Ποιοι ποντάρουν σε καλύτερο μισθό λόγω αύξησης κατώτατου

Το μέγεθος της επιχείρησης, το είδος της απασχόλησης και ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις καθορίζουν το ύψος του μισθού και το πώς αυτός θα επηρεαστεί από τη νέα αύξηση του κατώτατου. Και τα στοιχεία δείχνουν πως όσο μικρότερη είναι η επιχείρηση και όσο πιο ευέλικτη η απασχόληση, τόσο περισσότερο θα «πιέσει» ο νέος κατώτατος, τους μέσους μισθούς.

Αν και λόγω των πολιτικών εξελίξεων η ανακοίνωση της αύξησης μετατέθηκε για σήμερα, οι ειδικοί προεξοφλούν ότι ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί από 1η Απριλίου κατά τουλάχιστον 5,5% και πιθανότατα να προσεγγίσει το 6,5%, ώστε να φθάσει έως και τα 830 ευρώ μεικτά, κάτι που επιβεβαιώθηκε από τις ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Αυτό, σύμφωνα και με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος στο πλαίσιο της γνωμοδότησή της κατά τη διαδικασία διαβουλεύσεων, αναμένεται να επηρεάσει και τους μισθούς όσων δεν αμείβονται με τον κατώτατο. Σύμφωνα μάλιστα με την αντίστοιχη έκθεση του ΙΟΒΕ, θα συμπαρασύρει ανοδικά και τους μέσους μισθούς, όχι όμως ομοιογενώς σε όλους τους κλάδους.

Όπως φαίνεται άλλωστε και από τον Μηχανισμό Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, η διαφοροποίηση των διάμεσων μισθών από κλάδο σε κλάδο είναι πολύ μεγάλη. Έτσι, ενώ για το σύνολο της απασχόλησης, ο διάμεσος μισθός το 2022 (ο μισθός που βρίσκεται ακριβώς στη μέση της κλίμακας των μισθών για το σύνολο των εργαζόμενων με πλήρη απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα) είναι 933,3 ευρώ, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο είναι 850 ευρώ, στις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες είναι 1.050 ευρώ, ενώ στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες ανέρχεται σε 1.236 ευρώ και στις δραστηριότητες ετερόδικων οργανισμών και φορέων, ο διάμεσος μισθός είναι 1.400 ευρώ μεικτά.

Οι κλάδοι (σε 1ο επίπεδο ανάλυσης) στους οποίους αυξήθηκαν περισσότερο οι αποδοχές των απασχολούμενων με καθεστώς εργασίας πλήρους απασχόλησης το 2022 ήταν οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, η μεταφορά και αποθήκευση και οι διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες με ποσοστά αύξησης 17,9%, 17,9% και 15,5% αντίστοιχα.

Οι κλάδοι σε 1ο επίπεδο ανάλυσης στους οποίους αυξήθηκαν περισσότερο οι αποδοχές των απασχολούμενων με καθεστώς εργασίας μερικής απασχόλησης ήταν οι Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία, Διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες και Μεταφορά και αποθήκευση, με ποσοστά αύξησης 59,4%, 33,7% και 31,1% αντίστοιχα.

Συνολικά, την περίοδο 2015-2022 η μεγαλύτερη αύξηση στις αποδοχές των απασχολούμενων με καθεστώς εργασίας πλήρους απασχόλησης αποτυπώθηκε στους κλάδους (σε 1ο επίπεδο ανάλυσης): Διαχείριση ακίνητης περιουσίας, Εκπαίδευση και Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών με ποσοστά αύξησης 522,2%, 133,2% και 124,4% αντίστοιχα. Στον αντίποδα, σημαντική μείωση των αποδοχών των απασχολούμενων με καθεστώς εργασίας μερικής απασχόλησης αποτυπώθηκε στον κλάδο Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, με ποσοστό μείωσης 35,1%.

Από τα στοιχεία του 2023 φαίνεται πως η αύξηση που κατέγραψαν οι μέσοι μισθοί το 2023 ήταν υψηλότερη για όσους εργάζονται με καθεστώς πλήρους απασχόλησης από αυτούς που εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης.

Ο μέσος μισθός, σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ, για το σύνολο των πλήρως απασχολούμενων κατέγραψε αύξηση κατά 4,9% το 2023 σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα 1.439 ευρώ. Βέβαια, ένα ποσοστό των απασχολούμενων, μεταξύ 25% και 35%, εμφανίζεται να λαμβάνει μισθό μικρότερο από τον κατώτατο μηνιαίο, λόγω της ευρείας εξάπλωσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης αλλά και την υποδηλωμένης απασχόλησης.

Ο κλάδος με την υψηλότερη αύξηση είναι η ενημέρωση και επικοινωνία (+106,2 ευρώ), ενώ στους υπόλοιπους κλάδους η αύξηση είναι χαμηλότερη των 100 ευρώ. Την υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση καταγράφει ο πρωτογενής τομέας καθώς και οι κατασκευές και οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες.

Μεγάλες είναι οι διακυμάνσεις ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης. Οι μικρές επιχειρήσεις, με έως 10 εργαζόμενους, κατά μέσο όρο έχουν χαμηλότερους μισθούς σε σχέση με τις πιο μεγάλες. Αυτό, στην πράξη, σημαίνει πως και η επίδραση του κατώτατου μισθού δεν είναι ομοιογενής. Κατά κανόνα επηρεάζει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις και συγκεκριμένους κλάδους. Μετά τις αυξήσεις του 2023, οι μισθοί αυξήθηκαν στις μικρές επιχειρήσεις κατά 8,5%, σχεδόν όσο η αύξηση του κατώτατου μισθού (9,4%), ενώ στις μεγάλες, ακριβώς επειδή έδιναν μεγαλύτερους μισθούς, κατά 5,4%.

Σύμφωνα δε, με την ΤτΕ, η διάχυση της αύξησης βαίνει μειούμενη όσο απομακρυνόμαστε από το επίπεδο του κατώτατου. Έτσι, με μια αύξηση της τάξης του 9,4% που δόθηκε πέρυσι τον Απρίλιο, εμφανίζεται μια αύξηση της τάξης του 4% για θέσεις εργασίας με μισθό από 950 ευρώ έως 1.050 ευρώ, 2% για θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.050 έως 1.150 ευρώ και 1% για τις θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.150 έως 1.250 ευρώ.