Η επίκαιρη έρευνα με τίτλο «Digital Commerce: A Growth Opportunity for Greece», που εκπόνησε η συμβουλευτική εταιρεία McKinsey & Company στην Ελλάδα, αναδεικνύει τον καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζει το ηλεκτρονικό εμπόριο στην προώθηση της οικονομικής προόδου και στην ενίσχυση της ανάπτυξης. Η έκθεση εστιάζει στους κλάδους του λιανικού εμπορίου και του τουρισμού, οι οποίοι αποτελούν βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με τα ευρήματά της έκθεσης, το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της μικτής προστιθέμενης αξίας (GVA) αυτών των κλάδων κατά 20% και έτσι να συμβάλει στην αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 2,5% ή κατά 4,6 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030.
Η συνεχώς αυξανόμενη ψηφιοποίηση του εμπορίου στην Ελλάδα, προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις, καθώς μπορεί να τις βοηθήσει να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν διευκολύνοντας ταυτόχρονα την πρόσβασή τους σε νέες αγορές. Ωστόσο, παρά τις σημαντικές επενδύσεις σε ψηφιακές λύσεις και υποδομές που προάγουν τη ψηφιακή ωριμότητα της χώρας, η διείσδυση των ψηφιακών καναλιών και εργαλείων στον τομέα του εμπορίου παραμένει σημαντικά χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), με αποτέλεσμα να χάνονται σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, αν και οι επιδόσεις της χώρας μας βελτιώθηκαν κατά 17 μονάδες (2017:22 – 2022:39), σύμφωνα με τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στην 25η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και σύμφωνα με τον Δείκτη Ψηφιακής Μακροοικονομίας (DMI) της McKinsey, με βάση τον οποίο η Ελλάδα βρίσκεται στην 22η θέση από τις 27 χώρες της ΕΕ.
Λιανικό Εμπόριο και Τουρισμός
Εστιάζοντας στις προκλήσεις και στις προοπτικές του ηλεκτρονικού εμπορίου στον κλάδο του λιανικού εμπορίου και στον κλάδο του τουρισμού, η έρευνα αποτυπώνει ότι το 2022, οι δύο αυτοί νευραλγικοί κλάδοι της οικονομίας, χαρακτηρίζονταν από χαμηλά ποσοστά παραγωγικότητας ενώ κατέγραφαν ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικού εμπορίου μόλις 23% και 25% αντίστοιχα, τη στιγμή που ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 30% και 37% και ο μέσος όρος της Πορτογαλίας, Ιταλίας και Ισπανίας ήταν 26% και 41%, αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την έρευνα, η οικονομική ανάπτυξη που βασίζεται στο ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση της μεγάλης διαφοράς παραγωγικότητας ανάμεσα στις ελληνικές και τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, οι μικρές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις φέρονται να είναι κατά 3,8 φορές πιο παραγωγικές από τις αντίστοιχες ελληνικές και οι μεγαλύτερες κατά 1,4 φορές. Αντίστοιχα, εντός Ελλάδος, τα επίπεδα παραγωγικότητας των μεγαλύτερων επιχειρήσεων είναι κατά 5,8 φορές υψηλότερα σε σχέση με τις μικρότερες επιχειρήσεις, ενώ η αντίστοιχη διαφορά στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες είναι 2 φορές.
Στο ίδιο πλαίσιο, η ενίσχυση της ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων μπορεί να επιταχύνει σημαντικά την ανάπτυξη της χώρας μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια και να αυξήσει κατά εκτίμηση 20% ή και περισσότερο την προστιθέμενη αξία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο και στον τουρισμό.
Πρόκειται για ένα ποσοστό ανάπτυξης που σε όρους ΑΕΠ μεταφράζεται σε περίπου 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ για τον κλάδο του λιανικού εμπορίου και σε 3 δισεκατομμύρια ευρώ για τον κλάδο του τουρισμού.
Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και τουρισμού που στρέφονται για πρώτη φορά στο ηλεκτρονικό εμπόριο θα μπορούσαν να αυξήσουν σημαντικά την κερδοφορία τους. Επενδύοντας στην ψηφιακή τους ωριμότητα, οι μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους του λιανικού εμπορίου ή του τουρισμού θα μπορούσαν να αυξήσουν το περιθώριο EBIT τους έως και 15 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η αύξηση αυτή θα μπορούσε να φτάσει έως και τις 12 ποσοστιαίες μονάδες για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.
Η Ελλάδα πρωτοπόρος στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο
Η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της σημαντικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του ψηφιακού μετασχηματισμού (ΕΣΠΑ 2021-2027, ΤΑΑ/ RRF), η αξιοποίηση των οποίων θα μπορούσαν να την καταστήσουν πρωτοπόρο στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Mε την κατάλληλη υποστήριξη και με συντονισμένες δράσεις από την πολιτεία, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία, η Ελλάδα μπορεί να ξεπεράσει τις προκλήσεις και να αξιοποιήσει πλήρως τα οφέλη του ψηφιακού εμπορίου.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι αναγκαίο να υπάρξουν στοχευμένες δράσεις σε τέσσερις άξονες που αναλύονται λεπτομερώς στην έρευνα: την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων της κοινωνίας και των επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και των επαγγελματιών στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στην ενημέρωση σχετικά με τις δυνατότητες και τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου και στην προσφορά πρακτικών κινήτρων προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές με στόχο την ανάπτυξη του ψηφιακού εμπορίου.