Υπερυπολογιστής «Δαίδαλος»: Ανοίγει τα φτερά του 15 Ιουνίου

Στην τελική ευθεία λίγο πριν την προκήρυξη είναι ο διαγωνισμός για τον υπερυπολογιστή «Δαίδαλο» καθώς ολοκληρώθηκε η διαβούλευση για τις προδιαγραφές σύμφωνα με τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Δ. Παπαστεργίου.

Όπως αποκάλυψε κατά την διάρκεια της εκδήλωσης Digital World Summit Greece 2024 - "Shaping the future of A.I." ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί στις 15 Ιουνίου με στόχο να εξασφαλίσει στην ερευνητική και εκπαιδευτική κοινότητα την δυνατότητα να τρέξουνε διάφορα project πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη.

Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης ξεκαθάρισε ότι στο ίδιο πλαίσιο τις προηγούμενες ημέρες προκηρύχθηκε το νέο πρόγραμμα για τις ψηφιακές δεξιότητες ύψους 62 εκατ. ευρώ ενώ την άλλη εβδομάδα θα παρουσιαστεί και η νέα AI εφαρμογή Ψηφιακός Οδηγός για Τουρίστες “mAI greece”. Μάλιστα αναφερόμενος στο πρόγραμμα για τις ψηφιακές δεξιότητες ξεκαθάρισε ότι στόχος είναι να μην αφορά απλή εκπαίδευση αλλά και χρήση σύνθετων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη

Οι υποδομές

Η Πράξη “Επιχορήγηση της ΕΔΥΤΕ Α.Ε. για την ανάπτυξη νέου εθνικού υπολογιστικού συστήματος υψηλών επιδόσεων” ΔΑΙΔΑΛΟΣ, περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός νέου υπερ-υπολογιστικού συστήματος μέσω της προμήθειας νέου υλικού και υποδομής. Ο νέος υπερ-υπολογιστής υψηλών επιδόσεων θα ονομάζεται “ΔΑΙΔΑΛΟΣ” και θα εγκατασταθεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο εντυπωσιακό κτήριο «Πρώην Ηλεκτρικός Σταθμός», αναγνωρισμένο μνημείο της σύγχρονης βιομηχανικής κληρονομιάς, εμβαδού 1.500 τ.μ., χτισμένο στα τέλη του 19ου αιώνα για τις ανάγκες της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου.

Μια τεράστια επένδυση για την Ελλάδα

Η Πράξη αποτελεί μέρος της στρατηγικής ενίσχυσης των Δημόσιων ψηφιακών υποδομών της χώρας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ως δράση της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Next Generation EU. Παράλληλα, εντάσσεται στο πλαίσιο επιλογής της Ελλάδας ως μια από τις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες που θα φιλοξενήσουν τους κορυφαίους υπερυπολογιστές υψηλών επιδόσεων μεσαίας κλίμακας (pre-exascale ή petascale HPC), όπως ανακοίνωσε η Πρωτοβουλία της Κοινής Επιχείρησης «Ευρωπαϊκή Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (European High Performance Computing Joint Undertaking – EuroHPC JU)».

Το κόστος προμήθειας του υπερυπολογιστικού συστήματος ΔΑΙΔΑΛΟΣ προϋπολογίζεται στα 35 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και θα καλυφθεί το 35% από την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία της Κοινής Επιχείρησης EuroHPC JU, ενώ το 65% του έργου θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU. Το συνολικό κόστος (συμπεριλαμβανομένου της διαμόρφωσης τους χώρου) εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 50 εκατ. ευρώ.

Χαρακτηριστικά και οφέλη

Ο νέος υπερυπολογιστής θα έχει ισχύ >60 Petaflops, μεγαλύτερη κατά 120 φορές από το υφιστάμενο σύστημα ARIS, εκτελώντας εξήντα εκατομμύρια δισεκατομμύρια (δηλαδή εξήντα τετράκις εκατομμύρια - 60.000.000.000.000.000) πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο. Επιπλέον θα είναι υβριδικός, διαθέτοντας τόσο κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (CPUs) υψηλής πυκνότητας, όσο και μονάδες επιταχυντών.

