Πώς ασφαλίζονται αγρότες που διαθέτουν τουριστικά καταλύματα

Πράσινο φως για να λυθεί ένα χρόνιο πρόβλημα, αυτό της ασφάλισης των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων, που παράλληλα είναι και εγγεγραμμένοι στο μητρώο των αγροτών, δίνει εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, ορίζοντας μάλιστα χαμηλότερες εισφορές, αλλά και δυνατότητα παραγραφής οφειλών.

Αναλυτικά, η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει το ασφαλιστικό καθεστώς που ισχύει από της 1η Ιανουαρίου 2024, για όλους αυτούς τους ιδιοκτήτες, πανελλαδικά. Κι ορίζει ότι όσοι είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) διατηρώντας παράλληλα τουριστικά καταλύματα δυναμικότητας έως 10 δωματίων, θα μπορούν να καταβάλλουν εισφορές ασφαλισμένων πρώην ΟΓΑ και όχι ελεύθερων επαγγελματιών.

Έτσι, εφόσον επιλέξουν την 1η ασφαλιστική κατηγορία – όπως κάνει άλλωστε και το 80% των ασφαλισμένων - θα καταβάλλουν φέτος 141,8 ευρώ το μήνα, (για κύρια σύνταξη, Αγροτική Εστία και υγειονομική περίθαλψη). Το ποσό αυτό είναι κατά 96,42 ευρώ μικρότερο σε σχέση με τα 238, 22 ευρώ που υποχρεώνονται να καταβάλλουν σε μηνιαία βάση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα επιλέξουν αντίστοιχα, την 1η ασφαλιστική κατηγορία. Στην πράξη, αυτό οδηγεί σε «κέρδος» της τάξης των 1.157,04 ευρώ ετησίως.

Προσοχή όμως. Η Εγκύκλιος ορίζει ότι το συγκεκριμένο ασφαλιστικό καθεστώς ισχύει για όλους εκείνους τους ιδιοκτήτες, που έχουν Ατομική Επιχείρηση για τα τουριστικά καταλύματά τους, και λειτουργούν είτε βάσει Ειδικού Σήματος Λειτουργίας είτε έχουν υπαχθεί στο καθεστώς γνωστοποίησης του ν. 4442/2016.

Εάν οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων δεν είναι εγγεγραμμένοι στο ΜΑΑΕ με την πιο πάνω ιδιότητα, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών (238,22 ευρώ το μήνα για την 1η ασφαλιστική κατηγορία). Το ίδιο ισχύει και για όσους έχουν τουριστικά καταλύματα άνω των 11 δωματίων, ανεξάρτητα εάν έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ή όχι.

Στην εγκύκλιο αποσαφηνίζεται και η διαδικασία τακτοποίησης του χρονικού διαστήματος 2017 – 2019 κατά το οποίο ίσχυε ο προγενέστερος νόμος, βάσει του οποίου οι εισφορές προέκυπταν ως ποσοστό επί του συνολικού ετήσιου εισοδήματος του ασφαλισμένου.

Εάν έχουν προκύψει τυχόν οφειλές στον πρώην ΟΑΕΕ, για τη συγκεκριμένη τριετία, βεβαιωμένες στο ΚΕΑΟ ή όχι, διαγράφονται και δεν αναζητούνται. Τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί έναντι των ανωτέρω οφειλών στον πρώην ΟΑΕΕ, πριν από την ισχύ του εν λόγω νόμου, δεν αναζητούνται και προσμετρώνται κατά τον υπολογισμό της σύνταξης ως εισφορές στον πρώην ΟΓΑ.

Αναλυτικά, η εγκύκλιος ορίζει τα εξής:

Στον Ν. 5078/2023 (Φ.Ε.Κ. 211/τ.Α΄/20-12-23) «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και λοιπές διατάξεις» και συγκεκριμένα στο άρθρο 125 ρυθμίζεται το καθεστώς ασφάλισης των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων και τακτοποιείται ο χρόνος ασφάλισης των ανωτέρω που υπήχθησαν καλόπιστα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.

Νέο ασφαλιστικό καθεστώς (από 1/1/2024 και εφεξής)

Με τις νέες διατάξεις το ασφαλιστικό πλαίσιο των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων διαμορφώνεται πλέον ως εξής:

Ατομικές επιχειρήσεις

• Οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας έως και 10 δωματίων, σε ολόκληρη την Επικράτεια, τα οποία έχουν τη μορφή ατομικών επιχειρήσεων και λειτουργούν είτε βάσει Ειδικού Σήματος Λειτουργίας είτε έχουν υπαχθεί στο καθεστώς γνωστοποίησης του ν. 4442/2016, οι οποίοι είναι παράλληλα εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ), καταβάλλουν τις προβλεπόμενες εισφορές των ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ, όπως ισχύει.

Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για πρόσωπα εγγεγραμμένα με την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) του ν. 3874/2010, όπως ισχύει.

Εάν οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων δεν είναι εγγεγραμμένοι στο ΜΑΑΕ με την πιο πάνω ιδιότητα, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών.

• Οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας 11 δωματίων και άνω, σε όλη την Επικράτεια, τα οποία λειτουργούν με τη μορφή ατομικής επιχείρησης, είτε βάσει Ειδικού Σήματος Λειτουργίας είτε έχουν υπαχθεί στο καθεστώς γνωστοποίησης του ν. 4442/2016, ανεξάρτητα εάν είναι παράλληλα ή όχι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ), καταβάλλουν τις εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών.

Νομικά Πρόσωπα

• Τα μέλη/εταίροι Νομικών Προσώπων που κατέχουν την ιδιοκτησία ή εκμετάλλευση τουριστικών καταλυμάτων, ανεξαρτήτως αριθμού δυναμικότητας δωματίων, σε όλη την Επικράτεια, υπάγονται στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ, ως ελεύθεροι επαγγελματίες, σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του π. ΟΑΕΕ.

Ειδικότερα, ασφαλίζονται υποχρεωτικά:

• Επί νομικών προσώπων Ο.Ε.,Ε.Ε.,Ε.Π.Ε. το σύνολο των εταίρων.
• Επί Μονοπρόσωπων Ι.Κ.Ε., ο διαχειριστής ή/και ο εταίρος.
• Επί πολυπρόσωπης Ι.Κ.Ε., ο διαχειριστής.
• Επί Α.Ε., τα μέλη Δ.Σ που κατέχουν ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο 3% και άνω.

Τα ανωτέρω πρόσωπα καταβάλλουν μία ασφαλιστική εισφορά, αυτή που αντιστοιχεί στην εισφορά ελεύθερων επαγγελματιών.

• Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τους συνταξιούχους του e-ΕΦΚΑ που κατέχουν ή και εκμεταλλεύονται τουριστικά καταλύματα.

Ασφαλιστική τακτοποίηση χρονικού διαστήματος 01/01/2017 έως 31/12/2019

Με τις νέες διατάξεις νομιμοποιείται ο διανυθείς χρόνος ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ από 01/01/2017 έως 31/12/2019, ως εξής:

• Για τους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων (συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων του e-ΕΦΚΑ) σε όλη την Επικράτεια, τα οποία λειτουργούν είτε βάσει Ειδικού Σήματος Λειτουργίας είτε έχουν υπαχθεί στο καθεστώς γνωστοποίησης του Ν. 4442/2016, δυναμικότητας έως και 10 δωματίων και οι οποίοι για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα υπήχθησαν καλόπιστα στον πρώην ΟΓΑ, ενώ δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις, θεωρείται ο εν λόγω χρόνος ασφάλισής τους ως χρόνος ασφάλισης στον πρώην ΟΓΑ.

Τυχόν οφειλές στον πρώην ΟΑΕΕ, βεβαιωμένες ή μη, που έχουν προκύψει από την ως άνω ασφάλιση, διαγράφονται και δεν αναζητούνται. Τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί έναντι των ανωτέρω οφειλών στον πρώην ΟΑΕΕ, πριν από την ισχύ του εν λόγω νόμου, δεν αναζητούνται και προσμετρώνται κατά τον υπολογισμό της σύνταξης ως εισφορές στον πρώην ΟΓΑ.

• Για τους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων (συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων του e-ΕΦΚΑ) σε όλη την Επικράτεια, τα οποία λειτουργούν είτε βάσει Ειδικού Σήματος Λειτουργίας είτε έχουν υπαχθεί στο καθεστώς γνωστοποίησης του Ν. 4442/2016, δυναμικότητας έως και 10 δωματίων και οι οποίοι για την εν λόγω δραστηριότητα υπήχθησαν καλόπιστα στον πρώην ΟΓΑ, βάσει βεβαίωσης εξαίρεσης που χορηγήθηκε από τον πρώην ΟΑΕΕ, θεωρείται ότι εξακολουθούν να υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ μέχρι τη λήξη της χορηγηθείσας απαλλαγής και πάντως όχι πέραν της 31/12/2023.

Παράλληλη ασφάλιση

Στους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων που δραστηριοποιούνται με ατομικές επιχειρήσεις και στους ασφαλιστέους στον e-ΕΦΚΑ (π. ΟΑΕΕ) ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων με τη μορφή νομικών προσώπων (ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΑΕ), ανεξαρτήτως αριθμού δυναμικότητας δωματίων, σε όλη την Επικράτεια, με παράλληλη ασφάλιση σε οποιονδήποτε εντασσόμενο στον e-ΕΦΚΑ φορέα, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 36 του Ν.4387/2016 , όπως ισχύουν, και καταβάλλεται μία ασφαλιστική εισφορά.