Με το ιστορικό ρεκόρ του 2023 στο ενεργητικό της, η κρουαζιέρα στην Ελλάδα βάζει πλώρη για ακόμη πιο υψηλές επιδόσεις το 2ο24, παρά την ανησυχία που εγείρουν οι εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο.
Ο ένας μετά τον άλλο οι ισχυροί παίκτες του κλάδου ρίχνουν άγκυρα στα ελληνικά λιμάνια, με τα στοιχεία να παραπέμπουν σε μια μεσοσταθμική αύξηση περίπου 10% σε επίπεδο αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων και 15% σε επίπεδο αριθμού επιβατών.
Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους προορισμούς στην ανατολική Μεσόγειο που έχουν επηρεαστεί αρνητικά λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί στην Ερυθρά Θάλασσα, η Ελλάδα φαίνεται ότι βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον επωφελείται, αποτελώντας πόλο έλξης για τις εταιρείες κρουαζιέρας που θέλουν να αποφύγουν τις «κόκκινες» περιοχές.
Όπως εξηγούν, μάλιστα, παράγοντες της αγοράς, τα πλοία που δραστηριοποιούνταν μέχρι σήμερα σε χώρες της Μέσης Ανατολής με διάπλου της Ερυθράς Θάλασσας, αναγκάζονται εκ των πραγμάτων να τροποποιήσουν τα δρομολόγιά τους, λόγω των επιθέσεων που έχουν πραγματοποιηθεί από τους Χούθι κατά της διεθνούς ναυτιλίας και της έκρυθμης κατάστασης στο Ισραήλ, και να στραφούν σε χώρες της Μεσογείου που εμπνέουν μεγαλύτερη ασφάλεια, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Στην κατεύθυνση αυτή, κάποιες εταιρείες έχουν προχωρήσει σε ακυρώσεις ή προσαρμογές των δρομολογίων τους για να εξαιρέσουν από τον προγραμματισμό τους τη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή. Στην ίδια λογική, πάντως, διαπιστώνεται μετατόπιση κάποιων δρομολογίων από τα νησιά του Αιγαίου στο Ιόνιο, γεγονός που ενδεχομένως να επηρεάσει αρνητικά τις επιδόσεις κάποιων εκ των κορυφαίων ελληνικών προορισμών κρουαζιέρας.
Οι μεγάλοι «παίκτες»
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι μεγάλοι παίκτες του θαλάσσιου τουρισμού, μεταξύ των οποίων η Costa Crociere, η Silversea Cruises, η Viking Cruises, η Celebrity Cruises, η Princess Cruises, η Celestyal Cruises, η Royal Caribbean, η Norwegian Cruise Line, η Marella Cruises, η MSC Cruises και η Carnival Cruises, ποντάρουν στις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης των μεγεθών της κρουαζιέρας στην Ελλάδα και εντάσσουν τα ελληνικά λιμάνια στα δρομολόγιά τους.
Πολλές εξ αυτών, μάλιστα, τοποθετούνται στρατηγικά, ξεκινώντας τα δρομολόγιά τους από τα ελληνικά λιμάνια, ενισχύοντας σημαντικά το homeporting, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει ακολουθήσει ανοδικούς ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον το 65% περίπου των προσεγγίσεων των κρουαζιερόπλοιων αφορά το homeporting και το interporting (ενδιάμεση επιβίβαση επισκεπτών).
