Στουρνάρας για Attica Bank: Ελάχιστο το κόστος για Δημόσιο σε σχέση με άλλες επιλογές

Βέλτιστη λύση για το Δημόσιο χαρακτήρισε τη συμφωνία συγχώνευσης της Attica Bank με την Παγκρήτια Τράπεζα ο Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.

Οπως είπε ο κεντρικός τραπεζίτης, οι δύο τράπεζες επηρεάστηκαν σημαντικά από την εγχώρια οικονομική κρίση. Περίπου τα 2/3 των δανείων τους ήταν μη εξυπηρετούμενα, ενώ εμφανίστηκε μεγάλο ύψος κεφαλαιακών αναγκών. Παράλληλα, δεν είχαν πρόσβαση στους δημόσιους πόρους για την κάλυψη της απαιτούμενης ανακεφαλαιοποίησης και στηρίχθηκαν στους ιδιώτες μετόχους τους.

Οπως είπε ο Γιάννης Στουρνάρας, μεγάλο μέρος του προβλήματος της Attica προέρχεται από την περίοδο 2015-2016. Ο συνολικός δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων ήταν στο 39%, μέχρι το 2019 η κατάσταση αντιστράφηκε καθώς ο δείκτης αυτός έφτασε στο 61%.

Το 2014, στη συνολική άσκηση αξιολόγησης, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες δεν εμφάνισαν κεφαλαιακές απαιτήσεις. Μετά από ένα χρόνο και μετά τα γνωστά γεγονότα όμως, το έλλειμμα κεφαλαίων ανήλθε στα 14,5 δισ. ευρώ.

Το ΤΧΣ μπορούσε να παρέχει κεφαλαιακή στήριξη στις 4 συστημικές τράπεζες. Η Αttica Bank κατάφερε να καλύψει ένα μέρος των αναγκών της, δημιουργώντας έλλειμμα 70 εκατομμυρίων ευρώ.

Η Τράπεζα της Ελλάδος αποτέλεσε βασικό ανάχωμα στην προσπάθεια της τότε κυβέρνησης να παρέμβει. Υπήρξε παρέμβαση από την ΕΚΤ, όταν διαπίστωσε σοβαρές παραβάσεις και ξεκίνησε η εφαρμογή διορθωτικών μέτρων. Την τράπεζα την είχε εγκαταλείψει και το ΤΣΜΕΔΕ, σημείωσε ο κ. Στουρνάρας.

Η συνεχιζόμενη μείωση των καταθέσεων ανάγκασε την τότε διοίκηση να αιτηθεί ομολογιακό δάνειο για να χρησιμοποιηθεί ως ενέχυρο. Η τότε διοίκηση, παρά τις προσπάθειες, προσέφυγε σε αναγκαστικές λύσεις, που αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές και δεν επέτρεψαν στην εκκαθάριση από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Εν ολίγοις, μη πρόσβαση στα κεφάλαια του ΤΧΣ και στον Ηρακλή, αλλά και η ζημία από τα γεγονότα που προηγήθηκαν, ήταν οι κύριοι λόγοι στην ανάγκη εξεύρεσης αξιόπιστου επενδυτή, σημείωσε.

Πλέον, βρισκόμαστε στην ευτυχή συγκυρία να πληρούνται όλες οι συνθήκες:

- Οι διοικήσεις των δύο τραπεζών έχουν πετύχει σημαντικά αποτελέσματα έχοντας ανατρέψει ριζικά την αρνητική τους εικόνα.

- Ο ιδιώτης επενδυτής έχει ήδη επενδύσει σημαντικά ποσοστά και έχει δεσμευτεί να επενδύσει και άλλα 200 εκατομμύρια για να εξαγοράσει τις μετοχές του πρώην μετόχου της Παγκρήτιας.

- Το ΤΧΣ διαπραγματεύτηκε αποτελεσματικά και θα συμμετάσχει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της.

- Η κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε αποτελεσματικά και διέθεσε τον Ηρακλή και στη νέα τράπεζα.

Οπως είπε ο κ. Στουρνάρας, η δημιουργία ενός συστήματος υγιών τραπεζών θα έχει μια σειρά από θετικές επιπτώσεις σε τράπεζες και οικονομία.

