Ποιοι άνεργοι χάνουν τη μοριοδότηση ΑΣΕΠ, νέα δεδομένα στα επιδόματα

Δύο διατάξεις που συμπληρώνουν τον πρόσφατο εργασιακό νόμο Γεωργιάδη, αλλά και το νόμο Χατζηδάκη για την αναμόρφωση των επιδομάτων ανεργίας «έκρυβε» το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.

Έτσι, από την ψήφιση του και μετά, οι άνεργοι που επιθυμούν να προσληφθούν στο δημόσιο θα μοριοδοτούνται μόνο εφόσον πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Παράλληλα, άνεργοι που λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας, εάν επιθυμούν να απασχοληθούν με ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, προσωρινής και περιστασιακής απασχόλησης, δεν θα χάνουν το επίδομα, απλώς θα λαμβάνουν μέρος αυτού.

Αναλυτικά, με εισοδηματικά κριτήρια θα μοριοδοτούνται πλέον οι άνεργοι που συμμετέχουν σε διαδικασίες διορισμού στο Δημόσιο, καθώς το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που δόθηκε τελικά, χθες σε δημόσια διαβούλευση, καταργεί την οριζόντια μοριοδότηση του κριτηρίου της ανεργίας στους σχετικούς διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ.

Μεταξύ των 182 άρθρων, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει αυτό, που καθορίζει πως η μοριοδότηση των ανέργων θα ισχύει μόνο εφόσον δηλώνουν εισοδήματα έως 16.000 ευρώ για άγαμους φορολογούμενους, ή 24.000 ευρώ για έγγαμους χωρίς παιδιά, με το εισόδημα να προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί (πχ 39.000 ευρώ για οικογένεια με έναν άνεργο και τρία παιδιά). Θα ισχύουν άλλωστε, όπως και σε όλες τις άλλες παροχές της ΔΥΠΑ, όρια και στην αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας, στα 200.000 ευρώ για άγαμους άνεργους και 300.000 ευρώ για έγγαμους ή μονογονεϊκές οικογένειες.

Το επίδομα ανεργίας

Το νομοσχέδιο θα παραμείνει στη διαβούλευση μέχρι και την Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2023 προκειμένου αμέσως μετά, να κατατεθεί στη Βουλή. Και προβλέπει μεταξύ άλλων και την θέσπιση αναλογικής μείωσης του επιδόματος ανεργίας, όταν ο άνεργος απασχολείται ως 12 μέρες τον μήνα, καθώς και ένα σύστημα διορισμού και προσλήψεων μόνιμων εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικών με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στη ΔΥΠΑ, και τη δημιουργία ενός μητρώου προσωρινών αναπληρωτών.

Οι διατάξεις αυτές, περιλαμβάνονται στην τρίτη θεματική ενότητα του νομοσχεδίου, με την οποία ο υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης έρχεται να συμπληρώσει την παρέμβαση του προκατόχου του Κωστή Χατζηδάκη, το 2022, όταν και επιχειρήθηκε μια ριζική μεταρρύθμιση της πολιτικής για την απασχόληση καθώς και ο περιορισμός του φαινομένου κατάχρησης των παροχών του ΟΑΕΔ που μετονομάστηκε σε ΔΥΠΑ.

Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε, τέθηκαν τα εισοδηματικά κριτήρια σε μια σειρά από παροχές της Υπηρεσίας, πλην του επιδόματος ανεργίας ώστε να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατάχρησης, που είχαν εντοπιστεί. Όπως αναφέρει το υπουργείο Εργασίας στην έκθεση συνεπειών, στόχος είναι τα επιδόματα και οι παροχές να κατευθύνονται σε εκείνους που τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Γι’ αυτό άλλωστε και η σχετική διάταξη (άρθρο 173) προβλέπει την τροποποίηση του άρθρου 19 του ν. 4921/2022 ώστε να ξεκαθαριστεί ρητώς ότι η μοριοδότηση του κριτηρίου της ανεργίας για διορισμό ή πρόσληψη στο δημόσιο τομέα μέσω των διαδικασιών επιλογής του ΑΣΕΠ εμπίπτει στην έννοια των διευκολύνσεων στις οποίες εφαρμόζονται τα εισοδηματικά κριτήρια που ισχύουν για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης.

