Του Δημήτρη Καραγιώργου (www.iatronet.gr)
Ένα συγκλονιστικό παράδοξο κυριαρχεί στη στελέχωση και λειτουργία των ελληνικών νοσοκομείων. Η χώρα μας έχει αναλογικά τους περισσότερους γιατρούς στον κόσμο, ενώ την ίδια ώρα δεν μπορεί να καλύψει τις ΜΕΘ, τα χειρουργεία και πολλές επαρχιακές δομές με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση "Health at a Glance, 2023", η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση σε αναλογία γιατρών σε σχέση με τον πληθυσμό.
Όπως φαίνεται στον πιο κάτω πίνακα, στη χώρα μας αναλογούν 6,3 γιατροί ανά 1.000 κατοίκους, όταν η μέση αναλογία στον ΟΟΣΑ είναι μόλις 3,7 ανά 1.000.
Η Ελλάδα ξεπερνά μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες και χώρες με προηγμένα συστήματα Υγείας, όπως η Αυστρία (5,4 γιατροί ανά 1.000), η Γερμανία (5), η Δανία (4,4), η Σουηδία (4,3) και η Ολλανδία (3,9).
Παρά την επάρκεια, δυσκολεύεται να στελεχώσει χειρουργικά τμήματα, όπως το Παπανικολάου Θεσσαλονίκης, το Βενιζέλειο Κρήτης και το νοσοκομείο Αγρινίου.
Νοσηλευτές
Η κατάσταση είναι αντιστρόφως ανάλογη σε σχέση με το νοσηλευτικό προσωπικό, με την Ελλάδα να κατέχει μία από τις χαμηλότερες αναλογίες στον ΟΟΣΑ (3,8 ανά 1.000), με τη μέση αναλογία στις υπόλοιπες χώρες να είναι τρεις φορές υψηλότερη (9,2 ανά 1.000).
Αξίζει να σημειωθεί πως τους περισσότερους νοσηλευτές έχουν χώρες με υψηλό ΑΕΠ και καλά οργανωμένα συστήματα Υγείας, όπως η Φινλανδία (18,9 ανά 1.000), η Ελβετία (18,4) και η Νορβηγία (15).
Γιατροί προς νοσηλευτικό προσωπικό
Η διαφορά γιατρών προς νοσηλευτικό προσωπικό ανατρέπει ουσιαστικά τον τρόπο λειτουργίας των νοσηλευτικών δομών, υποβαθμίζοντας την παρεχόμενη φροντίδα κυρίως προς τους νοσηλευόμενους ασθενείς.
Σε αναλογία νοσηλευτών προς γιατρούς, η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ (1,6 νοσηλευτές προς 1 γιατρό).
Αξιολόγηση
Οι συντάκτες της έκθεσης σημειώνουν πως ο αριθμός των γιατρών στις χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκε από περίπου 2,9 εκατομμύρια το 2001, σε 3,5 εκατομμύρια το 2011 και 4,3 εκατομμύρια το 2021. Αυξήθηκε, δε, ταχύτερα από το μέγεθος του πληθυσμού την τελευταία δεκαετία.
Ωστόσο, οι αριθμοί στην Πορτογαλία και την Ελλάδα είναι υπερεκτιμημένοι, καθώς περιλαμβάνουν όλους τους γιατρούς που έχουν άδεια άσκησης επαγγέλματος, όχι μόνο αυτούς που ασκούν ενεργά το επάγγελμα.
Ο αυξανόμενος αριθμός γιατρών στις χώρες του ΟΟΣΑ οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Ο κύριος λόγος είναι η αύξηση του αριθμού των φοιτητών που γίνονται δεκτοί και αποφοιτούν από εγχώρια προγράμματα ιατρικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Οι μακροχρόνιες ανησυχίες για τις ελλείψεις γιατρών και τη γήρανση του ιατρικού εργατικού δυναμικού ώθησαν μεγάλο αριθμό χωρών του ΟΟΣΑ να αυξήσουν τον αριθμό των φοιτητών σε προγράμματα ιατρικής εκπαίδευσης πριν από πολλά χρόνια. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των φοιτητών Ιατρικής συνεχίζει να αυξάνεται στις περισσότερες χώρες.