Η νέα τράπεζα θα μπορεί να διευκολύνει την εξυγίανση του ιδιωτικού χρέους. Η εξυγίανση των ισολογισμών τους θα βελτιώσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Αν δεν επιτευχθεί η συμφωνία:

Η Τράπεζα δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει με επάρκεια, καθώς δεν θα είχε εξυγιάνει τον προϋπολογισμό της. 

Δεδομένης της ευάλωτης κατάστασης των δύο τραπεζών, θα ήταν πιθανό το σενάριο μιας σημαντικής εκροής καταθέσεων. Τώρα, με τη συμφωνία υπογεγραμμένη, είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν συνέπειες, αν δεν γίνει η συγχώνευση.

Τυχόν κατάρρευσή τους θα είχε επιπτώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.

Το κόστος για το δημόσιο από τη συμμετοχή τόσο του ΤΧΣ όσο και του ΕΦΚΑ στην αύξηση κεφαλαίου είναι ελάχιστο σε σχέση με το κόστος οποιασδήποτε άλλης επιλογής.

Το κόστος του δημοσίου είναι κόστος επένδυσης, πέραν από τα οφέλη σε όρους χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της τόνωσης του ανταγωνισμού, υπάρχουν και τα οφέλη από την επένδυση σε μια μεγαλύτερη και υγιέστερη τράπεζα.

Παρά τις προσπάθειες της υφιστάμενης και των προηγούμενων διοικήσεων και του ΥΠΟΙΚ, δεν έχει τελεσφορήσει η εξεύρεση επενδυτή πέραν του σημερινού ιδιώτη, συμπλήρωσε.

Πρόθεση του οίκου Moody’s ήταν να αναβαθμίσει την Αttica Bank την ημέρα που υπογράφτηκε η συμφωνία.

Ο ιδιώτης επενδυτής είναι υποχρεωτικό να συμμετάσχει. Δεν πρέπει να συγκρίνεται με το ΤΧΣ που έχει και άλλους στόχους, αλλά μόνο με τους άλλους ιδιώτες επενδυτές που έχουμε στις άλλες τράπεζες. Εισέρχεται όχι με καλύτερους, αλλά με δυσμενέστερους όρους από αυτούς που εισήλθαν στις άλλες τράπεζες οι ιδιώτες.

Άλλος ιδιώτης επενδυτής που θα επένδυσε με ίδιους ή καλύτερους όρους δεν εμφανίστηκε.

Η ΤτΕ θεωρεί την υλοποίηση της συμφωνίας ως τη βέλτιστη λύση για το δημόσιο, με γνώμονα τη διασφάλιση του υπέρτατου αγαθού χρηματοπιστωτικής σταθερότητας όσο και του φορολογούμενου.

Οι αντίθετοι ισχυρισμοί δείχνουν έλλειμμα κατανόησης των αγορών, δεν πρέπει ποτέ το θέμα να γίνεται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης, κατέληξε ο κ. Στουρνάρας. 

Τι δήλωσαν Βρεττού, Βαρθολομαίος, Ξηρουχάκης, Βερύκιος 

Υπέρ της κύρωσης της σύμβασης συγχώνευσης και επένδυσης μεταξύ του ΤΧΣ και της εταιρίας Thrivest, με την οποία συγχωνεύονται η Παγκρήτια Τράπεζα με την Attica Bank, εμφανίστηκαν όλοι οι αρμόδιοι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς, που είχαν κληθεί να καταθέσουν τις απόψεις τους επί του σχετικού νομοσχεδίου, στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής.

Ειδικότερα, ο πρόεδρος του ΤΧΣ, Ανδρέας Βερύκιος, επεσήμανε ότι η συγχώνευση των δύο τραπεζών, τηρεί τα τρία κύρια προαπαιτούμενα: την χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τη συμμετοχή ιδιώτη επενδυτή και την θετική απόδοση για το ελληνικό δημόσιο. Όπως είπε χαρακτηριστικά «η συμφωνία δεν θέτει σε κίνδυνο την χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τουναντίον βοηθά να αποφευχθούν σειρά από ανεπιθύμητες συνέπειες από την κατάρρευση των δύο τραπεζών».

