Ποιοι και πώς μπορούν να βγουν στη σύνταξη τη φετινή χρονιά

Προς νέο ρεκόρ αιτήσεων συνταξιοδότησης οδεύει το 2024, καθώς  η «μεγάλη έξοδος» της γενιάς των baby boomers συνεχίζεται φέτος με αμείωτο και πιθανότατα γρηγορότερο ρυθμό, σε σχέση με το 2023.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που ασχολούνται με την κοινωνική ασφάλιση που εκτιμούν πως  φέτος, θα βρεθούν εκτός αγοράς εργασίας περίπου 220.000 άτομα. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς θα συνεχίσουν να εργάζονται, καθώς το ευνοϊκό, νέο καθεστώς της απασχόλησης συνταξιούχων, ανατροφοδοτεί  το σύστημα με νέες εισφορές, δημιουργεί, όμως, κι ένα σημαντικό κίνητρο για συνταξιοδότηση.

Ένας ακόμη λόγος που ωθεί αυτούς που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, να υποβάλλουν αίτηση εντός του έτους, είναι τα εξεταζόμενα σενάρια για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027 και μετά. 

Σύμφωνα με τα πλέον διαθέσιμα στοιχεία,  η φετινή χρονιά είναι πολύ πιθανό να «σπάσει» το ρεκόρ των προηγούμενων ετών με τον αριθμό των αιτήσεων για συνταξιοδότηση να φτάνει ακόμη και τις 220.000. Ήδη, άλλωστε, στον προϋπολογισμό, έχουν εγγραφεί επιπλέον 300 εκατ. ευρώ για το 2024, προκειμένου να πληρωθούν οι αυξημένες αιτήσεις.

Σήμερα, το Euro2day.gr με την βοήθεια του εξειδικευμένου στα συνταξιοδοτικά θέματα δικηγόρου, Διονύση Ρίζου παρουσιάζει όλες τις ομάδες ασφαλισμένων που μπορούν να ανοίξουν την πόρτα της συνταξιοδότησης βασισμένοι σε όρια ηλικίας που ήδη έχουν κατοχυρώσει, για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη καθώς και αναλυτικά παραδείγματα.  

Συγκεκριμένα:

Δημόσιο 35ετία (κατοχύρωση το 2010)

Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία εφόσον να έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31 Δεκεμβρίου του 2021 τόσο τα 35 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τέκνων ή και στρατού, αλλά και τα 58. Έτσι μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες εφόσον αυτό το όριο έχει ήδη συμπληρωθεί ή συμπληρώνεται εντός του 2024.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2021 τα απαραίτητα 35 χρόνια ασφάλισης και έχει γεννηθεί τον 2/1963. Κατοχύρωσε επομένως συνταξιοδοτικό δικαίωμα  για τα 61 και 6 μήνες που συμπληρώνει τον 8/2024. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τον Αύγουστο του 2024 κι έπειτα.

Δημόσιο 36ετία (κατοχύρωση το 2011)

Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 36ετία, με κατοχύρωση το 2011, εφόσον έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31 Δεκεμβρίου του 2021 τόσο τα 36 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών σπουδών, τέκνων, στρατού κλπ αλλά και τα 58. Έτσι μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες εφόσον αυτό το όριο έχει ήδη συμπληρωθεί ή συμπληρώνεται εντός του 2024.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει την 25ετία το 2011 και εντός του 2021 τα απαραίτητα 36 χρόνια ασφάλισης με εξαγορές και έχει γεννηθεί τον 6/1963. Κατοχύρωσε επομένως συνταξιοδοτικό δικαίωμα  για τα 61 και 6 μήνες που συμπληρώνει τον 12/2024. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τον Δεκέμβριο του 2024 κι έπειτα.

Δημόσιο 37ετία

Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 37ετία εφόσον έχουν συμπληρώσει 25ετία έως την 31/12/2010 πλην όμως θα πρέπει η 37ετία να έχει συμπληρωθεί ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών (μόνο στρατού ή τέκνων) έως την 31/12/2021. Έτσι ο ασφαλισμένος κατοχυρώνει το αντίστοιχο όριο ηλικίας που έχει τεθεί με το ν. 4336/2015, δηλαδή το 61ο και 2 μήνες και μπορεί να αποχωρήσει με το εν λόγω όριο εφόσον το συμπλήρωσε ήδη ή θα το συμπληρώσει εντός του 2024.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2021 τα απαραίτητα 37 χρόνια ασφάλισης και έχει γεννηθεί τον 8/1963. Συμπληρώνει δηλαδή τα 61 και 2 μήνες τον Οκτώβριο του 2024 οπότε και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τότε και στο εξής.

