Πού θα κριθεί το στοίχημα για μέσο μισθό €1.500 τον μήνα

Ετήσια αύξηση της τάξης περίπου των 65 με 70 ευρώ στους μέσους μισθούς απαιτείται κατά τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να φθάσουμε στα πολυπόθητα 1.500 ευρώ έως το 2027.

Έτσι, κι ενώ διανύουμε το τρίτο έτος του πληθωριστικού κύκλου και οι ανατιμήσεις προκαλούν σωρευτική επιβάρυνση στα νοικοκυριά, θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξουν εξελίξεις και πιέσεις στο μέτωπο των μισθών.

Μιλώντας με τον εργατολόγο - δικηγόρο Γιάννη Καρούζο, αναλύουμε το «μεγάλο στοίχημα» για την ελληνική αγορά εργασίας, που δεν είναι άλλο από τη βελτίωση των αποδοχών, ώστε να βελτιωθεί αντίστοιχα και η αγοραστική δύναμη όχι μόνο των χαμηλόμισθων αλλά και όλων όσοι αμείβονται με τους λεγόμενους μεσαίους μισθούς.

Άλλωστε, η ίδια η κυβέρνηση έχει θέσει τον πήχη στα 1.500 ευρώ μέσο μισθό το 2027 και σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», πέρυσι ο μέσος μισθός ήταν 1.251 ευρώ, δηλαδή 20% κάτω από τον στόχο. Για να φτάσουμε στα 1.500 ευρώ μέσο μισθό το 2027, απαιτείται μια σωρευτική αύξηση 249 ευρώ σε μια 4ετία (2024 - 2027) ή 62,25 ευρώ ανά έτος.

Όπως επισημαίνει μιλώντας στο Εuro2day.gr ο κ. Καρούζος, καθώς το όπλο των συλλογικών διαπραγματεύσεων έχει εν πολλοίς αδρανοποιηθεί από την υπερδεκαετή κρίση και τα τρία μνημόνια, τα εναπομείναντα «όπλα» για την αύξηση του μέσου μισθού είναι δύο:

1. Η αύξηση του κατώτατου μισθού και το spillover effect που προκαλεί σε όλη την οικονομία.
2. Η ανάπτυξη της οικονομίας που γεννά την ανάγκη για περισσότερες θέσεις εργασίας και -λόγω των ελλείψεων στην αγορά- αυξήσεις στους μισθούς.

Είναι πρόσφατη η μελέτη της ΤτΕ για την αναμόρφωση του κατώτατου μισθού το 2024, σύμφωνα με την οποία, η διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού δεν είναι ομοιόμορφη σε όλα τα μισθολογικά κλιμάκια. Είναι πολύ πιο σημαντική στα κλιμάκια που είναι πιο κοντά στο επίπεδο του κατώτατου μισθού και σχεδόν αδιάφορη για τους υψηλότερους μισθούς. Ειδικότερα, η αύξηση 9,4% που έγινε τον Απρίλιο του 2023 είχε το εξής spillover effect, σύμφωνα πάντα με την ΤτE:

• Μισθοί 950 ευρώ έως 1.050 ευρώ: +4%
• Μισθοί 1.050 έως 1.150 ευρώ: +2%
• Μισθοί 1.150 έως 1.250 ευρώ: +1%

«Φαίνεται λοιπόν ότι το μεγάλο στοίχημα θα είναι οι μεσαίοι και όχι οι κατώτεροι μισθοί. Δηλαδή οι μισθοί που βρίσκονται στην περιοχή των 900 - 1.100 ευρώ θα επηρεαστούν σημαντικά από τις αυξήσεις του κατώτατου την επόμενη 3ετία», επισημαίνει ο κ. Καρούζος.

Στο ερώτημα, δε, τι θα γίνει με τους μεσαίους μισθούς των 1.200 και των 1.500 ευρώ, ο γνωστός δικηγόρος - εργατολόγος απαντά: Σε αυτές τις περιοχές ο μοχλός της ανάπτυξης θα είναι μάλλον ο κυρίαρχος «παίκτης» για την αναπροσαρμογή τους προς τα πάνω.

Και ξεκαθαρίζει τα εξής: Για να φτάσουμε στα 1.500 ευρώ μέσο μισθό το 2027, απαιτείται μια σωρευτική αύξηση 249 ευρώ σε μια 4ετία (2024 - 2027) ή 62,25 ευρώ ανά έτος. Με την παραδοχή πως η αύξηση θα μοιραστεί περίπου εξίσου στην 4ετία, ο βηματισμός θα είναι ο ακόλουθος:

• Μέσος μισθός το 2024: 1.312 ευρώ (+ 61,2 ευρώ)
• Μέσος μισθός το 2025: 1.376 ευρώ (+ 64 ευρώ)
• Μέσος μισθός το 2026: 1.443 ευρώ (+ 67,5 ευρώ)
• Μέσος μισθός το 2027: 1.513 ευρώ (+ 70 ευρώ)

Ένα τμήμα αυτής της αύξησης θα προέλθει από την αύξηση του κατώτατου και το spillover effect κυρίως στα μισθολογικά κλιμάκια κοντά στον κατώτατο. Εάν δεχθούμε ως δεδομένο αυτό που επισημαίνει η ΤτE, ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,4-0,5%, φέτος, που ο κατώτατος αυξήθηκε κατά 6,4%, ο μέσος μισθός αναμένεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 3,2% ή κατά 40 ευρώ, ώστε να φτάσει στα 1.291 ευρώ.