Έμφαση έδωσε στην συμμετοχή του ιδιώτη επενδυτή, σημειώνοντας ότι «το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης είναι τέτοιο, που αφενός παρέχει ικανά κίνητρα για να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του ιδιώτη επενδυτή και αφετέρου να διασφαλιστεί η διατήρηση ή και η βελτίωση της αξίας των κεφαλαίων που θα έχει επενδύσει το ΤΧΣ στην Τράπεζα Αττικής».

Ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ, Ηλίας Ξηρουχάκης, αναφέρθηκε στο ιστορικό της διαπραγμάτευσης, ενώ χαρακτήρισε ιστορική τη συμφωνία, υπογραμμίζοντας ότι «κατέληξε σε μία νέα επενδυτική συμφωνία στην οποία τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός ισχυρού πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, ο οποίος θα ενισχύσει, τόσο το τραπεζικό σύστημα, όσο και την εθνική οικονομία». Όπως είπε, «η συμμετοχή του ΤΧΣ αξιολογήθηκε από δύο αντίστοιχες εκθέσεις δύο ανεξάρτητων εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών συμβούλων διεθνούς κύρους, οι οποίοι επιβεβαίωσαν ότι συμβάλλει στην διατήρηση, προστασία και βελτίωση της αξίας της υφιστάμενης συμμετοχής του».

Πολύ σημαντικό χαρακτήρισε επίσης ότι «μέρος από τα κεφάλαια που θα αντληθούν από την επικείμενη αύξηση που θα υλοποιηθεί σε επίπεδο συγχωνευμένης τράπεζας, θα χρησιμοποιηθεί για την πρόωρη αποπληρωμή των 1002 ομολογιών βιωμένης εξασφάλισης ονομαστικής αξίας 100.000 ευρώ έκαστη, οι οποίες εκδόθηκαν το 2018 από την τράπεζα Αττικής».

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι τα θετικά αποτελέσματα αυτής της συμφωνίας είναι πρόδηλα και πασιφανή. Το Ταμείο ως εγγυητής της σταθερότητας, δίνει καινούργια πνοή στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, δημιουργώντας έναν νέο πυλώνα που υπόσχεται την βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των μέχρι σήμερα υπενδεδυμένων κεφαλαίων στην τράπεζα Αττικής. Η ελληνική οικονομία ενισχύεται με έναν ακόμα πόλο στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα, που θα αποτελέσει αιμοδότη, τόσο των νοικοκυριών, όσο και των επιχειρήσεων, αλλά και εκκολαπτήριο νέων θέσεων εργασίας.

Η νέα τράπεζα θα αποτελέσει ένα σύγχρονο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που θα υποστηρίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις με εξελιγμένες υπηρεσίες και προϊόντα, τόσο προστατεύοντας τις καταθέσεις τους, όσο και ενισχύοντας τον ανταγωνισμό στον τραπεζικό κλάδο», υπογράμμισε και συμπλήρωσε: «Σε αντίθετη περίπτωση, η μη υλοποίηση της εν λόγω συναλλαγής, με δεδομένη και την έλλειψη ενδιαφέροντος άλλων επενδυτών, θα είχε σοβαρότατο ενδεχόμενο να θέσει σε κίνδυνο την βιωσιμότητα των δύο τραπεζών, την εν γένει λειτουργία τους και την διασάλευση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας - και αυτό, το ΤΧΣ έπρεπε να το αποτρέψει».

Μίλησε ακόμα για «αρνητικό πρόσημο που θα είχε, όχι μόνον για τους καταθέτες των δύο τραπεζών, αλλά και για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, που είναι ο πυρήνας της οικονομίας μας και θα οδηγούσε το πρόγραμμα αποεπένδυσης του Ταμείου πολλά βήματα πίσω».

«Κρίνουμε ως ιστορική την υπογραφή της σύμβασης, διότι επιλύουμε δι' αυτής, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, το κεφαλαιακό πρόβλημά της, που υφείρπε πάνω από μία 10ετία, και στηρίζουμε την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δύο τραπεζών. Κρίνουμε τη συναλλαγή αυτή ως ορόσημο, τόσο για τον τραπεζικό σύστημα όσο και για το εθνικό οικονομικό γίγνεσθαι. Συμβάλλουμε λοιπόν στη διαμόρφωση αυτού του νέου τραπεζικού πόλου που θα αποτελέσει προπομπό της περαιτέρω ανάπτυξης, τόσο του τραπεζικού συστήματος, όσο και της εθνικής μας οικονομίας», κατέληξε.

