Τι κρύβεται πίσω από τη δίψα των επενδυτών για το νερό

Πολλές γειτονιές των Ιωαννίνων, της πρωτεύουσας της Ηπείρου που είναι πλούσια σε βουνά, ποταμούς και νερό, αντιμετωπίζουν κάθε καλοκαίρι πρόβλημα με την υδροδότηση. Η πίεση τους καλοκαιρινούς μήνες είναι χαμηλή, η παροχή διακόπτεται αρκετές ώρες της ημέρας ενώ τα έργα για την αντικατάσταση του δικτύου δεν προχωρούν, αναφέρουν πολίτες της περιοχής στο Euro2day.gr.

Το πρόβλημα είναι ακόμη πιο έντονο σε περιοχές της χώρας όπως τα νησιά αλλά και η Χαλκίδα, η Εύβοια και η Πελοπόννησος, που είτε δεν έχουν επάρκεια στον πολύτιμο αυτό φυσικό πόρο, είτε υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν έχει γίνει αναβάθμιση των υποδομών, είτε γιατί η χωρίς έλεγχο τουριστική ανάπτυξη έχει φέρει στα όριά του το σύστημα.

Η πραγματικότητα είναι ότι σήμερα, σε ασφαλές πόσιμο νερό, το οποίο έχει αναγνωριστεί ως ανθρώπινο δικαίωμα από τα Ηνωμένα Έθνη (το αυτονόητο δηλαδή), δεν έχουν πρόσβαση 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Κάποιοι εξ αυτών βρίσκονται και στην Ελλάδα. Είναι όλοι όσοι αναγκάζονται να προμηθευτούν εμφιαλωμένο για να καλύψουν τις τρέχουσες ανάγκες τους, γιατί το νερό της βρύσης δεν είναι κατάλληλο.

Αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού έχει αυξηθεί γεωμετρικά τα τελευταία χρόνια λόγω και του τουρισμού και της ευκολίας που παρέχει ένα μπουκαλάκι εμφιαλωμένο νερό. Αποτέλεσμα, η χώρα να καταλαμβάνει την 6η θέση, μαζί με τη Γαλλία, στην κατά κεφαλήν κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού στην Ευρώπη και τη 19η σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Ίσως αυτός να είναι και ο βασικός λόγος που καταγράφεται την τελευταία διετία μπαράζ νέων επενδύσεων και είσοδος νέων επενδυτών στον κλάδο. Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί η είσοδος των κ.κ. Σπύρου Θεοδωρόπουλου, Νικόλαου Καραμούζη και Απόστολου Ταμβακάκη στην κατηγορία, μέσω της απόκτησης του ελέγχου της εταιρείας Σ. Μεντεκίδης ΑΕ, που παράγει τα εμφιαλωμένα νερά Σέλι και Διός. Η Σ. Μεντεκίδης, στην οποία με μειοψηφικό πακέτο μετοχών θα παραμείνει ο σημερινός βασικός της μέτοχος, ελέγχει μερίδιο 2,5% στα σούπερ μάρκετ (σ.σ. στοιχεία εννεαμήνου). 

Βέβαια οι κ.κ. Θεοδωρόπουλος, Καραμούζης και Ταμβακάκης δεν είναι οι πρώτοι ούτε οι τελευταίοι που αποφάσισαν να επενδύσουν στον κλάδο. Στο νερό εισήλθαν επενδυτικά και τα αδέλφια Γεωργιάδη μέσω της εξαγοράς της Ιόλη, που ανήκε στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Ενώ μια σημαντική επένδυση στον κλάδο και στην ξηρά κάνει ένας καπετάνιος. Η εταιρεία Νερά Πηγών Γράμμου του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου και του υιού του Νίκου μπαίνει στην αγορά διεκδικώντας μερίδιο από την «πίτα», έχοντας ήδη εξασφαλίσει θέση στο ράφι.

Στο εμφιαλωμένο νερό με premium προϊόν σκοπεύει να μπει το προσεχές διάστημα και η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης (ΕΖΑ). Ο Γιάννης Βάλβης φιλοδοξεί με το εισαγόμενο από τη Ρουμανία νερό του, το Aqua Carpatica, να κερδίσει σημαντικό κομμάτι της πίτας, ενώ έτοιμη να μετρήσει τις δυνάμεις της και σε αυτή την αγορά είναι η Mantis Group των αδελφών Κρομμύδα, της Red Bull και της Μαλαματίνας, με τη μονάδα εμφιάλωσης νερού που έχει στο Καστράκι Φωκίδας.

