Δεν προχώρησε σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου η Scope το βράδι της Παρασκευής, διατηρώντας την αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας ΒΒΒ- που είχε δώσει στην Ελλάδα από τον Αύγουστο, ενώ διατηρεί και σταθερές προοπτικές.
Σε καθεστώς investment grade βαθμολογούν τη χώρα ήδη Fitch και S&P -αλλά και οι μικρότεροι DBRS και R&I από τα τέλη του 2023, με τη Moody’s να παραμένει ένα «σκαλί» χαμηλότερα (στο Ba1) μετά από διπλή αναβάθμιση τον Σεπτέμβριο.
Η αξιολόγηση
Το rating ΒΒΒ- υποστηρίζεται από, πρώτον, την ενισχυμένη ευρωπαϊκή θεσμική στήριξη υπό τη μορφή έκτακτων παρεμβάσεων δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής. Η απόκτηση από την Ελλάδα της επενδυτικής αξιολόγησης έχει βελτιώσει τη σταθερότητα της στήριξης του ευρωσυστήματος στα ελληνικά ομόλογα. Επιπροσθέτως, ο δείκτης χρέους και το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης βρίσκονται σε τροχιά βελτίωσης τα τελευταία χρόνια, με στήριξη από την οικονομική ανάκαμψη, τον αυξημένο πληθωρισμό και την επαν-επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων.
Τέλος, οι δομικές μεταρρυθμίσεις έχουν περιορίσει τους υψηλούς δείκτες κόκκινων δανείων, έχουν βελτιώσει τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και έχουν κινητοποιήσει ιδιωτικές επενδύσεις, βελτιώνοντας τους περιορισμούς που συνδέονται με αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος και των ιστορικά χαμηλών επενδύσεων.
H ανάπτυξη
Η Scope αναμένει ότι η ελληνική οικονομία θα εμφανίσει σχετικά ισχυρή ανάπτυξη, στο 2,2% το 2024 και στο 2,3% το 2025, έναντι της εκτιμώμενης ανόδου του ΑΕΠ κατά 2,1% πέρυσι. Η κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, εν μέσω υποχώρησης των πληθωριστικών πιέσεων και ενίσχυσης της αγοράς εργασίας, ενώ η πρόσφατη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης θα πρέπει να στηρίξουν την άνοδο των επενδύσεων.
Ενα πιο ευνοϊκό εξωτερικό περιβάλλον, με ανάκαμψη της ζήτησης από τους εμπορικούς εταίρους στην Ευρώπη, θα ενισχύσουν τις μεσοπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές.
Ο δείκτης του χρέους αναμένεται να υποχωρήσει περίπου στο 140% ως το 2028 (από εκτίμηση για 160% στα τέλη του 2023), με στήριξη από διατηρήσιμα πρωτογενή πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια, αντισταθμίζοντας σε μεγάλο βαθμό την παράλληλη άνοδο του επιτοκιακού βάρους.
Οι περιορισμοί
Το ελληνικό rating περιορίζεται από:
Πρώτον, το αυξημένο κρατικό χρέος, το οποίο είναι ευάλωτο σε πιθανή επανεκτίμηση του ρίσκου από τις αγορές. Η σταδιακή αποδυνάμωση της ευνοϊκής δομής του χρέους ενδέχεται να αποτελέσει πρόκληση μεσοπρόθεσμα, καθώς η Ελλάδα εκδίδει ομόλογα στις αγορές, που αυξάνουν το μέσο κόστος χρηματοδότησης, μειώνουν τον χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής και σταδιακά αυξάνουν το ποσοστό του χρέους που ελέγχεται από τον ιδιωτικό τομέα αντί του δημόσιου. Η μετάβαση του χρέους από τον δημόσιο τομέα στον ιδιωτικό επιταχύνεται και από την ποσοστική σύσφιξη της ΕΚΤ.
Δεύτερον, παραμένουν οι αδυναμίες του τραπεζικού τομέα.
Τέλος, δομικές και οικονομικές αδυναμίες όπως οι μέτριες προοπτικές ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα, η υψηλή -αν και μειούμενη- ανεργία και οι μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές προκλήσεις, συνιστούν περιορισμούς για την πιστοληπτική αξιολόγηση.
Οι κίνδυνοι για τις αξιολογήσεις παραμένουν ισορροπημένοι.
Η πιθανότητα αναβάθμισης ή υποβάθμισης του rating
Οι μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις/προοπτικές θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν εάν, μεμονωμένα ή συλλογικά: i) η ονομαστική ανάπτυξη και η δημοσιονομική εξυγίανση διατηρήσουν μια ισχυρή και διαρκή πτωτική πορεία του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα.
ii) περιοριστούν περαιτέρω οι κίνδυνοι του τραπεζικού τομέα μέσω της ενίσχυσης της τραπεζικής κεφαλαιοποίησης, της περαιτέρω μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων ή/και του περιορισμού των δεσμών κράτους-τραπεζών και/ή
iii) οι διαρθρωτικές-οικονομικές και εξωτερικές ανισορροπίες μειωθούν, αυξάνοντας το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό και ενισχύοντας τη μακροοικονομική βιωσιμότητα.
Αντίθετα, οι αξιολογήσεις/προοπτικές θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν εάν, μεμονωμένα ή συλλογικά:
i) Η στήριξη του Ευρωσυστήματος για το ελληνικό χρέος μειωνόταν σημαντικά, πυροδοτώντας την αποκρυστάλλωση πιο σοβαρών σεναρίων αγοράς.
ii) οι δημοσιονομικές πολιτικές παραμένουν χαλαρές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή επέρχεται πιο σοβαρή οικονομική ύφεση, εμποδίζοντας ή αναστρέφοντας την τρέχουσα τροχιά μειώσεων του λόγου δημόσιου χρέους·
iii) οι κίνδυνοι του τραπεζικού τομέα ενταθούν εκ νέου, αυξάνοντας τον κίνδυνο κρυστάλλωσης των ενδεχόμενων υποχρεώσεων που επηρεάζουν τον προϋπολογισμό και/ή
iv) η βιωσιμότητα της μακροοικονομικής ανάπτυξης εξασθενεί ή/και αυξηθούν οι μακροοικονομικές ανισορροπίες και οι ανισορροπίες του εξωτερικού τομέα.