Αέριο: Δημοπρασίες για τον «κάθετο διάδρομο», ο ρόλος της Ελλάδας

Προχωρούν οι διεργασίες για τις δημοπρασίες δέσμευσης χωρητικότητας στον «Κάθετο Διάδρομο». Πρόκειται για το δίκτυο υφιστάμενων υποδομών, αλλά και άλλων που θα δημιουργηθούν στο μέλλον, έχουν στόχο να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης.

Σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει η Ελλάδα, η οποία έχει μετατραπεί σε πύλη εισόδου υγροποιημένου φυσικού αερίου. Επί της ουσίας, η ενεργοποίηση του «Κάθετου Διαδρόμου» θα επιτρέψει την μεταφορά του αερίου από το Νότο στον Βορρά (και αντίστροφα) μεταξύ της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας.

Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Ιανουάριο στο πλαίσιο της υπουργικής Συνάντησης της Ενεργειακής Συνδεσιμότητας Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC) που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, αποφασίστηκε η διεύρυνση στο σχήμα του «Vertical Corridor», με την ένταξη της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Σλοβακίας. Μελλοντικά, αυτός ο διάδρομος θα χρησιμοποιηθεί και για τη μεταφορά εναλλακτικών «πράσινων» καυσίμων.

Η Ουκρανία

Δύο σημαντικά γεγονότα, όμως, αναμένεται να σηματοδοτήσουν την επίσπευση των εξελίξεων, σε σχέση με τον «Κάθετο Διάδρομο». Το πρώτο έχει να κάνει με το γεγονός πως η Ουκρανία δε σκοπεύει να παρατείνει την πενταετή συμφωνία που έχει με τη ρωσική Gazprom για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Δεν έχει σκοπό ούτε να υπογράψει και νέα συμφωνία, όπως ανέφερε σε δημοσίευμα του το Reuters.

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από δύο χρόνια, το αέριο που ξεκινούσε από τη Ρωσία συνέχισε να διαχέεται μέσω της Ουκρανίας σε αρκετές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.  Η συμφωνία λήγει στα τέλη Δεκεμβρίου και εάν πράγματι δεν παραταθεί η υφιστάμενη συμφωνία τότε δημιουργείται ένα νέο τοπίο το οποίο σύμφωνα με αναλυτές θα ευνοήσει τη λειτουργία του «Κάθετου Διαδρόμου».

Το δεύτερο γεγονός έχει να κάνει με την απόφαση των χωρών του OPEC να επεκτείνουν τις πρόσθετες εθελοντικές περικοπές 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, που εφαρμόστηκαν για τους πρώτους τρεις μήνες του έτους.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας η ζήτηση πετρελαίου θα αυξηθεί κατά 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2024, αλλά θα είναι σημαντικά χαμηλότερη από την επέκταση των 2,3 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα που παρατηρήθηκε πέρυσι.

Στο πλαίσιο αυτό σύμφωνα με πληροφορίες το επόμενο διάστημα υπάρχει πρόθεση να προχωρήσουν οι διεργασίες για να εκφραστεί το ενδιαφέρον των traders, κάτι που θα οδηγήσει στη συνέχεια στην κατάθεση δεσμευτικών προσφορών.

Να σημειωθεί πως οι συμμετέχοντες στην υπουργική Συνάντηση της Ενεργειακής Συνδεσιμότητας Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης συμφώνησαν να πραγματοποιήσουν συντονισμένα τον ερχόμενο Ιούλιο το δεσμευτικό market test για την κατανομή δυναμικότητας στα μεταξύ τους σημεία διασύνδεσης.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2023 οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 50% των συνολικών εισαγωγών. Το 2023 οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ σχεδόν τριπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το 2021.