμού επιστρατεύει η κυβέρνηση, για να μη μεταφερθεί στους καταναλωτές το διογκούμενο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΕΛΥΚΩ), που φτάνει πλέον τα 350 εκατ. ευρώ και μεγαλώνει ασταμάτητα.

Η «μαύρη τρύπα» γεννήθηκε στην καρδιά της κρίσης του 2022, όταν η κυβέρνηση χρησιμοποίησε τους συγκεκριμένους πόρους για να χρηματοδοτήσει τις οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα, έκτοτε αυτή αυξάνεται συνεχώς και μαζί της μεγαλώνει και ο κίνδυνος να χρειαστεί να βάλουν το χέρι στην τσέπη οι καταναλωτές για να τη μειώσουν.

Η χρέωση των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) περιλαμβάνεται στους λογαριασμούς όλων των καταναλωτών, οι οποίοι επιδοτούν κατ' αυτό τον τρόπο το πολύ υψηλό κόστος ρεύματος που έχουν οι κάτοικοι των μη διασυνδεδεμένων νησιών (καθώς οι μονάδες εκεί καίνε μαζούτ), προκειμένου να πληρώνουν όσο και οι υπόλοιποι στην ηπειρωτική χώρα. Ο ίδιος λογαριασμός καλύπτει και τις μειωμένες χρεώσεις για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ).

Αντιμέτωπη με τον υπαρκτό κίνδυνο να χρειαστεί να αυξηθούν οι παραπάνω χρεώσεις στους λογαριασμούς και μάλιστα σε ένα ρευστό τοπίο όσον αφορά τα ενεργειακά χρηματιστήρια, η κυβέρνηση αναγκάζεται να αναζητήσει τα σχετικά κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε πρώτη φάση επιστρατεύει για τον σκοπό αυτό 400 εκατ. ευρώ που θα ενισχύσουν από τις αρχές του 2025 τον Ειδικό Λογαριασμό των Υπηρεσιών Κοινώς Ωφέλειας (ΕΛΥΚΩ), ώστε να βγει από το τραπέζι το κακό σενάριο μιας νέας επιβάρυνσης στους λογαριασμούς ρεύματος.

Σε σύσκεψη που έγινε την Παρασκευή, με βασικό αντικείμενο τα «δυναμικά - πορτοκαλί» τιμολόγια, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ μετέφερε το κυβερνητικό σχέδιο προς τους προμηθευτές, οι οποίοι εμπλέκονται άμεσα στην υπόθεση, αφήνοντας μάλιστα να εννοηθεί ότι εντός του 2025 μπορεί η κρατική χρηματοδότηση να αυξηθεί περαιτέρω, έως τα 600 εκατ. ευρώ, αναλόγως της πορείας εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

Το θέμα αφορά άμεσα τους προμηθευτές. Είναι αυτοί που παρέχουν μειωμένα τιμολόγια ρεύματος στους πελάτες τους στα μη διασυνδεδεμένα νησιά και στους δικαιούχους Κοινωνικού Τιμολόγιου και εισπράττουν μέσω του ΕΛΥΚΩ, ως αποζημίωση, την όποια διαφορά. Εδώ όμως και περίπου δυόμισι χρόνια, από την άνοιξη του 2022, δεν αποζημιώνονται πλήρως για την προμήθεια ρεύματος στα νησιά και στους δικαιούχους ΚΟΤ, αφού το εν λόγω ταμείο είναι ελλειμματικό.

Τώρα, το κράτος θα βάλει μέσω προϋπολογισμού 400 εκατ. στον Ειδικό αυτό Λογαριασμό, που με τη σειρά του αυτός θα αρχίσει να καταβάλλει στους παρόχους τμήμα από τα χρωστούμενα. Δεδομένου ότι η «τρύπα» φτάνει ήδη στα 350 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι στα τέλη του έτους θα έχει αυξηθεί περαιτέρω, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αν η κρατική ενίσχυση δεν φτάσει στα 600 εκατ., το πρόβλημα δεν θα λυθεί και αργά ή γρήγορα θα επανέλθει στο τραπέζι η ανάγκη για αύξηση των χρεώσεων.

Δυναμικά τιμολόγια από αρχές 2025

Στο θέμα γύρω από το πορτοκαλί, βασικό αντικείμενο της σύσκεψης, όπου συμμετείχαν εκπρόσωποι της ρυθμιστικής αρχής και των παρόχων, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου επεσήμανε ότι όλα πρέπει να είναι έτοιμα, ώστε τα πρώτα τέτοια προϊόντα να κυκλοφορήσουν αρχές του 2025.

Οι πάροχοι δεν φαίνεται να συμμερίζονται την ίδια άποψη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, μετέφεραν την εκτίμηση ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να είναι ελεύθερο, τα πορτοκαλί τιμολόγια να μπορούν να είναι τόσο exante, δηλαδή με προαναγγελία τιμής, όσο και expost, όπου η τελική χρεώση θα γίνεται γνωστή με την εκκαθάριση των τιμών χονδρικής, και ότι εν πάση περιπτώσει χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να προσαρμόσουν τα συστήματά τους. Αυτό ίσως σημαίνει ότι μπορεί να μην προλάβουν να είναι έτοιμοι στις αρχές του 2025.

Τα πολυζωνικά τιμολόγια, όπως έχει γράψει το Euro2day.gr, θα έχουν χρεώσεις καταρχάς ανά ώρα και στην πορεία ακόμη και ανά 15 λεπτά, όπως δηλαδή θα λειτουργεί σύντομα και το ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας, κατά το μοντέλο των μεγάλων ευρωπαϊκών αγορών.

Η αρχή θα γίνει από τις επιχειρήσεις που διαθέτουν ήδη έξυπνους μετρητές, άρα υπάρχει εικόνα σε real time πόσο ακριβώς καταναλώνουν και οι οποίες θα γνωρίζουν από την προηγούμενη μέρα τις χρεώσεις της επομένης. Ετσι, θα μπορούν να επιλέξουν τις ζώνες με τις φθηνότερες τιμές, εν προκειμένω τα μεσημέρια, όπου λόγω των φωτοβολταϊκών, τα κόστη διαμορφώνονται πολύ χαμηλά, μέσω ενός δυναμικού, πορτοκαλί χρώματος, τιμολογίου. Εχει τη σημασία του ότι ο εκπρόσωπος του ΔΕΔΔΗΕ έκανε γνωστό πως μέχρι τα τέλη του έτους η εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών αναμένεται να έχει φτάσει τους 650.000, ενώ το business plan της εταιρείας προβλέπει την αντικατάσταση και των 7,5 εκατομμυρίων «ρολογιών» μέχρι το 2030.

Σύμφωνα με το σχέδιο, ο καταναλωτής θα ενημερώνεται από τον πάροχό του μέσω email κάθε μεσημέρι στις 15:00 για την καμπύλη τιμολόγησης της επόμενης μέρας, δηλαδή για τις χρεώσεις που θα προσφέρει ο προμηθευτής του ανά 15 λεπτά. Οι δε χρεώσεις θα έχουν ως αναφορά τη χρηματιστηριακή τιμή (DAM), πάνω στην οποία θα μπαίνει ένα «καπέλο» που θα συμπεριλαμβάνει τα κόστη του παρόχου από την αγορά εξισορρόπησης, τα λειτουργικά του έξοδα, καθώς και το εύλογο κέρδος του.