Αν όμως, ο μέσος μισθός εντός του 2024 αυξηθεί μόνο 40 ευρώ και 3,2%, περνάει κάτω από τον πήχη του βηματισμού προς τα 1.500 ευρώ, σημειώνει ο κ. Καρούζος. Και συμπληρώνει πως θα πρέπει να έρθουν κι άλλα 20 ευρώ στον μέσο μισθό από την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, ώστε να φτάσουμε στα 1.312 ευρώ.

«Γι' αυτό λέω πως εδώ βρίσκεται το μεγάλο στοίχημα! Αυτά τα 20 ευρώ ή και περισσότερα θα έρθουν -αν έρθουν- κυρίως από αυξήσεις στους μεσαίους μισθούς της τάξης των 1.200 και 1.500 ή και 2.000 ευρώ», επισημαίνει.

Η γέφυρα της ανάπτυξης

Αντίστοιχο είναι και το στοίχημα για τα επόμενα χρόνια. «Αν υποθέσουμε πως την 3ετία (2025 - 2027) ο κατώτατος θα αυξάνεται ισόποσα, δηλαδή κατά 4,8% ή 40 ευρώ κατ' έτος ώστε να φτάσει στα 950 ευρώ το 2027, τότε ο μέσος μισθός θα αυξάνεται μέσω του spillover effect (διάχυση αύξησης κατώτατου στον μέσο μισθό) κατά 2,4% ανά έτος ή 30 ευρώ», λέει ο κ. Καρούζος.

Σε αυτή την περίπτωση, η πορεία του μέσου μισθού, αν υπολογιστεί μόνο η επίδραση του κατώτατου, θα είναι η ακόλουθη:

• 2024: 1.291 ευρώ (+ 40 ευρώ)
• 2025: 1.321 ευρώ (+ 30 ευρώ)
• 2026: 1.353 ευρώ (+ 32 ευρώ)
• 2027: 1.385 ευρώ (+ 32,5 ευρώ)

Συνεπώς, η απόσταση από τα 1.385 έως τα 1.500 πρέπει να γεφυρωθεί από την ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, ο μέσος μισθός πρέπει να αναπτύσσεται με ρυθμό 61-70 ευρώ το έτος, για να φτάσει στα 1.500 ευρώ το 2027. Από αυτή την αύξηση, τα 30 ευρώ θα προέλθουν από την αύξηση του κατώτατου και τα υπόλοιπα 35 - 40 ευρώ πρέπει να προέλθουν από την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.

Σωρευτικά:

• Από την αύξηση του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός θα αυξηθεί κατά 134 ευρώ σε επίπεδο 4ετίας (2024 - 2027) ή 10,7% ενώ
• από την ανάπτυξη της οικονομίας και τη στενότητα της αγοράς εργασίας (έλλειψη εργατικού δυναμικού) θα πρέπει να αυξηθεί παράλληλα κατά 115 ευρώ ή 9,1%.

Η εμπειρία του 2023

Είναι εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο; Η απάντηση του κ. Καρούζου έρχεται μέσω της εμπειρίας του 2023. Πέρσι ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε 9,4% (67 ευρώ) και ο μέσος μισθός 6,2% (από τα 1.176 στα 1.251 ευρώ). Εδώ παρατηρούμε πως το spillover effect είναι μεγαλύτερο. Δηλαδή αντί για 4,7% ο μέσος μισθός αυξήθηκε 6,2%, κυρίως από τις διεκδικήσεις των εργαζομένων για αυξήσεις λόγω πληθωρισμού και την αυξανόμενη στενότητα στην αγορά εργασίας. Συνεπώς, αν αυτό ισχύσει και το 2024, μπορεί να φτάσουμε νωρίτερα στον στόχο των 1.500 ευρώ.

Όχι πολύ εύκολα. Ο κ. Καρούζος ξεκαθαρίζει ότι εμπόδιο σε κάτι τέτοιο θα είναι «η πτώση του πληθωρισμού». Και εξηγεί: «Λόγω του χαμηλότερου πληθωρισμού, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως οι αυξήσεις των μισθών θα συνεχιστούν με την ίδια ένταση. Εκτός κι αν οι stakeholders στην αγορά εργασίας (το κράτος για τον κατώτατο και οι εργοδότες για τους μεσαίους μισθούς) αποφασίσουν πως επειδή άργησαν οι αυξήσεις, θα πάμε τώρα -ου δεν υπάρχει πια ο κίνδυνος της μεταπανδημικής κρίσης- πιο γρήγορα».