Πώς θα μπει το έκτακτο τέλος στους παραγωγούς ρεύματος

Την τιμή του ρεύματος πάνω από τα 15 λεπτά η κιλοβατώρα έχει αποφασίσει να επιδοτήσει η κυβέρνηση για τον μήνα Αύγουστο. Το μέτρο λέγεται ότι θα ισχύσει για όλα τα κυμαινόμενα τιμολόγια, με στόχο οι καταναλωτές να μην πληρώνουν πάνω από 15 λεπτά την κιλοβατώρα.

Το επιπλέον ποσό μέχρι την τελική τιμή θα το καλύπτει το Δημόσιο μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης και με τα έσοδα από το έκτακτο τέλος στα υπερέσοδα των ηλεκτροπαραγωγών, το οποίο εξήγγειλε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Το τέλος θα είναι δίμηνο, δηλαδή θα αφορά μόνο τα όποια υπερέσοδα θα έχουν οι εταιρείες κατά την περίοδο από 1η Ιουλίου έως και τις 30 Αυγούστου και όχι μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, όπως ήταν οι αρχικές σκέψεις.

Στην πράξη, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει αποφασίσει να επιδοτήσει όλες τις τιμές από τα 15 λεπτά η κιλοβατώρα και πάνω, χωρίς ωστόσο να γνωρίζει ποιο θα είναι το τελικό πάνω όριο, κάτι που θα το μάθει την 1η Αυγούστου, όταν θα ανακοινώσουν τα νέα τους τιμολόγια οι προμηθευτές. Ο κίνδυνος δηλαδή είναι η κυβέρνηση να χρειαστεί να δώσει παραπάνω από όσα θα εισπράξει από το τέλος στα υπερέσοδα των ηλεκτροπαραγωγών, αν οι τιμές στις αρχές Αυγούστου διαμορφωθούν σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Κυρίως όμως δεν θα επιβάλλεται σε όλες τις συναλλαγές που θα κάνουν οι ηλεκτροπαραγωγοί στο Χρηματιστήριο Ενέργειας κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, αλλά θα αφορά, σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr, μόνο τις μονάδες φυσικού αερίου. Ολες οι προσφορές που αφορούν υδροηλεκτρικά και λιγνιτικές μονάδες εξαιρούνται του μέτρου, αυτό αφορά μόνο τις μονάδες συνδυασμένου και ανοικτού κύκλου των καθετοποιημένων ομίλων που συμμετέχουν στην προημερήσια αγορά (DAM) του Χρηματιστηρίου.

Κρίθηκε, όπως λένε οι ίδιες πηγές, ότι η φορολόγηση όλων των συναλλαγών στην προημερήσια αγορά, δηλαδή από μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού κάθε τεχνολογίας, είναι ανέφικτη.

Γιατί επελέγησαν οι μονάδες φυσικού αερίου

Κι αυτό, καθώς ο έκτακτος Ευρωπαϊκός Κανονισμός, στον οποίο είχε βασιστεί η κυβέρνηση την προηγούμενη φορά που επέβαλε φόρο στα υπερκέρδη των παραγωγών, το 2022, επί θητείας στο ΥΠΕΝ του Κ. Σκρέκα, έχει λήξει από τις 30 Ιουνίου 2024. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει κάποιο έτοιμο νομικό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ. Και έτσι η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε τη λύση, η οποία δεν χρειάζεται την έγκριση της Κομισιόν, δηλαδή να επιβάλει φόρο στις προσφορές που υποβάλλουν στο Χρηματιστήριο οι μονάδες ηλεκτρισμού με καύσιμο το φυσικό αέριο. 

Το γεγονός αυτό, όπως είναι προφανές, περιορίζει εκ των πραγμάτων τα προσδοκώμενα έσοδα από την έκτακτη εισφορά, τα οποία σκοπεύει να μαζέψει το υπουργείο για να επιδοτήσει τους λογαριασμούς του Αυγούστου. Το ποσό επομένως της επιδότησης των τιμολογίων του επόμενου μήνα θα εξαρτηθεί από το ύψος στο οποίο θα οριστεί η έκτακτη εισφορά, για το οποίο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι και χθες δεν είχε ακόμη οριστικοποιηθεί. Εάν ο πήχης μπει ψηλά, τότε θα μαζευτεί ένα ικανοποιητικό ποσό, αναλόγως και της πορείας των χρηματιστηριακών αγορών μέχρι και τα τέλη Αυγούστου.

