Τι φέρνει η αναπροσαρμογή συντάξιμων αποδοχών βάσει του δείκτη μισθών

Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου μίλησε στη Naftemporiki TV για τα όρια συνταξιοδότησης, την απασχόληση συνταξιούχων και τη σύνταξη με οφειλές.

Για τον δείκτη μεταβολής μισθών

Συγκροτείται αυτές τις μέρες η επιτροπή για την κατασκευή του δείκτη μισθών που προβλέπει η νομοθεσία. Με βάση τη μεταβολή αυτού του δείκτη θα γίνονται οι αναπροσαρμογές που προβλέπει η σχετική νομοθεσία (συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης, ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών, εισφορές αυτοαπασχολουμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών). Προφανώς, οι υπολογισμοί θα επηρεάσουν τις συντάξεις από το 2025 και εντεύθεν.

Για τα όρια συνταξιοδότησης

Η πίεση που έχουμε στο ασφαλιστικό μας σύστημα λόγω δημογραφικού είναι μεγάλη και αυτό δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης των περισσοτέρων χωρών είναι κατά βάση διανεμητικά, δηλαδή οι εισφορές των τωρινών εργαζομένων πληρώνουν για τις συντάξεις των τωρινών συνταξιούχων. Τα συστήματα αυτά δουλεύουν καλά όταν έχουμε πολλούς εργαζόμενους και λίγους συνταξιούχους. Όταν ανατρέπεται αυτός ο κανόνας αρχίζουν τα προβλήματα. Γι’ αυτό και όλες ανεξαιρέτως οι χώρες έχουν λάβει μία σειρά μέτρων, τα οποία έχουν να κάνουν είτε με την ίδια τη συνταξιοδοτική δαπάνη, είτε με τη διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κινδύνου.

Στην Ελλάδα μέτρα πήραμε τα τελευταία χρόνια και, από ότι δείχνουν οι αναλογιστικές μελέτες, παρότι το σύστημά μας εξακολουθεί να δημιουργεί μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, με τους υφιστάμενους κανόνες, μακροχρονίως φαίνεται να πετυχαίνουμε τη σταθερότητα που επιθυμούμε. Σύμφωνα με τη νομοθεσία για τα όρια συνταξιοδότησης, αυτά εξετάζονται ανά τριετία. Έγινε πρόσφατα η εξέταση και οι διαφοροποιήσεις ήταν μηδαμινές. Αυτός είναι και ο λόγος που μέχρι το 2027 δεν πρόκειται να γίνει καμία μεταβολή στα όρια αυτά.

Για το ΤΕΚΑ

Σύμφωνα με το πρόσφατο Ageing Report της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ, τα ποσοστά αναπλήρωσης της Ελλάδας αναμένεται να μειωθούν ελαφρά τις επόμενες δεκαετίες, όταν αρχίζουν να μπαίνουν και οι συντάξεις του ΤΕΚΑ τότε αυτά ανεβαίνουν σημαντικά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μία σχετικά συντηρητική προσέγγιση και υπολογίζει ότι οι πραγματικές αποδόσεις των περιουσιακών στοιχείων των αντίστοιχων ταμείων θα είναι περίπου 2%. Τα ιστορικά στοιχεία του ΟΟΣΑ για μεγάλες περιόδους φαίνεται να δείχνουν ότι το ποσοστό το οποίο πετυχαίνουν συνταξιοδοτικά συστήματα κεφαλαιοποιητικής μορφής είναι κοντύτερα στο 3%. Ενώ η διαφορά φαίνεται μικρή, σε βάθος 40 ετών μπορεί να δώσει σημαντικά διαφορετικές σωρευτικές αποδόσεις.

Όσον αφορά τη συμμετοχή των νέων στο ταμείο ο Υφυπουργός διευκρίνισε αρχικά ότι ο νέος πυλώνας ασφάλισης είναι υποχρεωτικός για όσα άτομα μπαίνουν στην αγορά εργασίας από το 2021 και μετά και έχουν υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης, αφορά δηλαδή τη συντριπτική πλειονότητα των νέων ασφαλισμένων. Ο κ. Τσακλόγλου αναφέρθηκε επίσης στην καμπάνια ενημέρωσης που τρέχει για το ΤΕΚΑ η οποία αναμένεται να αυξήσει τα ποσοστά προαιρετικής συμμετοχής.