Παράλληλα, με άλλη διάταξη του νομοσχεδίου επιτρέπεται σε ανέργους που λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας να απασχολούνται περιστασιακά και με μερική απασχόληση. Δίνεται δηλαδή η δυνατότητα σε ανέργους που απασχολούνται για παράδειγμα με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μίας ημέρας, να εργάζονται χωρίς να χάνουν το επίδομα ανεργίας, υπό την προϋπόθεση ότι η απασχόληση αυτή δεν υπερβαίνει σωρευτικά τις τρεις ημέρες εβδομαδιαίως και τις δώδεκα ημέρες μηνιαίως.

Στην περίπτωση αυτή, το επίδομα ανεργίας μειώνεται ανάλογα με τις ημέρες απασχόλησης. Στην πράξη, η διάταξη αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άνεργους οι οποίοι περιστασιακά εργάζονται ακόμη και με συμβάσεις κατά παραγγελία ή μηδενικών ωρών, βάσει του προηγούμενου εργασιακού νόμου Γεωργιάδη.

Οι φοιτητές

Με άλλη διάταξη, δίνεται η δυνατότητα ασφάλισης και των φοιτητών κατά την διάρκεια πρακτικής άσκησης. Αναλυτικά, καθίσταται ανεμπόδιστη η ασφαλιστική κάλυψη των φοιτητών για τον κίνδυνο ατυχημάτων που μπορεί να προκύψουν κατά την περίοδο που διεξάγουν την πρακτική άσκηση που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την λήψη του πτυχίου τους, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η ασφάλισή τους για παροχές σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ, σε περίπτωση που δεν καλύπτονται ιατροφαρμακευτικά από άλλες διατάξεις.

Επίσης, επεκτείνεται η δυνατότητα ελέγχων και επιβολής προστίμων και στους ελεγκτές των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης (ΠΕΚΑ) του e-ΕΦΚΑ σε περίπτωση που, για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερες ώρες από αυτές για τις οποίες έχουν δηλωθεί στην ΕΡΓΑΝΗ ή λαμβάνουν μεγαλύτερο μισθό από αυτό που έχει δηλωθεί και επί του οποίου καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Στόχος είναι η αυστηροποίηση του πλαισίου ελέγχου, και η προώθηση της νόμιμης απασχόλησης προκειμένου να μπει ένα τέλος στη μαύρη εργασία.

Προπληρωμένη κάρτα

Προβλέπεται επίσης, ότι από τις 30 Σεπτεμβρίου 2024 σχεδόν το σύνολο των επιδομάτων θα καταβάλλονται μέσω της προπληρωμένης κάρτας. Έως τότε, το υπουργείο θα ορίζει ποια θα μπαίνουν σταδιακά στο νέο σύστημα πληρωμών.

Αναλυτικά, επιδόματα όπως ανεργίας, τέκνων, ανασφάλιστου υπερήλικα θα καταβάλλονται στο 50% μέσω της κάρτας που θα χρησιμοποιείται για συγκεκριμένες αγορές και το άλλο 50% θα το παίρνουν σε μετρητά οι δικαιούχοι. Εξαιρούνται από την προπληρωμένη κάρτα, και θα καταβάλλονται σε μετρητά, τα αναπηρικά επιδόματα, καθώς και κάποια όπως των ομογενών προσφύγων, το επίδομα στέγασης, το επίδομα στεγαστικής συνδρομής σε ανασφάλιστους υπερήλικες, το επίδομα λόγω αφερεγγυότητας εργοδότη, το επίδομα διαθεσιμότητας καθώς και έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλει η ΔΥΠΑ.

Τέλος, ορίζεται ότι από 1/1/2024, το επίδομα μητρότητας ύψους 780 ευρώ τον μήνα για 9 μήνες θα καταβάλλεται και σε μητέρες ελεύθερες επαγγελματίες, και αγρότισσες και σε μισθωτές μητέρες του π. ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ.