«Φούσκωσαν» κατά 9,4 δισ. οι αποταμιεύσεις νοικοκυριών σε 16 μήνες

Συνεχίστηκε και τον Απρίλιο η ανοδική πορεία των τραπεζικών καταθέσεων των νοικοκυριών, καθώς αυτές διαμορφώθηκαν στα 145,27 δισ. έναντι 144,9 δισ. ευρώ τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Από τον Ιανουάριο του 2019 οι καταθέσεις των νοικοκυριών έχουν μεγεθυνθεί κατά 28,6 δισ. ευρώ (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα).

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου ότι οι τραπεζικές καταθέσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται και φέτος, κόντρα στα πολύ χαμηλά προσφερόμενα επιτόκια και στον σκληρό ανταγωνισμό που δέχονται τόσο από τα αμοιβαία κεφάλαια -βλέπε ομολογιακά συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας (target maturity) και χρηματαγοράς (money market)- όσο και από τα Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Συγκεκριμένα, από τον Σεπτέμβριο του 2023, οι ιδιώτες αποταμιευτές έχουν και αυτοί τη δυνατότητα να συμμετέχουν αυτόνομα στις δημόσιες εγγραφές για εκδόσεις ΕΓΕΔ (για ποσά έως 15.000 ευρώ) ενώ παράλληλα μπορούν να αγοράζουν τους σχετικούς τίτλους οποιουδήποτε ποσού και μέσα από τη δευτερογενή αγορά (τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρείες, ΑΕΠΕΥ).

Ειδικότερα, από την αρχή του 2023 έως και τον Απρίλιο του 2024 (16 μήνες) οι τραπεζικές καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 4 δισ. ευρώ, ενώ κατά την ίδια χρονική περίοδο παρατηρήθηκαν θετικές ροές ύψους 5,4 δισ. ευρώ στα αμοιβαία κεφαλαία των εγχώριων ΑΕΔΑΚ.

Αθροιστικά δηλαδή, τα νοικοκυριά συνεισέφεραν στις δύο αυτές επενδυτικές κατηγορίες 9,4 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζονται οι εισροές στα Έντοκα Γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου και ενδεχομένως σε άλλα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. κρυπτονομίσματα).

Από τη σύνθεση των κατηγοριών των Α/Κ που ενισχύθηκαν (ομολογιακά συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας και χρηματαγορών) προκύπτει εύκολα πως πρόκειται για χρήματα συντηρητικών αποταμιευτών, οι οποίοι χωρίς να επιθυμούν να αναλάβουν υψηλό ρίσκο, αναζήτησαν μεγαλύτερες αποδόσεις από αυτές των καταθετικών επιτοκίων. Άλλωστε, είναι εμφανές ότι οι ίδιες οι τράπεζες ήταν εκείνες (μαζί με τις θυγατρικές ή τις συνεργαζόμενες ΑΕΔΑΚ) οι οποίες επιχείρησαν να πείσουν τους πελάτες τους να μετατρέψουν μέρος των καταθέσεών τους σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς του asset management, η αύξηση αυτή της περιουσίας των νοικοκυριών και μάλιστα σε μια περίοδο ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων με έμφαση στον κλάδο των τροφίμων, θα μπορούσε να αποδοθεί σε παράγοντες όπως:

• Η αύξηση του ΑΕΠ (+2% σε αποπληθωρισμένη βάση πέρυσι και μια αντίστοιχη εκτιμώμενη πορεία για τη φετινή χρονιά).
• Η επίδραση του πληθωρισμού, καθώς οι μισθοί, τα ενοίκια και τα επιχειρηματικά κέρδη «φουσκώνουν» συχνά σε ονομαστικές τιμές, χωρίς ωστόσο αυτό να ανταποκρίνεται σε πρόσθετη αγοραστική δύναμη.

Σε κάθε περίπτωση, η άνοδος των αποταμιεύσεων δεν αφορά το σύνολο των νοικοκυριών, λόγω της ανισοκατανομής που παρουσιάζεται σε επίπεδο εισοδημάτων και αποταμιεύσεων. Άλλωστε με βάση μια σειρά ερευνών (π.χ. ΙΟΒΕ) ένα μειοψηφικό ποσοστό των ελληνικών νοικοκυριών καταφέρνει να αποταμιεύσει, ενώ τα περισσότερα εντάσσονται σε μια από τις κατηγορίες: «Τρώω από τα έτοιμα», «οφείλω στις τράπεζες», «μόλις που τα βγάζω πέρα».