Η αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Χαρά Νικολοπούλου, σημείωσε από την πλευρά της, ότι η Επιτροπή θα εκδώσει την απόφαση και την έγκριση της για την συμφωνία συγχώνευσης των δύο τραπεζών, αφού θα της γνωστοποιηθεί το περιεχόμενό της και θα αξιολογήσει όλα τα στοιχεία.

«Η Επιτροπή έχει εμπειρία συγχωνεύσεων. Όταν θα έρθει η συμφωνία, θα αξιολογήσουμε τις επιπτώσεις που έχει στον ανταγωνισμό, αν τον περιορίζει ή τον ενισχύει», είπε.

Ο Αντώνης Βαρθολομαίος, διευθύνων σύμβουλος της Παγκρήτιας Τράπεζας, συντάχθηκε πλήρως με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, τονίζοντας ότι «είναι προφανές ότι η συμφωνία δημιουργεί μεγάλη εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα, για την προσέλκυση επενδυτών.

Η τελική συμφωνία που επικράτησε, είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και είναι προς το συμφέρον των μετόχων, των εργαζομένων και των πελατών, απόλυτα σύμφωνη με τις διεθνείς πρακτικές», υποστήριξε. Ταυτόχρονα εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα θα εξυπηρετήσει την αγορά με ευελιξία και αποτελεσματικότητα, διαδραματίζοντας ουσιαστικό και δυναμικό ρόλο».

Η διευθύνουσα σύμβουλος της Attica Bank, Ελένη Βρετού, περιέγραψε το ιστορικό της τράπεζας, κάνοντας λόγο για «κατάσταση που δεν μπορούσε πλέον να γυρίσει σε κερδοφορία», ενώ χαρακτήρισε τη συμφωνία «επιβεβλημένη».

«Ήταν επιβεβλημένη η εξυγίανσή της, ώστε να παραδώσουμε μία υγιή τράπεζα και να είμαστε η εναλλακτική λύση, κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ήταν ανάγκη να παραγάγει κερδοφορία και να στηρίξει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σήμερα μπορούμε, για πρώτη φορά ίσως, να πούμε ότι υπάρχει ένα ρεαλιστικό πλάνο του ΤΧΣ, το οποίο δεν θα ήταν εφικτό αν δεν είχε σχεδιαστεί με σοβαρή και υπεύθυνη δουλειά», ανέφερε.

Θετικός στη συμφωνία, την οποία χαρακτήρισε «κρίσιμη για την αποφυγή τραγικών συνεπειών για το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία», εμφανίστηκε και ο πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, Κωνσταντίνος Μακέδος.

«Μετά από 100 χρόνια λειτουργίας της, η Attica bank μπαίνει σε μια νέα εποχή και κλείνει έτσι οριστικά μια περίοδος αβεβαιότητας» ανέφερε και πρόσθεσε ότι με τη δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, δίνεται η δυνατότητα να υλοποιούνται έγκαιρα τα έργα.

«Μια ισχυρή τράπεζα, μόνο θετικά χαιρετίζεται από τον τεχνικό κόσμο. Δίνεται η βέλτιστη λύση και θα υπηρετήσει την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις», πρόσθεσε.

Για μία «θετική συμφωνία τεράστιας σημασίας, τόσο για την ελληνική οικονομία, όσο και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα», μίλησε ο πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, Παναγιώτης Λιαρκόβας.

Όπως είπε, «ένα από τα σημαντικότερα θετικά στοιχεία της συμφωνίας, είναι η δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, που θα οδηγήσει σε νέο ισχυρό ανταγωνισμό, ενώ θα δοθεί η δυνατότητα στη νέα τράπεζα να προσφέρει στους πελάτες της καλύτερα επιτόκια, καλύτερες υπηρεσίες και χρηματοδοτικά προϊόντα, ενώ η προσφορά της στην περιφερειακή ανάπτυξη και στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα είναι εξαιρετικά σημαντική.

*Δείτε ολόκληρη την ομιλία του Γ. Στουρνάρα στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".