Πρόωρες συντάξεις

Ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με πρόωρη / μειωμένη σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών έως την 31/12/2012 και το όριο ηλικίας ως την 31/12/2022. Έτσι:

• Οι γυναίκες (μόνο) που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022.
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022.
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022.

Σε όλες τις περιπτώσεις που το εν λόγω όριο ηλικίας συμπληρώνετε μετά την 1/1/2023 τότε για τη λήψη πρόωρης / μειωμένης σύνταξης θα πρέπει να συμπληρωθεί το 62ο έτος της ηλικίας.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2011 τα απαραίτητα 25 χρόνια ασφάλισης και έχει γεννηθεί τον 2/1966. Κατοχύρωσε επομένως συνταξιοδοτικό δικαίωμα  για τα 56 που συμπληρώνει τον 2/2022. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πρόωρη / μειωμένη σύνταξη οποτεδήποτε το επιθυμεί και φυσικά εντός του 2024.

Το IKA

Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ πλέον η μοναδική περίπτωση εξόδου πριν τα γενικά όρια ηλικίας είναι η ασφάλιση στα βαρέα και ανθυγιεινά. Στο καθεστώς των ΒΑΕ η κατοχύρωση γίνεται με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά. Έτσι η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 60ο τους έτος για μειωμένη σύνταξη και το 62ο για πλήρη. Η μείωση στην επιλογή της μειωμένης στα 60 είναι 51 € σε σύγκριση με την αντίστοιχη πλήρη.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 7.500 στα βαρέα το 2022 ενώ έχει γεννηθεί τον 2/1964. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2024 σε ηλικία 60 ετών με μειωμένη σύνταξη ενώ πλήρη θα μπορεί να λάβει σε ηλικία 62 ετών το 2026.

Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 62ο τους έτος για πλήρη σύνταξη.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 3.600 στα βαρέα το 2023 ενώ έχει γεννηθεί τον 2/1962. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2024 σε ηλικία 62 ετών με πλήρη σύνταξη.

Για τις γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται με βάση το έτος θεμελίωσης:

• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 με πλήρη σύνταξη.
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 με πλήρη σύνταξη.
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 με πλήρη σύνταξη.
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα από την 1/1/2013 κι έπειτα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 62 με πλήρη σύνταξη.

Παράδειγμα: Μισθωτή του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 3.600 στα βαρέα το 2011 ενώ έχει γεννηθεί τον 2/1968. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τον Φεβρουάριο του 2024 σε ηλικία 56 ετών με πλήρη σύνταξη.

* Στις περιπτώσεις των βαρέων χρειάζεται προσοχή από τους ασφαλισμένους καθώς είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν συμπληρωθεί 1.000 βαρέα ένσημα τα τελευταία 17 χρόνια πριν από την αίτηση για σύνταξη.

Γονείς ανηλίκων τέκνων

Μια μεγάλη κατηγορία εξόδου πριν από τα γενικά όρια ηλικίας είναι οι ασφαλισμένοι μισθωτοί που κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα ως γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο, τα ταμεία των ΔΕΚΟ – Τραπεζών και το ΙΚΑ. Συγκεριμένα:

Δημόσιο και Ταμεία ΔΕΚΟ Τραπεζών με 25ετία και ανήλικο τέκνο)

Οι γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες) και οι τρίτεκνοι και άνω ασφαλισμένοι του Δημοσίου και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ασφαλισμένοι στα Ταμεία των ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης και επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν ανάλογα με το έτος θεμελίωσης στα 50 ή τα 52 ή τα 55 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2024 εφόσον συμπληρώνουν το όριο ηλικίας όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση το ν. 4336/2015. Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν:

- Μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2010 την απαραίτητη 25ετία και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και συμπλήρωσαν το 50ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθείσες το 1966).

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου τέκνου δημοτική υπάλληλος με 25ετία το 2010 που συμπλήρωσε το 50ο έτος της ηλικίας της το 2014 μπορεί άμεσα να αποχωρήσει επομένως έχει δυνατότητα συνταξιοδότησης το 2024.

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου δημοτική υπάλληλος με 25ετία το 2010 που γεννήθηκε τον 12/1966 συμπλήρωσε το 50ο έτος της ηλικίας της το 2016 μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 56 ετών και 9 μηνών που συμπλήρωσε το 2023. Επομένως μπορεί να αποχωρήσει το 2024.

