Σε λεπτή ισορροπία πράσινη μετάβαση και ενεργειακή ασφάλεια

Την ισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης και της ενεργειακής ασφάλειας σε περιβάλλον γεωπολιτικής κρίσης αναζήτησε, στη διάρκεια των εργασιών του, το 27ο Εθνικό Συνέδριο «Ενέργεια και Ανάπτυξη» που διεξήγαγε το ΙΕΝΕ στις 14 & 15 Νοεμβρίου 2023, στο ξενοδοχείο Divani Caravel.

Το καθιερωμένο μεγάλο ετήσιο συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που, με τη σειρά του, εφέτος κλείνει 20 χρόνια συνεχούς λειτουργίας και προσφοράς, πραγματοποιήθηκε, για άλλη μια χρονιά, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), αλλά και του Υπουργείου Ανάπτυξης, της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) και του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA).

Τις εργασίες του Συνεδρίου άνοιξε, με ομιλία του, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η πράσινη μετάβαση - στην οποία, όπως επισήμανε, κινούμαστε ήδη - έχει και οικονομικό νόημα, ενώ, παράλληλα, οδηγεί σε ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα που δεν διέπεται από γεωπολιτικές αβεβαιότητες. Επίσης, σύμφωνα με τον Υπουργό, η χώρα πρέπει να στραφεί σε τομείς όπου έχουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, φέρνοντας ως παράδειγμα τα πλωτά υπεράκτια αιολικά όπου η Ελλάδα διαθέτει μακράν το καλύτερο αιολικό δυναμικό σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής, μιλώντας κατά την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, τόνισε ότι το 27ο «Ενέργεια και Ανάπτυξη» πραγματοποιείται για μια ακόμα φορά σε μια δύσκολη συγκυρία, καθώς, εκτός από τον πόλεμο στην Ουκρανία, εφέτος οι σφοδρότατες καθημερινές συγκρούσεις ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ και την Χαμάς, ενέχουν τον κίνδυνο επέκτασης στις γύρω χώρες απειλώντας με αποσταθεροποίηση την Μέση Ανατολή. Παράλληλα, έθεσε το ερώτημα αν μπορούμε να επιδιώξουμε παράλληλα την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασης, όπως αυτοί έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Τους κεντρικούς στόχους της ενεργειακής πολιτικής για την επόμενη τετραετία ανέπτυξε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται o μηδενισμός της παραγωγής από λιγνίτη μετά το 2028, το 80% της παραγωγής ρεύματος να προέρχεται από ΑΠΕ το 2030, η ανάπτυξη ανθεκτικών συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες και αντλησιοταμίευση, η σύνδεση των μη διασυνδεμένων νησιών στο ηπειρωτικό σύστημα έως το 2030 κ. ά.

Χαιρετισμούς κατά την έναρξη του απηύθυναν, επίσης, επικεφαλής θεσμικών και επιχειρηματικών φορέων της αγοράς, όπως ο Πρόεδρος της ΡΑΑΕΥ, Καθηγ. Αθανάσιος Δαγούμας, και ο Πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ, κ. Ιωάννης Γιαρέντης, και ο κ. Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου Πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) και CEO της ΓΕΩΕΛΛΑΣ, αλλά και εκπρόσωποι κομμάτων, όπως ο κ. Νίκος Μαδεμλής, συντονιστής του Τμήματος Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, και ο κ. Φραγκίσκος Παρασύρης, Βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και Υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Ενέργειας του κόμματος.

H δεύτερη συνεδρία, με τίτλο «Ενεργειακή Κρίση: Η Παγκόσμια και η Ευρωπαϊκή Διάσταση», ξεκίνησε, με την καθιερωμένη, πλέον, παρουσίαση του World Energy Outlook 2023 του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), από τον ειδικό του Οργανισμού, κ. Απόστολο Πετρόπουλο. Τη συνεδρία συντόνισε ο κ. John Roberts, Energy Security Specialist, με έδρα τη Σκωτία (Ηνωμένο Βασίλειο), και Senior Research Fellow του IENΕ, ενώ συμμετείχαν ο Δρ. Charles Ellinas (Senior Fellow, Atlantic Council, Ηνωμένο Βασίλειο και Visiting Research Fellow, IENE), ο Δρ. Leo Drollas (Independent Energy Consultant, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), ο κ. Slavtcho Neykov (Προέδρος ΔΣ του Energy Management Institute, Βουλγαρία), Yurdakul Yigitguden, Independent Energy Advisor και πρώην Συντονιστής Οικονομικών και Περιβαλλοντικών Δραστηριοτήτων του ΟΟΣΑ στην Ευρώπη, και Visiting Research Fellow, IENE, Τουρκία), καθώς και ο Amit Mor (CEO, ECO Energy Financial and Strategy Consulting και IENE Partner, Ισραήλ).

