Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου: Πώς θα γίνει η ανάκτηση εσόδων

Ανεξάρτητα από τα όποια εμπόδια υπάρχουν στον δρόμο για την ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου, το ζητούμενο είναι να κλείσουν μια σειρά από εκκρεμότητες. Αυτό έγινε, τουλάχιστον, από την πλευρά της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), θέτοντας σε δημόσια διαβούλευση, μέχρι τις 27 Μαΐου, το σχέδιο Μεθοδολογίας υπολογισμού του Επιτρεπόμενου και Απαιτούμενου Εσόδου του Φορέα Υλοποίησης - Διαχειριστή της Γραμμής Διασύνδεσης Great Sea Interconnector.

Ως πρώτη Ρυθμιστική Περίοδος ορίζεται η περίοδος από την έναρξη κατασκευής του έργου έως την 31η Δεκεμβρίου 2025. Το έσοδο που θα ανακτηθεί, κάθε ένα από τα επόμενα έτη της «Περιόδου Ρυθμιστικού Ελέγχου», εγκρίνεται από τη ΡΑΑΕΥ μέχρι την 31η Οκτωβρίου του προηγούμενου έτους, βάσει των στοιχείων που υποβάλλονται.

Η αποπληρωμή του εσόδου ανακτάται μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Με άλλα λόγια, ανακτάται από τους καταναλωτές, με το επιτρεπόμενο έσοδο να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις λειτουργικές δαπάνες του έργου. Κατά τη διάρκεια της ρυθμιστικής περιόδου προβλέπεται η δυνατότητα επενδύσεων που αφορούν κατά βάση την κατασκευαστική περίοδο του έργου, καθώς και τυχόν αναγκαίες επενδύσεις.

Σύμφωνα με την απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), «το επίπεδο του συντελεστή που χρησιμοποιείται στον υπολογισμό του WACC του Διαχειριστή καθορίζεται από τη ΡΑΑΕΥ με βάση τις εκτιμήσεις της για μια αποτελεσματική χρηματοδοτική δομή και δύναται να διαφοροποιείται από τον πραγματικό λόγο των Δανειακών Κεφαλαίων προς το σύνολο των Ιδίων και Δανειακών Κεφαλαίων του Διαχειριστή, ήτοι αποτελεί ιδεατό συντελεστή δανειακής επιβάρυνσης (notional gearing ratio). Ο ιδεατός συντελεστής δανειακής επιβάρυνσης κυμαίνεται σε ένα εύρος από 60% έως 80%. Σε κάθε περίπτωση και για λόγους διασφάλισης της κεφαλαιακής επάρκειας του ΑΔΜΗΕ, ο λόγος των Δανειακών Κεφαλαίων προς το σύνολο των Ιδίων και Δανειακών Κεφαλαίων του για το σύνολο των δραστηριοτήτων του δεν θα πρέπει να λαμβάνει τιμή μεγαλύτερη του 0,7».

Στην ίδια απόφαση προβλέπεται πως στην περίπτωση που προκύψουν εξωτερικοί παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές καθυστερήσεις του έργου, ο διαχειριστής οφείλει να ενημερώνει τις Ρυθμιστικές Αρχές (Ελλάδας-Κύπρου).

Σε περίπτωση που μετά από αξιολόγηση των στοιχείων που προσκομίζονται από τον Διαχειριστή, οι Ρυθμιστικές Αρχές κρίνουν ότι οι λόγοι που καθιστούν αδύνατη την ολοκλήρωση της ανάπτυξης και κατασκευής της διασύνδεσης αποδίδονται σε εξωτερικούς παράγοντες εκτός του ελέγχου, της ευθύνης και της υπαιτιότητας του Διαχειριστή του έργου, αυτός ανακτά τα κόστη. Συγκεκριμένα, «το τμήμα που επιμερίζεται στην Ελλάδα, βάσει της κλείδας επιμερισμού του κόστους επενδύσεων της Απόφασης CBCA, των εύλογων δαπανών που έχουν προκύψει έως τη χρονική στιγμή της ενημέρωσης από τον Διαχειριστή κατά την παράγραφο 1, εντάσσεται με απόφαση της ΡΑΑΕΥ στη ΡΠΒGRi ως νέα πάγια του έργου και ανακτώνται, μέσω των Χρεώσεων Χρήσης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς, εντός 35 ετών».

Η ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ

Οπως επισημαίνει ο ΑΔΜΗΕ σε σχετική ανακοίνωση, «με τη θέση που έλαβε τις προηγούμενες ημέρες η Ολομέλεια της ΡΑΑΕΥ για τη μεθοδολογία εσόδου της διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου (Great Sea Interconnector - GSI) εκπληρώνεται ένα σημαντικό ορόσημο για την απρόσκοπτη υλοποίηση του έργου.

Η κρίσιμη απόφαση αναμένεται να ληφθεί -μετά από πολυετείς καθυστερήσει- με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης πριν τα τέλη Μαΐου. Ο ΑΔΜΗΕ θα υποβάλει τις επόμενες ημέρες, στο πλαίσιο της διαβούλευσης, τις παρατηρήσεις του σε συνάρτηση με τη μεθοδολογία που είχε αρχικά εισηγηθεί στον Ρυθμιστή.

Αυτή η απόφαση της ΡΑΑΕΥ είναι το πρώτο από τα βήματα που απαιτούνται προκειμένου να ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο. Χωρίς ολοκληρωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο, δεν θα είναι εφικτό να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του έργου από εμπορικές τράπεζες και διεθνείς οργανισμούς, ούτε να ωριμάσουν συζητήσεις με ενδιαφερόμενους επενδυτές για μετοχική συμμετοχή στο έργο.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΑΔΜΗΕ ανέλαβε Φορέας Υλοποίησης του GSI τον Οκτώβριο του 2023, σε μια περίοδο κατά την οποία το έργο αντιμετώπισε μεγάλη κρίση. Με την κίνηση αυτή -η οποία έγινε με τη σύμφωνη γνώμη τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και των κυβερνήσεων Ελλάδας και Κύπρου- διασφαλίστηκε, ουσιαστικά, η επιβίωσή του έργου. Αμέσως μετά, τον Νοέμβριο του 2023, ο φορές υλοποίησης ζήτησε αρμοδίως τη διευθέτηση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων προκειμένου να προχωρήσει άμεσα στην υλοποίηση του έργου.

Οι εκκρεμότητες, όμως, δεν έχουν κλείσει. Για να είναι βιώσιμο το έργο, χρειάζεται να ληφθούν άμεσα και οι υπόλοιπες ρυθμιστικές αποφάσεις που εκκρεμούν από τις ρυθμιστικές αρχές τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου. Κάθε επιπλέον καθυστέρηση θα επιβαρύνει τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και των δυο χωρών.

Επιπλέον, ο Φορέας Υλοποίησης προχωρά με ταχείς ρυθμούς την εκπόνηση της μελέτης κόστους/οφέλους που ζήτησε Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου κ. Παπαναστασίου με επιστολή του στις 2/4/2024.

Ανταποκρινόμενος στο αίτημα ενημέρωσης του Υπουργείου Ενέργειας της Κύπρου σχετικά με την πρόοδο της μελέτης, έχουν προγραμματιστεί το αμέσως επόμενο διάστημα συσκέψεις του Φορέα Υλοποίησης με στελέχη των Υπουργείων Ενέργειας και Οικονομικών της Κύπρου, καθώς και του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου.

Τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης θα παρουσιαστούν από τον Φορέα Υλοποίησης στο Υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου εντός Μαΐου».