Τυχερά παιχνίδια: Γιατί είναι... μύθος ότι οι Ελληνες ποντάρουν 22 δισ. ευρώ

«Τα 22 δισ. ευρώ που αποτελούν τα συνολικά πονταρίσματα των Ελλήνων μέσα σε ένα χρόνο αποτελούν ανακυκλούμενο τζίρο καθώς περιλαμβάνουν κέρδη που ξαναπαίζονται και bonus των παρόχων στα ηλεκτρονικά παίγνια, ενώ το πραγματικό ποσό είναι 5,5 δισ. ευρώ».

Αυτό είναι το συμπέρασμα μακροσκελούς άρθρου του προέδρου της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων Δ. Ντζανάτου με τίτλο «Το ζήτημα της αξιοπιστίας του TGR και μέθοδοι υπολογισμού του Αναμορφωμένου TGR».

«Το TGR (Total Gaming Revenue) είναι ένα σημαντικό μέγεθος που αφορά τις προσόδους από τα τυχερά παίγνια και παρακολουθείται διαχρονικά. Είναι ο συνολικός κύκλος εργασιών μίας περιόδου. Είναι ένα υπολογιστικό μέγεθος με την έννοια ότι δεν είναι "λογιστικό" και δεν εντάσσεται στη λογική του "ιστορικού κόστους". Υπολογίζεται διαφορετικά, ανάλογα με τις κατηγορίες των παιχνιδιών και επομένως εμφανίζονται προβλήματα συγκρισιμότητας, τα οποία έχουν διογκωθεί με τα On Line παίγνια», αναφέρει ο κ. Ντζανάτος.

Ο επικεφαλής της Αρχής επισημαίνει ότι υπάρχει μία ραγδαία ανάπτυξη στην αγορά των On Line παιχνιδιών, την οποία αποδίδει σε δύο λόγους:

• στη συμβολή της πανδημίας,
• και στην αλλαγή συμπεριφοράς των παικτών λόγω της τεχνολογίας.

«Αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται κολοσσιαία ποσά TGR σε αυτόν τον κλάδο, είναι όμως εμφανώς μη συγκρίσιμα με εκείνα του ΟΠΑΠ ή των καζίνο. Η ΕΕΕΠ επανειλημμένα έχει αναφερθεί στο ότι τα ποσά του TGR των On Line παιχνιδιών δεν είναι συγκρίσιμα με τους άλλους κλάδους, επειδή συμπεριλαμβάνουν κέρδη που ξαναπαίζονται καθώς και Bonus από τις εταιρείες προς τον παίκτη. Όμως οι εντυπώσεις στην κοινωνία και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης διαμορφώνονται από τα ποσά που δημοσιεύονται και τα οποία δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα του τζίρου των παιγνίων», ανέφερε με νόημα.

«Για το 2023, εκτιμάται ότι το ύψος του TGR των On Line παρόχων, με τον τρόπο που υπολογίζεται, θα ανέλθει στα 28 δισ. ευρώ. Σε μία χώρα που το ΑΕΠ της κυμαίνεται στα 200 δισ. ευρώ, αυτό το μέγεθος εμφανίζεται απλά παράλογο», τονίζει και αναφέρεται σε ορισμένα παραδείγματα:

• Αν κάποιος αγοράσει ένα λαχείο ή συμπληρώσει ένα Δελτίο Joker και πληρώσει 100 ευρώ, το ποσό αυτό ισούται πράγματι με το έσοδο (Revenue) του παρόχου. Από αυτό το έσοδο για όλα τα λαχεία, ή όλα τα Δελτία, ένα μέρος θα κρατήσει ο πάροχος (GGR, Γκανιότα) και το υπόλοιπο θα μοιραστεί στους κερδισμένους παίκτες. Από το έσοδό του (GGR) ο πάροχος θα καλύψει τα έξοδά του και προσβλέπει να μείνει και ένα κέρδος από την επιχειρηματική του δραστηριότητα.

• Σε ένα τραπέζι π.χ. ρουλέτας ενός καζίνου, ο υπολογισμός γίνεται διαφορετικά. Υπάρχουν πολλοί παίκτες που παίζουν με μάρκες και γίνονται πολλοί «γύροι». Δεν καταγράφονται τα ποσά που παίζονται σε κάθε γύρο. Στο τέλος του 24ώρου, γίνεται καταμέτρηση μαρκών και χρημάτων και υπολογίζεται το συνολικό ποσό που παίχτηκε, το μέρος που παίρνει το καζίνο (GGR) και το μέρος που πήραν οι παίκτες γενικά και απρόσωπα (Pay Out). Και εδώ τα μεγέθη που υπολογίζονται είναι έσοδα (Revenues) και είναι λογιστικά μεγέθη.

Το άθροισμα των εσόδων του καζίνου (GGR) και των εσόδων των κερδισμένων παικτών (Pay Out) δίνει το συνολικό έσοδο που προέκυψε σε μία περίοδο. Η διαφορά με το Λαχείο ή το Δελτίο είναι πως εκεί ο παίκτης παίζει μία φορά, ενώ στο καζίνο παίζει πολλές φορές, κερδίζει ή χάνει στους επιμέρους γύρους, αλλά στο τέλος υπολογίζεται το αποτέλεσμα σε μία περίοδο (24ωρο) και όχι αναλυτικά ανά παρτίδα.