Η τρίτη συνεδρία, η οποία επικεντρώθηκε στις νέες γεωπολιτικές παραμέτρους και την ενεργειακή ασφάλεια σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με συντονιστή τον δημοσιογράφο του “ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 90,1”, κ. Λάμπρο Καλαρρύτη, διεξήχθη σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, συμμετείχαν οι Δρ. Θρασύβουλος Μαρκέτος (Επισκέπτης Καθηγητής Γεωπολιτικής Ενεργειακής Ασφάλειας Δυτικής Ευρασίας, Ερευνητικός Συνεργάτης, Τμήμα Οικονομικών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), Επισκέπτης Ερευνητής, IENE), Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης (Γενικός Διευθυντής, Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, Αναπληρωτής Καθηγητής & Διευθυντής, Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών) και Δρ. Γιάννης Μανιάτης (Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, τ. Υπουργός Ενέργειας). Ομιλητές στο δεύτερο μέρος της συνεδρίας ήταν ο κ. Κώστας Μητρόπουλος (Πρόεδρος, Διαγαλαξιακές Υπηρεσίες ΑΕ), ο Δρ. Μιχάλης Θωμαδάκης (Διευθυντής Στρατηγικής & Ανάπτυξης, ΔΕΣΦΑ), ο κ. Χρήστος Δήμας (Αντιπρόεδρος & Πρόεδρος Επιτροπής Γεωπολιτικής, ΙΕΝΕ) και ο Δρ. Νικόλαος Κοκκαλάκης (Principal, Strategy Technics, Ελλάδα).

Στην τέταρτη συνεδρία, με τίτλο «Επισκόπηση Αγορών Ηλεκτρισμού στη ΝΑ Ευρώπη», στους ομιλητές περιλαμβάνονταν ο Καθηγ. Παντελής Μπίσκας (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών, ΑΠΘ, Ελλάδα), ο κ. Meriç Emre Aydın (Director, Market Operations Energy Exchange Istanbul - EPİAŞ, Τουρκία), ο κ. Konstantin Konstantinov (CEO, IBEX, Βουλγαρία), ο κ. Βασίλης Γκουντής (Διευθυντής Διαχείρισης Αγοράς, ΑΔΜΗΕ), ο κ. Shkelqim Bozgo (Managing Partner, SEA Consulting, Αλβανία) και ο κ. Arben Kllokoqi (Director for Electricity Market Design, EFET). Συντονιστής της συνεδρίας ήταν ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής.

Το ερώτημα «Πόσο Ανταγωνιστική είναι η Αγορά Ηλεκτρισμού στην Ελλάδα;» έθεσε η πέμπτη συνεδρία, στους ομιλητές της οποίας ήταν συγκαταλέγονταν ο κ. Ανδρέας Πετροπουλέας (Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας, ELPEDISON, Πρόεδρος Επιτροπής Ηλεκτρισμού, IENE), ο κ. Μίλτος Ασλάνογλου (Γενικός Διευθυντής, ΕΣΠΕΝ), ο κ. Αθανάσιος Γκίκας (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Σχεδιαστής και Διαχειριστής του allazorevma.gr, Ιδρυτής της Clarus ESCo), ο κ. Αντώνης Κοντολέων (Πρόεδρος, ΕΒΙΚΕΝ), και η κ. Σοφία Πολιτοπούλου (Διευθύντρια Διεύθυνσης Ρυθμιστικών Θεμάτων ΔΕΔΔΗΕ, VC SAG DSO Entity και Μέλος ΔΕ, ΙΕΝΕ), ενώ τις εργασίες της συντόνισε ο δημοσιογράφος του Capital.gr, κ. Χάρης Φλουδόπουλος.

Οι εργασίες της πρώτης ημέρας ολοκληρώθηκαν με μία εκδήλωση για τα 20 χρόνια του ΙΕΝΕ, στην οποία απηύθυναν χαιρετισμό οι πρώην πρόεδροι του Ινστιτούτου κκ. Γιάννης Χατζηβασιλειάδης και Γιάννης Δεσύπρης, η κ. Τερέζα Φωκιανού, πρώην Γενική Γραμματέας του ΙΕΝΕ, καθώς και ορισμένοι από τους ιδρυτικούς εταίρους. Δόθηκαν τιμητικές διακρίσεις στους παρισταμένους εταίρους και ακολούθησε δεξίωση για την συγκεκριμένη επέτειο-ορόσημο του ΙΕΝΕ, με χορηγό την εταιρία EnSCo.