Η παραπάνω επίδοση αναμένεται να εντάξει τον υπερυπολογιστή ΔΑΙΔΑΛΟΣ στις λίστες με τα 500 συστήματα κορυφαίων επιδόσεων στον κόσμο (TOP500) και αποδοτικής χρήσης ενέργειας (GREEN500), ισχυροποιώντας τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της επιστημονικής έρευνας, ενώ παράλληλα θα δώσει σημαντικές ευκαιρίες για την εξέλιξη της επιστήμης. Αναμένεται να εξυπηρετήσει ένα ευρύ φάσμα Ελλήνων και Ευρωπαίων χρηστών της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, της βιομηχανίας και του δημόσιου τομέα και να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων εφαρμογών σε ένα μεγάλο φάσμα ερευνητικών αντικειμένων, όπως η Υπολογιστική Χημεία, η Φυσική, η Βιολογία, η Βιοϊατρική, η Μετεωρολογία, η Τεχνητή Νοημοσύνη κ.ά.

Οι νέες αρχιτεκτονικές υπερυπολογιστών είναι σχεδιασμένες να φιλοξενούν μεγαλύτερες και πιο ετερογενείς εφαρμογές, συνδυάζοντας υπολογιστικές εφαρμογές υψηλής απόδοσης με την Τεχνητή Νοημοσύνη, την μηχανική μάθηση και την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων.

Ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ θα έχει κεντρικό ρόλο στην έρευνα με σκοπό τη δημιουργία νέων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του πολίτη μέσω αιτημάτων σε φυσική γλώσσα, την εξατομικευμένη ιατρική, την πυροπροστασία, τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και την έξυπνη κινητικότητα και τα αυτόνομα οχήματα μεταξύ άλλων πολλών.

Ένας “πράσινος” υπερυπολογιστής

Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης στο Λαύριο έχει γίνει με γνώμονα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ θα τροφοδοτείται από συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα γίνεται χρήση σύγχρονων συστημάτων ψύξης, ώστε να υπάρχει χαμηλό ενεργειακό κόστος. Η λύση κλιματισμού είναι προσαρμοσμένη στο κλιματικό προφίλ της περιοχής του Λαυρίου (θερμοκρασίες περιβάλλοντος και σχετική υγρασία κατά τη διάρκεια του έτους), αξιοποιώντας το φυσικό περιβάλλον και αναμένεται να εξοικονομήσει σημαντικό ποσοστό της απαιτούμενης ενέργειας λειτουργίας (λόγω της ψύξης), της τάξης του 40%-50%.

Με την κατάλληλη διαμόρφωση του χώρου φιλοξενίας του υπερυπολογιστή ως Τεχνολογικού Πάρκου επισκέψιμου από το ευρύ κοινό, η εγκατάσταση του ΔΑΙΔΑΛΟΣ στο ΤΠΠΛ αναμένεται να συνδράμει στη δημιουργία ενός νέου τεχνολογικού κόμβου στην περιοχή, με επιπλέον οφέλη. Αναδεικνύοντας δυναμικά το Λαύριο και την Αθήνα ως σημαντικά ευρωπαϊκά τοπόσημα για την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, είναι προφανές ότι ο ΔΑΙΔΑΛΟΣ θα αποτελέσει πόλο έλξης σημαντικών επιστημονικών συνεδρίων και άλλων εκδηλώσεων, τουριστικών εισροών ερευνητών αλλά και λάτρεων της τεχνολογίας. Το μεγαλύτερο οικονομικό όφελος, ωστόσο, είναι αυτό που θα προκύψει με τη μορφή επενδύσεων, με τους πολύτιμους πόρους του ΔΑΙΔΑΛΟΥ να μπορούν να εκμεταλλευτούν για Έρευνα και Ανάπτυξη, Βελτιστοποίηση Παραγωγικών Διαδικασιών, Ανάλυση και Επεξεργασία Big Data, και άλλων χαρακτηριστικών που παρέχουν την ‘τεχνολογική λύση’ για έναν τεράστιο αριθμό επιχειρήσεων, από start-ups μέχρι και πολυεθνικούς κολοσσούς.