Παράταση αν κριθεί αναγκαίο

Στον αντίποδα, βέβαια, εφόσον χρειαστεί, οι πληροφορίες μιλούν για πιθανή παράταση του μέτρου και τον Σεπτέμβριο, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες στις αγορές. «Η δίμηνη εφαρμογή του είναι η αρχή, έχει δοθεί από τον πρωθυπουργό μια ευρεία εξουσιοδότηση για την εφαρμογή του μέτρου, καθώς ουδείς γνωρίζει πόσο θα κρατήσει το φαινόμενο», όπως μετέφεραν χθες κυβερνητικές πήγες, προσθέτοντας ότι αν καταστεί απαραίτητο, τότε το μέτρο μπορεί να ισχύσει όχι μόνο για τον Σεπτέμβριο αλλά και για περισσότερους μήνες. 

Στη σημερινή συνέντευξη στο ΥΠΕΝ (11 π.μ.), ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης αναμένεται να εξειδικεύσει τις χθεσινές εξαγγελίες, δηλαδή το ποιους αφορά η επιδότηση, αν θα επιβληθεί μόνο στα πράσινα τιμολόγια ή σε όλες τις χρωματικές κατηγορίες, με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό, τι ποσό υπολογίζει να μαζέψει η κυβέρνηση από την εισφορά, με ποια μεθοδολογία, κ.ο.κ.

Τι χρώμα τιμολόγια θα επιδοτηθούν

Στο ερώτημα ποια χρωματική κατηγορία τιμολογίων μπορεί να αφορά το μέτρο, οι πληροφορίες λένε ότι θα συμπεριλάβει όλα τα σημερινά κυμαινόμενα προϊόντα της αγοράς.

Διαφορετικά, τυχόν επιδότηση μόνο στα πράσινα, θα μετέτρεπε τα τελευταία, από τα ακριβότερα σήμερα της αγοράς, στα φθηνότερα, σε βάρος των κίτρινων και των μπλε, που τώρα είναι τα πλέον ελκυστικά. Στο σενάριο που η επιδότηση είναι τελικά οριζόντια, δηλαδή δοθεί σε όλα τα χρώματα, ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι κάποιος πάροχος με φθηνό κίτρινο δεν θα επιλέξει να του ανεβάσει την τιμή τον Αύγουστο, προκειμένου η επιδότηση να το «προσγειώσει» στα επίπεδα που αυτός επιθυμεί, χωρίς ο ίδιος να χρειαστεί να το χρηματοδοτήσει. Τη δουλειά αυτή θα την κάνει για λογαριασμό του το κράτος.

Τι λέει η αγορά

Σχολιάζοντας τις χθεσινές ανακοινώσεις, στελέχη της αγοράς μιλούν για υπεραντίδραση της κυβέρνησης, για μια βεβιασμένη κίνηση, ικανή να προκαλέσει απρόβλεπτες στρεβλώσεις, επιπλέον αύξηση του κόστους, ακόμη και αύξηση των τιμών. Τονίζουν ότι δεν δικαιολογείται επειδή αυξάνεται το τελευταίο 10ήμερο η τιμή στη χονδρεμπορική αγορά, θυμίζουν ότι οι προμηθευτές είναι σε θέση να προσφέρουν εκπτώσεις, να απορροφούν τις αυξήσεις και να συγκρατούν τις τιμές, καθώς και ότι η αγορά είναι γεμάτη από μια ποικιλία τιμολογίων σε χαμηλές τιμές.

Στον αντίποδα βέβαια, για όσους προμηθευτές σκόπευαν να κάνουν εκπτώσεις τον Αύγουστο για να απορροφήσουν τα κόστη και να συγκρατήσουν τις τιμές, η επιβολή του έκτακτου τέλους θα έχει μάλλον μηδενική επίπτωση στα οικονομικά τους. Τα πράσινα τιμολόγια θα αυξηθούν κανονικά και τα χρήματα που θα κατέβαλλαν οι ίδιοι οι πάροχοι για εκπτώσεις, θα τα καταβάλει η κυβέρνηση με την επιδότηση. Το αποτέλεσμα για τους προμηθευτές αυτούς θα είναι ουδέτερο.

Των ανακοινώσεων Μητσοτάκη είχε προηγηθεί χθεσινή σύσκεψη στο Μαξίμου, με τον υπ. ΠΕΝ Θ. Σκυλακάκη, όπου και κλείδωσε η επιβολή φόρου μόνο σε μονάδες φυσικού αερίου, αλλά και η επιδότηση για να ελαφρυνθούν οι λογαριασμοί του Αυγούστου, παρότι τη Δευτέρα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης είχε φροντίσει να κρατήσει αποστάσεις ως προς το κατά πόσο έχει έρθει η ώρα να επανέλθουν μέτρα στήριξης των πολιτών.