Με συνεδρία αφιερωμένη στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων και τα βήματα πολιτικής που πρόκειται να γίνουν στον τομέα αυτό στη χώρα μας ξεκίνησε η δεύτερη ημέρα του 27ου Εθνικού Συνεδρίου «Ενέργεια και Ανάπτυξη». Ομιλητές στην συγκεκριμένη συνεδρία ήταν δύο από τα πιο έμπειρα στελέχη του τομέα των υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, ο Δρ. Κωνσταντίνος Νικολάου, Αντιπρόεδρος της Energean στην Ελλάδα και Εταίρος του ΙΕΝΕ, ο κ. Γιάννης Γρηγορίου, Αντιπρόεδρος της Continental Europe Energy Council (CEEC), καθώς και η κ. Κατερίνα Τσιώνα, Δικηγόρος- Νομική Εμπειρογνώμονας σε Θέματα Ενεργειακού Δικαίου της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε. (ΕΔΕΥΕΠ). Συντονιστής ήταν ο κ. Χρήστος Δήμας, Αντιπρόεδρος & Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωπολιτικής του ΙΕΝΕ.

Ακολούθησε η έβδομη συνεδρία, η οποία είχε θέμα «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Υψηλή Διείσδυση, Αποθήκευση, PPAs και Διαχείριση Δικτύων». Σε αυτή συμμετείχαν με παρουσιάσεις τους κορυφαίοι ειδικοί από την Ελλάδα και την ΝΑ Ευρώπη, και εκπρόσωποι ενώσεων και εταιρειών ΑΠΕ, και, συγκεκριμένα, ο Δρ. Mustafa Tiris, General Manager της τουρκικής TDinamik Energy, ο κ. Richard Scott, Partner Renewables της Oneglobal, από το Ηνωμένο Βασίλειο, ο κ. Ζήσιμος Μαντάς, Head of Project Development and Licensing, MORE Energy, από την Ελλάδα, ο Ypatios Moysiadis, Managing Partner, Renewable Energy Expert, Wattcrop, από το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και ο Δρ. Στέλιος Λουμάκης, Πρόεδρος του ΣΠΕΦ, ο κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, Πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ και ο Δρ. Σπυρίδων Οικονόμου, Director General, της Eunice Hydrogen Technologies. Τη συνεδρία συντόνισε ο κ. Νίκος Σοφιανός, Ενεργειακός Σύμβουλος και Πρόεδρος Επιτροπής ΑΠΕ και Μέλος ΔΕ του ΙΕΝΕ.

Στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τις εφαρμογές της σε κτήρια, βιομηχανία, μεταφορές ήταν αφιερωμένη η όγδοη συνεδρία, κατά την οποία αναπτύχθηκε η σημασία της εξοικονόμησης ενέργειας στο δρόμο για την κλιματική ουδετερότητα, από τους ομιλητές και συγκεκριμένα τον Καθηγητή Κωνσταντίνο Μαθιουδάκη, Διευθυντή του Εργαστηρίου Θερμικών Στροβιλομηχανών της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, το Δρ. Κωνσταντίνο Μπαλαρά, Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, και τον κ. Ιωάννη Γεωργούση, CEO της NOVATECH. Συντονιστής ήταν ο κ. Κωνσταντίνος Θεοφύλακτος, Γενικός Γραμματέας και Πρόεδρος της Επιτροπής Ενεργειακής Αποδοτικότητας του ΙΕΝΕ.

O στρατηγικός ρόλος του φυσικού αερίου και του LNG στην παγκόσμια και περιφερειακή ενεργειακή προμήθεια ήταν το θέμα της ένατης συνεδρίας, το πρώτο μέρος της οποίας συντόνισε ο κ. John Roberts. Ομιλητές ήταν κορυφαία στελέχη του εγχώριου τομέα φυσικού αερίου και, συγκεκριμένα, οι κκ. Maria Rita Galli, CEO του ΔΕΣΦΑ, Γιώργος Πολυχρονίου, Συντονιστής Διευθυντής Δραστηριοτήτων Στρατηγικής και Ανάπτυξης της ΔΕΠΑ Εμπορίας ΑΕ, και Σπύρος Παλαιογιάννης, Managing Partner της Medgas & More Services Ltd και πρώην Δ/νων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ.

