Οι καυτοί φάκελοι σε εργασιακό και ασφαλιστικό

Η καρέκλα του υπουργού Εργασίας κρύβει πάντοτε δυσκολίες κι εκπλήξεις. Με δεδομένη τη ρήση αυτή, σχεδόν όλων των πρώην υπουργών που πέρασαν από αυτήν, η επιστροφή της κ. Δόμνας Μιχαηλίδου στην οδό Σταδίου και μάλιστα στο γραφείο του 8ου ορόφου, ήτοι του υπουργού Εργασίας, κάθε άλλο παρά στρωμένη με ροδοπέταλα θα είναι.

Ο στόχος για περαιτέρω μείωση της ανεργίας δεν θα επιτευχθεί εύκολα, με δεδομένα τα δομικά προβλήματα της εγχώριας αγοράς εργασίας. Παράλληλα, η κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας και με μετανάστες, αποτελεί μεν προτεραιότητα, όμως κρύβει παγίδες αλλά και δυσκολίες, στο πλαίσιο της υπογραφής διακρατικών συμφωνιών.

Όπως δυσκολίες κρύβει και η διαδικασία εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας, στο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία, αλλά και του ελέγχου της αγοράς, αναφορικά με το εάν εφαρμόζεται η νομοθεσία όχι μόνο για τον χρόνο εργασίας αλλά και για την εφαρμογή των τριετιών και βέβαια στο θέμα της υγιεινής και πρωτίστως της ασφάλειας στους χώρους εργασίας, αφού τα εργατικά ατυχήματα ήταν σημαντικά αυξημένα το 2023.

Αλλά και στο ασφαλιστικό, εκτός από την συνέχιση της έκδοσης των εκκρεμών συντάξεων σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα και την ψηφιοποίηση του ΕΦΚΑ, πριν καλά καλά… στεγνώσει το μελάνι στον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο, που ψηφίστηκε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα από την Βουλή, η νέα υπουργός Εργασίας θα πρέπει, από τον πρώτο κιόλας μήνα του νέου έτους, να ξεκινήσει τις διαδικασίες για νέες και δύσκολες παρεμβάσεις. Η εφαρμογή ενιαίων κανόνων ασφάλισης και παροχών στον ΕΦΚΑ, η αναμόρφωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, καθώς και η περικοπή των συντάξεων χηρείας, είναι τρία θέματα που «καίνε» δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους.

Εντός του Απριλίου, εκτιμάται ότι θα «κλειδώσει» και το ύψος του νέου κατώτατου μισθού, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι βάσει των δημοσιονομικών μεγεθών, δεν μπορεί να υπερβεί το 5%. Σε αυτήν την περίπτωση θα φθάσει τα 820 ευρώ (από 780 ευρώ σήμερα). Να σημειωθεί ότι, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ το 2027. Η διαδικασία για την αύξησή του θα εκκινήσει στο τέλος του Ιανουαρίου 2024, ούτως ώστε να τεθεί σε εφαρμογή από 1η Απριλίου, συμπαρασύροντας όλα τα επιδόματα που συνδέονται με αυτόν.

Στο ασφαλιστικό, προσδοκίες για δραστικές παρεμβάσεις στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) δημιούργησε πρόσφατα η παραδοχή της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας ότι επανεξετάζεται το μέτρο, που τέθηκε σε ισχύ το 2010. Η ΕΑΣ αφορά περισσότερους από 550.000 συνταξιούχους, οι οποίοι αναμένεται να αυξηθούν από 1.1.2024 και μετά, καθώς κάποιοι θα αλλάξουν κλιμάκιο λόγω των αυξήσεων 3% που δόθηκαν. Στους κόλπους του κυβερνητικού επιτελείου κυριαρχεί η άποψη ότι η εισφορά που επιβλήθηκε στις συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, χρήζει δικαιότερης αντιμετώπισης, με τις συζητήσεις να επικεντρώνονται στην εφαρμογή μιας αναλογικότερης κλίμακας.

Μεγάλο «αγκάθι» θεωρούνται οι μειώσεις στις συντάξεις χηρείας, που έπρεπε να έχουν γίνει από το 2020, όμως εκκρεμούν ακόμη. Οι περικοπές προβλέπονταν από το νόμο Κατρούγκαλου, όμως οι πρώτες περικοπές που έπρεπε να υλοποιηθούν το 2020 δεν έγιναν στον ιδιωτικό τομέα και πλέον, πρέπει το υπουργείο Εργασίας να βρει τρόπο να επιβάλει τις περικοπές, με τον πλέον δίκαιο τρόπο.

Δίκαιος τρόπος αναζητείται και για την εφαρμογή της «εγκυκλίου Τσακλόγλου» που προβλέπει την περικοπή της δεύτερης εθνικής σύνταξης, σε περίπτωση λήψης μιας εθνικής από ίδιο δικαίωμα.

Εντός του 2024 εκτιμάται ότι θα υπογραφεί ο νέος Ενιαίος Κανονισμός Παροχών και Ασφάλισης του ΕΦΚΑ. Οι ειδικοί εκτιμούν πως θα μπει… ψαλίδι σε μια σειρά από παροχές, κυρίως σε χρήμα που καταβάλλει σήμερα ο φορέας, καθώς θα επιδιωχθεί εξίσωση των υψηλότερων με τις χαμηλότερες. Στο μικροσκόπιο μπαίνουν παροχές σε χρήμα που καταβάλλει ο ΕΦΚΑ, με έμφαση σε ασθένεια, μητρότητα, εργατικό ατύχημα αλλά και αναπηρία.

Νέες παρεμβάσεις αναμένεται και όσον αφορά το επίδομα ανεργίας, καθώς βάσει των δεσμεύσεων της χώρας μας στο πλαίσιο της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα πρέπει να επανεξεταστεί ο τρόπος καταβολής του. Η κ. Μιχαηλίδου πρέπει να λάβει αποφάσεις για μια διαφορετική κατανομή του επιδόματος ανεργίας, με κλιμάκωση που θα ξεκινά κατά τους πρώτους μήνες ανεργίας σε υψηλά επίπεδα και θα βαίνει μειούμενο με την πάροδο των μηνών.

Όλα τα παραπάνω «ανοικτά» θέματα του υπουργείου Εργασίας, παράλληλα με την καθημερινότητα ενός υπουργείου που… γεννά προβλήματα συνεχώς, λόγω της πολυπλοκότητας των θεμάτων που καλείται να διαχειριστεί, θα κληθεί να τα αντιμετωπίσει η νέα υπουργός, σε στενή συνεργασία βέβαια με τους αρμόδιους υφυπουργούς Εργασίας Βασίλη Σπανάκη και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνο Τσακλόγλου αλλά και τις διοικήσεις της ΔΥΠΑ και του ΕΦΚΑ.