Για την απασχόληση συνταξιούχων

Με το προηγούμενο καθεστώς αν κάποιος ήθελε να απασχοληθεί έστω και μία ώρα, υπήρχε περικοπή της σύνταξής του κατά 30%. Μάλιστα πριν από το 2019 η αντίστοιχη περικοπή ήταν 60%. Με το νόμο που ψηφίστηκε την προηγούμενη χρονιά, οι συνταξιούχοι οι οποίοι επιθυμούν να εργαστούν λαμβάνουν την πλήρη σύνταξή τους και υπάρχει ένας πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ που αντιστοιχεί στο 10% των απολαβών που θα έχουν από την μισθωτή απασχόλησή τους και κάτι αντίστοιχο για τους αυτοαπασχολούμενους.

Τα πρώτα στοιχεία που έχουμε είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά και πολύ πέρα και από τις προσδοκίες μας. Ενώ, προηγουμένως υπήρχαν γύρω στις 36.000 εργαζόμενοι συνταξιούχοι, σύμφωνα με το τελευταία στοιχεία έχουν εγγραφεί στην αντίστοιχη πλατφόρμα του e-ΕΦΚΑ σχεδόν 80.000 συνταξιούχοι, νούμερο που συνεχώς ανεβαίνει. Με το μέτρο αυτό, αυξάνεται τόσο το τωρινό εισόδημα των συνταξιούχων, όσο και το μελλοντικό, καθότι αυτοί καταβάλουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες θα οδηγήσουν σε προσαύξηση στη σύνταξή τους μελλοντικά όταν θα σταματήσουν να εργάζονται.

Για την εξαήμερη εργασία

Δεν πρόκειται για ένα μέτρο γενικευμένο αλλά αφορά είτε κλάδους συνεχούς ροής ή κλάδους όπου υπάρχει μια έκτακτη ανάγκη. Η έκτακτη απασχόληση είναι 40% ακριβότερη για τον εργοδότη, γι’ αυτό και την εφαρμόζουν μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες ενώ τόσο ο τουρισμός όσο και η εστίαση εξαιρούνται από αυτό το μέτρο.

Για τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό

Παρότι τα ποσοστά ανεργίας έχουν μειωθεί σημαντικά την τελευταία πενταετία, ταυτόχρονα παρατηρούνται και μεγάλες ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, όπως ο αγροτικός τομέας, ο τουρισμός και κάποια κομμάτια της μεταποίησης. Όπου υπάρχει ανάγκη η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί από το εγχώριο εργατικό δυναμικό προσπαθούμε να την καλύψουμε με μετακλήσεις με διακρατικές συμφωνίες αμοιβαία επωφελείς και για τη δική μας οικονομία αλλά και για τους μετακλητούς εργαζόμενους

Σύνταξη με οφειλές

Πρόκειται για μέτρο που αφορά ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες για τους οποίους με το προηγούμενο καθεστώς, αν είχαν οφειλή μέχρι 20 χιλιάδες ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες ή 6 χιλιάδες ευρώ για αγρότες, η σύνταξη καταβαλλόταν με παρακράτηση σε 60 ισόποσες μήνες μέχρις ότου εξαλειφθεί η οφειλή. Τα όρια αυτά αυξήθηκαν στις 30 χιλιάδες και 10 χιλιάδες ευρώ αντίστοιχα, αρκεί οι δικαιούχοι να έχουν τουλάχιστον 20 χρόνια πραγματικών εισφορών και να μην έχουν υψηλές τραπεζικές καταθέσεις.

Αρχικά γίνεται παρακράτηση σύνταξης 60% μέχρις ότου το ποσό της οφειλής μειωθεί στα προηγούμενα όρια και, κατόπιν, εφαρμόζονται οι ισχύοντες μέχρι τώρα κανόνες. Αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται η σχετική πλατφόρμα σε συνεργασία του e-ΕΦΚΑ με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών η οποία αναμένεται να είναι έτοιμη το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Προφανώς, η νέα διάταξη καλύπτει όσους έχουν καταθέσει το σχετικό αίτημα μετά την ψήφιση του νόμου.