Στο δεύτερο μέρος της εν λόγω συνεδρίας, με συντονιστή τον δημοσιογράφο κ. Χάρη Φλουδόπουλο, συμμετείχαν επίσης σημαντικοί εκπρόσωποι εταιρειών φυσικού αερίου, όπως η κ. Βασιλική Σταματοπούλου, Επικεφαλής Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού & Ανάπτυξης της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ο κ. Αλέξανδρος Λαγάκος, Chief Operating Officer της Blue Grid Gas & Power SA, και ο κ. Βασίλης Γκαγκάνης, εκ μέρους της Natural Gas Motor Oil (HELLAS) Corinth Refineries S.A.

Στον κρίσιμο ρόλο των νέων τεχνολογιών στην ενεργειακή μετάβαση ήταν αφιερωμένη η δέκατη συνεδρία, με συντονιστή τον δημοσιογράφο κ. Χάρη Φλουδόπουλο. Στο πρώτο της μέρος, που επικεντρώθηκε στο υδρογόνο, ομιλητές ήταν οι κ. Δημήτρης Τριανταφυλλόπουλος (Managing Director, Hellenic Hydrogen S.A.), Δρ. Νικόλαος Κούκουζας (Διευθυντής Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης - ΕΚΕΤΑ), κ. Αντώνης Κουμπιάς (Associate, Energy Infrastructure, KG Law Firm), και Δρ. Σπύρος Κιαρτζής (Διευθυντής Νέων Τεχνολογιών & Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας, HELLENiQ ENERGY). Για τα εναλλακτικά καύσιμα και την ηλεκτροκίνηση μίλησαν, στη συνέχεια, οι κ. Κωνσταντίνος Μαγκανιώτης (Διευθυντής Κλάδου Μετρήσεων, Διεύθυνση Δικτύων, ΔΕΔΔΗΕ), Δρ. Διονύσης Ξένος (Σύμβουλος Περιβάλλοντος, Εταίρος, IENE), κ. Πάνος Ζαχαριάδης (Τεχνικός Διευθυντή, Atlantic Bulk Carriers Management Ltd., Ελλάδα), Δρ. Νικόλαος Λιάπης (Energy and Business Consultant, Managing Partner ActaNonVerba, Ελλάδα), και κ. Θεόδωρος Τερζόπουλος (Συντονιστής Διευθυντής, Στρατηγικής & Διακεκριμένων Εταιρικών Θεμάτων, ΔΕΔΑ, Εταίρος ΙΕΝΕ).

Ακολούθησε η ενδέκατη συνεδρία, με τίτλο «Ο Ρόλος της Καινοτομίας και των Startup Companies στην Ελλάδα», με συντονιστή τον Καθηγ. Θεόδωρο Πανάγο, Managing Partner της Panagos-Spiliopoulou Law Firm, και στην οποία συμμετείχαν ο Δρ. Στέλιος Μπίκος, Διαχειριστής στο ελληνικό Ενεργειακό Κέντρο Ικανοτήτων, ο κ. Βασίλης Ράλλης, Managing Partner της Indigo και Visiting Research Fellow του IENE, ο Καθηγ. Ιωάννης Χατζηγεωργίου, Αντιπρύτανης Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο κ. Κωνσταντίνος Χατζηφώτης, Δ/ντης Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της MOTOROIL, και η κ. Αγγελίνα Μπιντούδη, Chief Executive Officer της Optimems.

Οι ενεργειακές επενδύσεις, η απασχόληση και η οικονομία βρέθηκαν στο επίκεντρο της δωδέκατης και τελευταίας συνεδρίας του 27ου Εθνικού Συνεδρίου «Ενέργεια και Ανάπτυξη», την οποία συντόνισε ο κ. Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Senior Partner της KG Law Firm και Εταίρος του ΙΕΝΕ. Σε αυτή συμμετείχαν ο Καθηγ. Παναγιώτης Λιαργκόβας (Πρόεδρος & Επιστημονικός Διευθυντής, Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών - ΚΕΠΕ, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), η κ. Αλέξανδρο Παναγιωτάκη (Head Of Project Finance, Τράπεζα Πειραιώς), ο Καθηγ. Ναπολέων Μαραβέγιας (Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Οικονομικής Πολιτικής, Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), ο Καθηγ. Νικόλας Φαραντούρης (Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου & Δικαίου Ενέργειας, Διευθυντής MSc in Energy Strategy Law & Economics, Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς), ο κ. Γιάννης Βουγιουκλάκης (Director – Strategy, PwC, Ελλάδα), και ο κ. Γιώργος Κοφινάκος (Senior Advisor, Alvarez and Marsal, Ηνωμένο Βασίλειο).