Οι 2+1 υπουργικές αποφάσεις για επίδομα μητρότητας και εργαζόμενους συνταξιούχους

Δύο σημαντικές υπουργικές αποφάσεις αναμένεται να υπογραφούν το αμέσως επόμενο διάστημα και σε κάθε περίπτωση εντός του Φεβρουαρίου, με στόχο την εφαρμογή του πρόσφατου ασφαλιστικού νόμου Γεωργιάδη - Τσακλόγλου.

1. Η πρώτη αφορά την επέκταση της παροχής μητρότητας και σε μητέρες που απασχολούνται ως ανεξάρτητοι επαγγελματίες και αγρότισσες και θα έχει αναδρομική ισχύ, από τις 24 Σεπτεμβρίου του 2023.
2. Η δεύτερη αφορά τους εργαζόμενους συνταξιούχους, οι οποίοι θα πρέπει να δηλώσουν στον ΕΦΚΑ ότι εργάζονται ή προτίθενται να εργαστούν.

Κι όπως ξεκαθάρισε η νέα υπουργός Εργασίας, με την έκδοση των αποφάσεων θα τεθούν σε λειτουργία και οι αντίστοιχες ηλεκτρονικές πλατφόρμες από τον ΕΦΚΑ (για τους συνταξιούχους) και τη ΔΥΠΑ (για τις νέες μητέρες).

Επίδομα μητρότητας

Αναλυτικά, σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου, έως το τέλος του Φεβρουαρίου θα έχει ξεκινήσει η διαδικασία καταβολής του επιδόματος μητρότητας και στις μητέρες αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες. Αναλυτικά, θα υπογραφεί η σχετική υπουργική απόφαση και στη συνέχεια θα ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα για τις μητέρες αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες που δικαιούνται επίδομα μητρότητας.

Βασική προϋπόθεση θα είναι, οι μητέρες να υποβάλουν ψηφιακή αίτηση προκειμένου να λάβουν -για εννέα μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού τους- επίδομα που αντιστοιχεί στον κατώτατο μισθό, όπως ακριβώς και οι μητέρες με μισθωτή απασχόληση. Συνεπώς, μητέρες που έχουν γεννήσει τον Σεπτέμβριο, θα λάβουν τον Φεβρουάριο (εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα) αναδρομικά, για διάστημα 5 μηνών, ήτοι 3.900 ευρώ, ενώ έως τον Ιούνιο, θα λάβουν συνολικά 7.020 ευρώ.

Μάλιστα, η υπουργός έχει ξεκαθαρίσει ότι μητέρες που υπέβαλαν στη ΔΥΠΑ αίτηση εντός του προβλεπόμενου διαστήματος, θα λάβουν κανονικά το επίδομα, μόλις τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα. Το δικαίωμα είναι μερικώς μεταβιβάσιμο και στον πατέρα για 7 μήνες.

Προσοχή όμως. Όπως θα ξεκαθαρίζεται και στην υπουργική απόφαση, βασική προϋπόθεση για τη λήψη του επιδόματος, θα είναι οι ασφαλισμένες ελεύθερες επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες να μην έχουν οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, να είναι δηλαδή ασφαλιστικά ενήμερες. Επίσης, θα πρέπει να μην έχουν λάβει επιδότηση για κυοφορία και λοχεία από οποιονδήποτε ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ Φορέα, Τομέα, Κλάδο ή Λογαριασμό ασφάλισης μισθωτών ή άλλο φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών.

Παράλληλα, η απόφαση θα προβλέπει ότι το επίδομα δικαιούνται και μισθωτές μητέρες του πρώην ΤΑΥΤΕΚΩ, του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και του ΕΔΟΕΑΠ, οι οποίες με την ισχύουσα νομοθεσία λάμβαναν μόνο το επίδομα κυοφορίας και λοχείας από τον φορέα τους.

Τέλος, θα ξεκαθαρίζει ότι την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας μη μισθωτών δικαιούται και η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και η μη μισθωτή, που υιοθετεί τέκνο από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ ετών.

Να σημειωθεί ότι από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναμένεται μια ακόμη υπουργική απόφαση, για το επίδομα γέννησης παιδιού, προκειμένου να λάβουν αναδρομικά ποσά από 400 έως 1.500 ευρώ όσοι δικαιούχοι απέκτησαν παιδί εντός του 2023. Και αυτό γιατί το επίδομα από 2000 ευρώ αυξάνεται κατά 400 ευρώ για το πρώτο παιδί (συνολικά 2.400 ευρώ), 700 για το δεύτερο κ.λπ.

Η απασχόληση συνταξιούχων

Πιθανότατα εντός Φεβρουαρίου θα είναι έτοιμη και η πλατφόρμα για την απασχόληση συνταξιούχων από τον ΕΦΚΑ. Εκεί θα πρέπει να δηλώνουν οι ασφαλισμένοι - συνταξιούχοι ότι εργάζονται, καθώς και τα στοιχεία τους (ΑΜΚΑ, ΑΦΜ) και το είδος της εργασίας τους (μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες). Στη συνέχεια, ο ΕΦΚΑ θα προχωρά σε διασταυρώσεις, ώστε να προσδιοριστεί το ύψος της ειδικής εισφοράς που θα πρέπει να εισπραχθεί υπέρ του. Η απασχόληση και το ύψος της εισφοράς θα είναι εγγεγραμμένα στη νέα Αναλυτική Περιοδική Δήλωση και εργοδότης θα την υποβάλλει παράλληλα με την καταβολή προς τον ΕΦΚΑ όλων των ασφαλιστικών εισφορών (και του επιπλέον 10% για τους συνταξιούχους).

Προσοχή. Δήλωση θα υποβάλουν τόσο οι συνταξιούχοι που σκοπεύουν να εργαστούν στο άμεσο μέλλον όσο και εκείνοι που ανέλαβαν εργασία ως μισθωτοί ή ελεύθεροι επαγγελματίες από τις αρχές του έτους. Βάσει του νόμου άλλωστε, όσοι διαπιστωθούν ότι εργάζονται ενώ είναι συνταξιούχοι, χωρίς να το έχουν δηλώσει, θα πρέπει να καταβάλουν στον ΕΦΚΑ το 12πλάσιο του αθροίσματος των συντάξεων (κύριων και επικουρικών) που λαμβάνουν.

Να σημειωθεί ότι για την απασχόληση των συνταξιούχων με αναπηρία απαιτείται διόρθωση στην πρόσφατη διάταξη που ψηφίστηκε στα τέλη του περασμένου έτους. Ο νόμος προβλέπει ότι συνταξιούχοι με αναπηρία που απασχολούνται, δεν θα έχουν μείωση στη σύνταξη, ούτε όμως και υποχρέωση καταβολής 10%, επί του μισθού τους, υπέρ ΕΦΚΑ.

Δεν προβλέπει όμως την κατάργηση παλαιότερης διάταξης που ορίζει ρητά πως προκειμένου να λάβει σύνταξη ένα άτομο με αναπηρία, μετά από σχετική γνωμάτευση του ΚΕΠΑ, θα πρέπει να παραιτηθεί από την εργασία του. Σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδου, άμεσα, θα υπάρξει διάταξη - διόρθωση στη Βουλή, ώστε στη συνέχεια να εκδοθεί η σχετική απόφαση.