Δίμηνη παράταση στις προσφορές για ΒΟΑΚ, ανοίγει το τεχνικό σκέλος

Την παράταση του χρόνου ισχύος των προσφορών των ενδιαφερόμενων κατά δύο μήνες για τον διαγωνισμό κατασκευής και λειτουργίας του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), που αποτελεί τη μεγάλη σύμβαση Παραχώρησης της περιόδου, ζήτησε με σχετική του απόφαση το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Η ζητούμενη παράταση κρίθηκε σκόπιμη, καθώς ως γνωστόν οι τρεις προσφορές που τελικώς κατατέθηκαν από ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και τις κοινοπραξίες Άκτωρ Παραχωρήσεις-Μυτιληνιαίος και Άβαξ-Egis-Μeridiam, υποβλήθηκαν στις 8 Μαΐου 2023 -προ των εθνικών εκλογών- και στην παρούσα χρονική φάση πλησιάζουν στην εκπνοή ισχύος τους, καθώς στις αρχές Ιανουαρίου συμπληρώνεται το προβλεπόμενο οκτάμηνο.

Η παραπάνω κίνηση αποτελεί εξέλιξη για την πορεία ενός κρίσιμου μεγάλου έργου και ενός διαγωνισμού που έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της κατασκευαστικής αγοράς, ωστόσο δεν μπορεί να προδικάσει τον χρόνο ανοίγματος των προσφορών των ενδιαφερομένων. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το υπουργείο Υποδομών προετοιμάζεται σύντομα για την πρώτη αποσφράγιση, που αφορά στο άνοιγμα των τεχνικών προσφορών και για αυτό ζητά την παράταση ισχύος αυτών για ένα δίμηνο (έως τις 7 Μαρτίου του 2023) και την ανανέωση των εγγυητικών επιστολών που συνοδεύουν τις προσφορές (ισχύς 9 μηνών).

Σημειώνεται ωστόσο ότι από την αποσφράγιση των τεχνικών φακέλων ξεκινά και η προβλεπόμενη 10ήμερη προθεσμία κατάθεσης ενστάσεων εκ μέρους των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό. Δεδομένης της σημασίας αλλά και της τεχνικής πολυπλοκότητας του έργου για το μεσαίο μεγάλο τμήμα του ΒΟΑΚ, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ως αναμενόμενη εξέλιξη την κατάθεση ενστάσεων, εξέλιξη που αν επιβεβαιωθεί θα απομακρύνει την αποσφράγιση και των οικονομικών προσφορών.

Σε ό,τι αφορά τις προσφυγές που έχουν κατατεθεί από τους Δήμους Ηρακλείου και Μαλεβιζίου και που αφορούν τους περιβαλλοντικούς όρους για την παράκαμψη Ηρακλείου (ζητείται η επαναξιολόγηση της περιβαλλοντικής μελέτης, καθώς οι δύο δήμοι ζητούν μερική υπογειοποίηση για λόγους όχλησης), δεν φαίνεται να επηρεάζουν την αποσφράγιση των προσφορών. Πάντως, η εξέταση των παραπάνω προσφυγών θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2024.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι ορατή η ανάδειξη προσωρινού αναδόχου για τη mega σύμβαση παραχώρησης, η οποία εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσει και τα 2 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τη δημοπρατούσα αρχή και την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, το έργο 100 χλμ. (+57 χλμ. προαίρεση) αποτελεί τόσο κατασκευαστικά όσο και χρηματοοικονομικά «πρόκληση». Προκειμένου το χρηματοοικονομικό μοντέλο να αποδώσει και να καταστεί ελκυστικό, στη σύμβαση Παραχώρησης προβλέπεται αφενός δημόσια χρηματοδότηση (800 εκατ. ευρώ) και αφετέρου η επιδότηση του Παραχωρησιούχου με «σκιώδες» κόμιστρο διέλευσης.

Ως προς το πρώτο σκέλος, είχε ανακοινωθεί πως έχουν εξασφαλιστεί 600 εκατ. ευρώ από πόρους ΕΣΠΑ και 200 εκατ. ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ωστόσο, ο χρονισμός του έργου δείχνει ότι τουλάχιστον οι πόροι του ΤΑΑ είναι δύσκολο να εκταμιευτούν.

Όσον αφορά το «σκιώδες» διόδιο, η συγκεκριμένη πρακτική αποζημίωσης του Παραχωρησιούχου υιοθετείται για πρώτη φορά και επιλέχθηκε προκειμένου να υποστηριχθεί το έργο, καθώς οι μελέτες αποδεικνύουν ότι οι διελεύσεις είναι περιορισμένες και κυρίως τοπικές, άρα το κλασικό κόμιστρο διέλευσης θα ήταν ασύμφορο -χωρίς τη συγκεκριμένη υποστήριξη από το κράτος- για τους διεκδικητές του έργου.