- Γονείς (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες (μόνο γυναίκες) υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και συμπλήρωσαν το 52ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1964).

Παράδειγμα: Πατέρας ανηλίκου δημοτικός υπάλληλος με 25ετία το 2011 που γεννήθηκε τον 12/1964 συμπλήρωσε το 52ο έτος της ηλικίας του το 2016 και μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 56 ετών και 9 μηνών που συμπλήρωσε το 2023. Επομένως μπορεί να αποχωρήσει μέσα στο 2024.

- Γονείς (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου  και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1963).

Παράδειγμα: Πατέρας ανηλίκου δημοτικός υπάλληλος με 25ετία το 2012 που γεννήθηκε τον 12/1963 συμπλήρωσε το 55ο έτος της ηλικίας του το 2018 και μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 61 ετών που θα συμπληρώσει τον 12/2024.

Δημόσιο και Ταμεία ΔΕΚΟ Τραπεζών με 20ετία και τρία και άνω τέκνα

- Τρίτεκνες και άνω μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2010 την απαραίτητη 20ετία μπορούν να αποχωρήσουν εντός του 2024 καθώς το δικαίωμα ασκείται χωρίς όριο ηλικίας.

- Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 20ετία και συμπλήρωσαν το 52ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1964).

- Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 20ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθέντες και γεννηθείσες το 1963).

IKA και Ταμεία ΔΕΚΟ Τραπεζών για κατοχύρωση με 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο

Οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων  ανηλίκων του ΙΚΑ των Ταμείων των ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έχοντας συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης και ταυτόχρονα ανηλικότητα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2024 ανάλογα με το όριο ηλικίας όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση το ν. 4336/2015. Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν:

- Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2010 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 50ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 50ο έτος της ηλικίας τους έως το 2016 (γεννηθείσες το 1966).

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου τέκνου, γεννηθείσα το 1966, μισθωτή στον ιδιωτικό τομέα που συμπλήρωσε 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 και το 50ο έτος της ηλικίας της το 2016 έχει νέο όριο ηλικία το 56ο και 9 μήνες που συμπλήρωσε το 2023. Μπορεί άμεσα να αποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη και επομένως έχει δυνατότητα συνταξιοδότησης το 2024.

- Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2010 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 55ο έτος τους για πλήρη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθείσες το 1963).

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου τέκνου, γεννηθείσα τον 6/1963, μισθωτή στον ιδιωτικό τομέα που συμπλήρωσε 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 και το 55ο έτος της ηλικίας της το 2018 έχει νέο όριο ηλικία το 61ο που συμπληρώνει τον  6/2024 Μπορεί να αποχωρήσει επομένως με πλήρη σύνταξη από τον 6/2024 και οποτεδήποτε εφεξής.

- Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2011 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών) και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 52ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 52ο έτος της ηλικίας τους έως το 2017 (γεννηθείσες το 1965).

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου τέκνου, γεννηθείσα τον 12/1965, μισθωτή στον ιδιωτικό τομέα που συμπλήρωσε 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2011 με εξαγορά σπουδών και το 52ο έτος της ηλικίας της το 2017 έχει νέο όριο ηλικία το 58ο και 5 μήνες που συμπληρώνει τον 5/2024. Μπορεί να αποχωρήσει επομένως με μειωμένη σύνταξη από τον 5/2024 και οποτεδήποτε εφεξής.

- Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2011 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών) και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 57ο έτος τους για πλήρη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 57ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθείσες το 1961).

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου τέκνου, γεννηθείσα τον 12/1961, μισθωτή στον ιδιωτικό τομέα που συμπλήρωσε 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2011 και το 57ο έτος της ηλικίας της το 2018 έχει νέο όριο ηλικία το 62ο που συμπληρώνει τον 12/2023 Μπορεί να αποχωρήσει επομένως με πλήρη σύνταξη από τον 1/2024 και οποτεδήποτε εφεξής.

- Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2012 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 55ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και συμπλήρωσαν το 55ο έτος της ηλικίας τους έως το 2018 (γεννηθείσες το 1963).

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου τέκνου, γεννηθείσα τον 7/1963, μισθωτή στον ιδιωτικό τομέα που συμπλήρωσε 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2012 και το 55ο έτος της ηλικίας της το 2018 έχει νέο όριο ηλικία το 61ο που συμπληρώνει τον 7/2024. Μπορεί άμεσα να αποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη από τον 7/2024 και οποτεδήποτε εφεξής.