Ραντεβού... του χρόνου για νέες παροχές

Του χρόνου, τέτοια εποχή, θα ανοίξει και πάλι η συζήτηση για νέες παροχές από την κυβέρνηση. Στο μεσοδιάστημα, όπως όλα δείχνουν, η οικονομία και η κοινωνία θα πορευθούν με όσα ήδη έχουν ανακοινωθεί και θα αποτυπωθούν τόσο στο Fiscal Structural Plan όσο και στο προσχέδιο προϋπολογισμού, τα οποία αναμένεται να υποβληθούν στην Κομισιόν και τη Βουλή αντίστοιχα, το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε στη ΔΕΘ ένα πλέγμα παρεμβάσεων με 12 μειώσεις φόρων και 12 παρεμβάσεις αύξησης των αποδοχών συνολικού ύψους 1,4 δισ. ευρώ και όπως φρόντισαν να καταστήσουν σαφές, τόσο ο ΥΠΕΘΟ Κωστής Χατζηδάκης όσο και ο υφυπουργός αρμόδιος για τη δημοσιονομική πολιτική Θάνος Πετραλιάς, άλλα μέτρα στον ορίζοντα δεν υπάρχουν. Αιτία, οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε, οι οποίοι επιβάλλουν ανώτατα όρια αύξησης των πρωτογενών δαπανών σε κάθε κράτος-μέλος, με την Ελλάδα μάλιστα να κερδίζει μία από τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις στην Ευρώπη, εξαιτίας της καθοδικής πορείας του χρέους της και των ισχυρών πρωτογενών πλεονασμάτων.

Χωρίς κοινωνικό μέρισμα

Για φέτος ο στόχος αύξησης των πρωτογενών δαπανών είναι στο 2,6% και σύμφωνα με τον Θάνο Πετραλιά, ο στόχος αυτός έχει ήδη καλυφθεί. Επομένως, ακόμα και εάν στο τέλος της χρονιάς προκύψει υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα σε σχέση με τον στόχο του 2,1% του ΑΕΠ, όπως και αναμένεται, το λεγόμενο υπερπλεόνασμα δεν θα δοθεί υπό μορφή κοινωνικού μερίσματος, όπως έχει γίνει συνήθεια τα τελευταία χρόνια.

Για το 2025 επίσης, οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την Κομισιόν κοντά στα 3,5 δισ. ευρώ, με τις παρεμβάσεις που ήδη ανακοινώθηκαν να εξαντλούν τα περιθώρια νέων δημοσιονομικών μέτρων.

Για την περίοδο 2025-2028, η αρχικά προτεινόμενη ετήσια καθαρή αύξηση των πρωτογενών δαπανών κυμαίνεται μεταξύ 3% και 3,2%, με τα τελικά μεγέθη να κλειδώνουν προς τα τέλη του μήνα. Πρακτικά, κάθε χρόνο την επόμενη τετραετία οι κυβερνήσεις δεν θα μπορούν να αυξάνουν τις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες παραπάνω από περίπου 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων από χρονιά σε χρονιά 1 δισ. ευρώ θα απορροφά η φυσιολογική αύξηση των τακτικών δαπανών και περίπου άλλα τόσα οι δαπάνες για αυξήσεις στις συντάξεις και νέες συντάξεις.

Στον λογαριασμό των επόμενων ετών, οι αμυντικές δαπάνες βαραίνουν στη διαχείριση των δημοσιονομικών περιθωρίων. Για το 2026, οι αμυντικές δαπάνες προβλέπεται να φτάσουν στα 2,050 δισ. ευρώ από 1,650 δισ. ευρώ το 2025, που σημαίνει πως 400 εκατ. ευρώ από το καλάθι παροχών της ΔΕΘ 2025 έχει ήδη «φαγωθεί».

Οι αυξήσεις στους δημόσιους υπαλλήλους

Επιπλέον 200 εκατ. ευρώ από το καλάθι της ΔΕΘ του επόμενου έτους έχουν δεσμευθεί για τις αυξήσεις στους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων το 2026, οι οποίες εφεξής θα ακολουθούν τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Το 2025, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα μοιραστούν 100 εκατ. ευρώ μετά την καθιέρωση μηχανισμού εξισορρόπησης των αμοιβών τους σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου εισαγωγικός μισθός στο δημόσιο και κατώτατος στον ιδιωτικό τομέα να συγκλίνουν στα 950 ευρώ το 2027. Αυτό σημαίνει πως εάν τον ερχόμενο Απρίλιο, ο κατώτατος μισθός αυξηθεί από τα 830 ευρώ στα 870 ευρώ, ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο θα αυξηθεί επίσης στα 870 ευρώ ( συμπαρασύροντας σε αύξηση 20 ευρώ όλα τα μισθολογικά κλιμάκια για 700.000 υπαλλήλους).

Για να φτάσουμε όμως το 2027 στα 950 ευρώ, απαιτούνται επιπλέον 200 εκατ. ευρώ για τους μισθούς του δημοσίου το 2026 και επιπλέον 200 εκατ. ευρώ το 2027, με την παραδοχή ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ θα «σπάσει» σε τρεις ετήσιες αυξήσεις των 40 ευρώ.

Όλα τα παραπάνω συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως οι εποχές που οι πρωθυπουργοί πήγαιναν στη ΔΕΘ με σάκους γεμάτους με δισεκατομμύρια νέων παροχών έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, εάν δεν θέλουμε να γυρίσουμε σε εποχές δημοσιονομικών περιπετειών.