Πόσο κοστίζει η κλιματική αλλαγή στην τσέπη μας

Ο Αριστοτέλης Παντελιάδης, ο επικεφαλής της Metro, εκμηδένισε όποιες, ελάχιστες, είναι η αλήθεια, προσδοκίες υπήρχαν για αποκλιμάκωση των τιμών.

«Είναι πολύ δύσκολο να ελπίζουμε ότι θα δούμε μια σοβαρή αποκλιμάκωση των τιμών. Δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα δούμε ευρείας κλίμακας αποκλιμάκωση», δήλωσε σχεδόν κατηγορηματικά ο Αριστοτέλης Παντελιάδης, που τυγχάνει και πρόεδρος Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, κατά τη διάρκεια της ετήσιας ενημέρωσης για την πορεία της εταιρείας του.

Ακόμη πιο δυσοίωνη ήταν η τοποθέτηση του υποψήφιου για την προεδρία του ΣΕΒ επιχειρηματία Σπύρου Θεοδωρόπουλου, που είχε προηγηθεί των δηλώσεων του Αρ. Παντελιάδη. Για τον κ. Θεοδωρόπουλο, «το πιο σημαντικό είναι ότι από κάποια στιγμή και μετά, σε κάποια προϊόντα το πρόβλημα δεν θα είναι η τιμή. Απλά δεν θα υπάρχουν. Όπως τα πορτοκάλια. Αν δεν συνέλθει ο μεγάλος πορτοκαλεώνας της Νοτίου Αμερικής, δεν θα φτάνει το πορτοκάλι. Όσο και να πληρώσεις, δεν θα φτάνει. Δεν θα υπάρχει. Δεν μπορείς να αγοράσεις κάτι που δεν υπάρχει». 

Είναι όντως τόσο δυστοπικό το μέλλον ή μήπως υπάρχει μια δόση υπερβολής από τους επιχειρηματίες, Έλληνες και ξένους; Σαφής απάντηση για το τι θα φέρει το μέλλον, σίγουρα δεν υπάρχει. Όμως η πραγματικότητα, ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα που βιώνει η παγκόσμια κοινότητα και οι διεθνείς έρευνες για το τι μέλλει γενέσθαι, δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.

Το Potsdam Institute for Climate Impact Research (PIK), που υποστηρίζεται από τη γερμανική κυβέρνηση, έχει προσδιορίσει τη ζημιά στη γεωργία, τις υποδομές, την παραγωγικότητα και την υγεία λόγω της κλιματικής αλλαγής στα 38 τρισ. δολάρια ετησίως έως το 2050.

Σύμφωνα με την έρευνα «Η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι ακραίες θερμοκρασίες θα ενισχύσουν τις πληθωριστικές πιέσεις», η ακραία καλοκαιρινή ζέστη του 2022 αύξησε τον πληθωρισμό των τροφίμων στην Ευρώπη κατά 0,43-0,93 ποσοστιαίες μονάδες. Μάλιστα με βάση την ίδια έρευνα, εκτιμάται ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα προκαλέσει ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό των τροφίμων και τον γενικό πληθωρισμό κατά 0,92-3,23 και 0,32-1,18 εκατοστιαίες μονάδες ετησίως, αντίστοιχα, κατά μέσο όρο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ήδη οι Έλληνες έχουν αισθανθεί στην τσέπη τους το ράλι του ελαιολάδου, η παραγωγή του οποίου κατέρρευσε στην Ισπανία συμπαρασύροντας προς τα πάνω τις παγκόσμιες τιμές. Μάλιστα αυτό το ξέφρενο ράλι τιμών έχει οδηγήσει πάνω από 1 στους 5 Έλληνες να αλλάξουν διατροφικές συνήθειες και να το αντικαταστήσουν με άλλα φθηνότερα έλαια, όπως είναι τα σπορέλαια. 

Ξέφρενη είναι η κούρσα ανόδου και των τιμών στο συμπυκνωμένο πορτοκάλι. Σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρόπουλο, πέρυσι αγόρασε τον χυμό προς 230 δολάρια/τόνο και φέτος είναι στα 750 δολάρια/τόνο και στη συγκομιδή στα 600 δολάρια/τόνο. Με βάση με Trading Economics, ο χυμός πορτοκαλιού έχει αυξηθεί 35,36% από τις αρχές του έτους. Οι παραγωγοί στις κύριες περιοχές παραγωγής πορτοκαλιών της Βραζιλίας δήλωσαν ότι αναμένουν ότι η συγκομιδή θα είναι κατά 24% χαμηλότερη από πέρυσι και θα υποχωρήσει στα 232 εκατ. κιβώτια των 40,8 κιλών. Η αρχική πρόβλεψη έκανε λόγο για πτώση της παραγωγής κατά 15%. 

Οι τιμές στο βούτυρο κακάο έχουν υπερτριπλασιαστεί τον τελευταίο χρόνο, με την Παγκόσμια Οργάνωση Κακάο να προβλέπει πως οι ελλείψεις παγκοσμίως θα ξεπεράσουν τους 374.000 μετρικούς τόνους. Η αύξηση στις τιμές πορτοκαλιού, βούτυρο κακάο, ελαιολάδου, ζάχαρης, κ.λπ. συμπαρασύρουν προς τα πάνω τις τιμές σε όσα προϊόντα συνδέονται με αυτές τις πρώτες ύλες. 

Την ίδια στιγμή, στον καφέ, οι τιµές των προθεσµιακών συµβολαίων Robusta και Arabica έχουν αυξηθεί 15%. Ο λόγος, η υπερβολική ξηρασία στη Βραζιλία και το Βιετνάμ, κορυφαίους παραγωγούς παγκοσμίως, και οι ανησυχίες για μείωση της παγκόσμιας παραγωγής.

Από τις αρχές του έτους η τιμή του καφέ έχει αυξηθεί κατά 17,7%. Όμως τα σημερινά υψηλά επίπεδα των τιμών καφέ απέχουν αρκετά από τα επίπεδα-ρεκόρ που είχαν καταγραφεί το 1977, το 1978 και το 2011. Το ερώτημα είναι τι μέρος αυτών των αυξήσεων θα περάσουν στο ράφι και στην τσέπη των καταναλωτών.

Οι έμποροι καφέ στην Ελλάδα έχουν προεξοφλήσει ήδη ανατιμήσεις της τάξεως του 15% και δεν είναι οι μόνοι παρά τα μέτρα της Κυβέρνησης για τρίμηνο «μπλόκο» στις προσφορές και προωθητικές ενέργειες σε όσους προχωρήσουν σε ανατιμήσεις.