Με την ιδέα να επενδύσει στο εμφιαλωμένο νερό φλερτάρει και το Κτήμα Άλφα. Στο πλαίσιο αυτό, τον περασμένο Φεβρουάριο, διεύρυνε τον σκοπό της εντάσσοντας σε αυτόν την παραγωγή αναψυκτικών, μεταλλικού και εμφιαλωμένου νερού, τις υπηρεσίες παροχής δωματίου ή μονάδας καταλύματος για επισκέπτες, κ.ά. Στο εμφιαλωμένο νερό έχει επενδύσει και η Λουξ που ελέγχει το 42,34% της Δίρφυς, οι αδελφοί Σαράντη που έχουν εξαγοράσει τη Δουμπιά και ο Ιβάν Σαββίδης που έχει επενδύσει στη Σουρωτή.

Πολύ μελάνι έχει χυθεί για τις επενδύσεις της N.U. AQUA. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι το νερό της NU AQUA Α.Ε., το «Eonio Λουτράκι», εμφιαλώνεται στις παλαιές εγκαταστάσεις της PepsiCo Hellas στο Λουτράκι, που παρέμειναν κλειστές για μια δεκαετία. Μέχρι στιγμής πάντως τα αποτελέσματα του Eonio δεν είναι τα αναμενόμενα. Μόλις 1,892 εκατ. ευρώ πωλήσεις και ζημιές 1,669 εκατ. ευρώ.

Η AHB Group (νερό Θεόνη), από τους σχετικά νέους παίκτες στον κλάδο, έχει καταφέρει να είναι Νο 4 brand, με την Αύρα (Cοca Cοla 3E) και Κορπή (Nestle) να έχουν ορατή παρουσία στο ράφι. Αδιαφιλονίκητοι ηγέτες πάντως παραμένουν οι Ηπειρώτες της Ηπειρωτικής Εταιρείας Εμφιάλωσης (Βίκος), που την τελευταία επταετία έχουν επενδύσει 47 εκατ. ευρώ σε νέες γραμμές παραγωγής και της Χήτος (Ζαγόρι) που συγχωνεύτηκε με την Green Cola.

Την ίδια στιγμή που η εγχώρια βιομηχανία εμφιαλωμένου νερού ανθεί και νέοι παίκτες εισέρχονται -το ερώτημα βέβαια παραμένει πόσους μπορεί να αντέξει το ράφι των σούπερ μάρκετ και τα ψυγεία των περιπτέρων-, η συζήτηση γύρω από την αειφορία, το αποτύπωμα αυτής της βιομηχανίας στο περιβάλλον και την ανάγκη προστασίας αυτού έχει φουντώσει.

Έρευνα με επικεφαλής το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal) διαπίστωσε ότι η επίδραση του εμφιαλωμένου νερού στο οικοσύστημα είναι 1.400 φορές μεγαλύτερη από το νερό της βρύσης. Υπέρ του πόσιμου νερού έχει ταχθεί και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά την πρώτη επιτυχημένη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία «Right2Water» -την υπέγραψαν 1,8 εκατομμύρια Ευρωπαίοι-, που απαιτούσε τη βελτίωση της πρόσβασης όλων των Ευρωπαίων πολιτών σε ασφαλές πόσιμο νερό. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τη δωρεάν παροχή νερού σε δημόσια κτίρια και θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα εστιατόρια, τις καντίνες και τις υπηρεσίες τροφοδοσίας να παρέχουν στους πελάτες νερό δωρεάν.

Η πρόσβαση σε καθαρό, ασφαλές πόσιμο νερό ορίστηκε μετά από σχετικό ψήφισμα ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα από τα Ηνωμένα Έθνη το 2010. Από το ψήφισμα απείχαν 41 χώρες, μεταξύ των οποίων οι Σουηδία, ΗΠΑ, Ην. Βασίλειο, Αυστραλία, Ολλανδία και η Ελλάδα. 

Βέβαια αυτές οι πολιτικές δεν πρόκειται να ανακόψουν την ανάπτυξη της κατηγορίας. Σύμφωνα με μια νέα έρευνα του Market.us, το μέγεθος της αγοράς εμφιαλωμένου νερού από 328,9 δισ. δολ. πέρυσι είναι πιθανό να φτάσει τα 551,2 δισ. δολάρια έως το 2033, καταγράφοντας μέση ετήσια ανάπτυξη 5,3%.