Ψηλά διατηρούν τον πήχη και φέτος τα λιμάνια του Πειραιά, της Σαντορίνης και της Μυκόνου, με εκείνα σε Κέρκυρα, Κατάκολο, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο και Ρόδο να έπονται.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, στο κάδρο των εταιρειών κρουαζιέρας, οι οποίες αναζητούν να βρουν εναλλακτικές λύσεις για τους επιβάτες τους, μπαίνουν και άλλοι μικρότεροι και λιγότερο γνωστοί προορισμοί. Ενδεικτικό της δυναμικής που έχει η Ελλάδα ως προορισμός κρουαζιέρας συνολικά είναι το γεγονός ότι από τα 350 κρουαζιερόπλοια που επιχειρούν παγκοσμίως, στη χώρα μας προσεγγίζουν τα 130 περίπου.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τη Διεθνή Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), μέσα στο 2024, διακοπές με κρουαζιερόπλοιο θα πάνε περίπου 35,7 εκατομμύρια ταξιδιώτες έναντι 31,5 εκατομμυρίων ταξιδιωτών το 2023.
Έτος - ρεκόρ το 2023
Ως η καλύτερη χρονιά όλων των εποχών χαρακτηρίζεται το 2023 για την κρουαζιέρα στην Ελλάδα. Ειδικότερα σε 49 ελληνικά λιμάνια οι συνολικές αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ανήλθαν σε 5.230, αριθμός που αντιστοιχεί σε αύξηση 9,41% σε σχέση με το 2022, με τον αριθμό των επιβατών να ανέρχεται σε 7.003.150, παραπέμποντας σε αύξηση 51,26% σε ετήσια βάση.
Τα πρωτεία βάσει του αριθμού των επιβατών κρουαζιέρας διατήρησε για μια ακόμη χρονιά ο Πειραιάς με 1.500.000 περίπου επιβάτες και ακολούθησαν η Σαντορίνη με 1.298.968 επιβάτες, η Μύκονος με 1.192.822 και στη συνέχεια η Κέρκυρα, η Ρόδος, το Κατάκολο και το Ηράκλειο. Συνολικά, η πλειονότητα των ελληνικών λιμανιών σημείωσε σημαντική άνοδο έναντι του 2022.
Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση κατέγραψε η Αστυπάλαια, καθώς από 46 επιβάτες το 2022, πέρυσι κατέγραψε 555 (+1.106,52%). Ακολούθησαν Χίος (+571,47%), Πάρος (+251,61%), Νάξος (+237,13%), Ρέθυμνο (+163,68%) και Τήνος (+157,09%), ενώ σταδιακά στον χάρτη της ελληνικής κρουαζιέρας μπαίνουν η Πρέβεζα, η Ανδρος και η Ιος.
Στον αντίποδα, αρνητικό πρόσημο κατέγραψαν την περασμένη χρονιά η Φολέγανδρος (-61,68%), η Πάτρα (-41,02%), ο Βόλος (-28,36%), η Κως (-6,13%), η Σάμος (-9,63%), η Σύρος (-7,18%) και η Ηγουμενίτσα (-3,63%).
Οι προσεγγίσεις
Αναφορικά με τις προσεγγίσεις πλοίων η Σαντορίνη κατέλαβε την πρώτη θέση με 800 προσεγγίσεις, ακολούθησε ο Πειραιάς με 760, η Μύκονος με 749 και στη συνέχεια η Ρόδος, η Κέρκυρα, το Ηράκλειο και η Πάτμος.
Ιδιαίτερη ήταν η δυναμική που επέδειξε το homeporting. To λιμάνι του Πειραιά πρωταγωνίστησε στο homeporting με 525 αφίξεις και 880.800 επιβάτες που ξεκίνησαν και τελείωσαν το ταξίδι τους από τον Πειραιά. Ακολούθησε το λιμάνι της Κέρκυρας με 54 αφίξεις και 194.792 επιβάτες, το Λαύριο με 99 αφίξεις και 123.383 επιβάτες, το Ηράκλειο με 6 αφίξεις και 14.106 επιβάτες και η Θεσσαλονίκη με 31 αφίξεις και 10.000 επιβάτες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε επίπεδο κλάδου το προηγούμενο καταγεγραμμένο ιστορικό ρεκόρ αφίξεων σημειώθηκε το 2011 με 5.261 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων και 6.121.360 επιβάτες.