• Με τα On Line παιχνίδια οι υπολογισμοί είναι διαφορετικοί. Υπάρχει εξατομίκευση του παίκτη. Ειδικά στα παιχνίδια σε «Συνεδρίες» όπως π.χ. τα Live Casino, ο παίκτης ξεκινάει με ένα ποσό, παίζει, χάνει, κερδίζει, συμπληρώνει πιθανά με νέα δικά του ποσά, και στο τέλος της «Συνεδρίας» έχει κερδίσει ή έχει χάσει ένα ποσό.

Κάθε ποσό όμως που κερδίζει καταγράφεται ως Pay Out. Είναι πράγματι έσοδό του (Revenue) αλλά για το κάθε παίξιμο που διαρκεί δευτερόλεπτα. Έτσι ένας παίκτης μπορεί στη διάρκεια μίας συνεδρίας να έχει καταγραφεί ότι κέρδισε 100 ευρώ, αλλά συνολικά στη συνεδρία να έχει χάσει 200 €. Παρότι έχει χάσει, συνολικά στο Pay Out και κατ’ επέκταση στο TGR θα περιλαμβάνεται και το ποσό των 100 ευρώ που κέρδισε ενδιάμεσα.

Εκτός αυτού, στα On Line παιχνίδια οι πάροχοι δίνουν στους παίκτες Bonus για να τους προσελκύσουν και να τους κρατήσουν στο παιχνίδι. Αυτά είναι «εικονικά» χρήματα, με την έννοια ότι δεν τα έχει βάλει ο παίκτης και πολλές φορές αφορούν σημαντικά ποσά.

«Τα "κέρδη" από το παίξιμο αυτών των ποσών καταγράφονται ως Pay Out και κατ’ επέκταση, μαζί με το GGR, ως TGR. Το μέγεθος του TGR είναι εξαιρετικά χρήσιμο για πολλούς, ελεγκτικής φύσης κυρίως, λόγους. Επομένως χρειάζεται και, όπως γίνεται παγκόσμια, θα συνεχίσει να παρακολουθείται. Αποτελεί όμως καθήκον της ΕΕΕΠ, αλλά και των διαδικτυακών παρόχων, να υπολογίζουν και να δημοσιοποιούν ένα αναμορφωμένο TGR, απαλλαγμένο από τα κέρδη που ξαναπαίζονται ή τα Bonus. Επειδή ο σχεδιασμός του πλαισίου λειτουργίας της ΕΕΕΠ έχει λάβει υπόψη τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, το πρόβλημα αυτής της φύσης που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα είναι προφανώς διεθνές πρόβλημα. Γιατί το ερώτημα που τίθεται είναι: "Πώς υπολογίζεται το συγκρίσιμο μέγεθος;"» αναρωτήθηκε ο κ. Ντζανάτος.

Αποκάλυψε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για το πώς μπορεί να έχει αντιμετωπιστεί θεωρητικά και πρακτικά αυτό το ζήτημα σε άλλες χώρες. «Θα πρέπει να σημειώσουμε όμως, πως η χώρα μας, στην οργάνωση της συγκεκριμένης αγοράς, βρίσκεται ήδη σε υψηλό επίπεδο διεθνώς. Θεωρούμε πως είμαστε σε θέση να δίνουμε λύσεις σε προβλήματα που ανακύπτουν σε ένα τόσο δυναμικά αναπτυσσόμενο κλάδο όπως τα On Line παιχνίδια» είπε και συνέχισε: «Οι διαδικτυακές εταιρείες, με τα σύνθετα πληροφοριακά τους συστήματα, έχουν τη δυνατότητα να υπολογίζουν πόσα πραγματικά χρήματα παίζονται στα Στοιχήματα ή τις Συνεδρίες.

Ο OΠΑΠ τα υπολογίζει για τα καταστήματα των VLTs. Θα είναι όμως πάλι ένα "υπολογιστικό" ποσό, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να ελεγχθεί η ορθότητα του υπολογισμού του. Επομένως πρέπει κατ' αρχάς "εμπειρικά" (The Rule of Thumb) να βρούμε έναν τρόπο, απλό και ελέγξιμο, να προσδιορίζουμε, για όλα τα παίγνια, τα πραγματικά συνολικά έσοδα (Revenues) που εισπράττουν οι πάροχοι και οι παίκτες.

Και αυτό είναι ένα πρόβλημα σχετικά εύκολα επιλύσιμο. Σε κάθε παιχνίδι, σε κάθε υποκλάδο τυχερών παιχνιδιών, τρία είναι τα βασικά νούμερα: τα έσοδα του παρόχου που είναι η "γκανιότα", τα έσοδα που παίρνουν οι παίκτες που κερδίζουν και οι φόροι πάνω σε αυτά τα έσοδα που παίρνει το κράτος. Αυτά τα νούμερα είναι "λογιστικά" και αδιαμφισβήτητα. Καταγράφονται στα λογιστικά βιβλία ως κινήσεις των "διαθεσίμων". Μπορούν εύκολα να ελεγχθούν. Δεν είναι "υπολογιστικά" μεγέθη. Από αυτά τα τρία νούμερα, πρέπει να προκύψει και ο συνολικός κύκλος εργασιών. Το άθροισμα των εσόδων του παρόχου (γκανιότα) και των κερδών που μοιράστηκαν στους παίκτες. Αυτό θα είναι το "αναμορφωμένο TGR". Αυτό το μέγεθος είναι απόλυτα συγκρίσιμο για όλους τους παρόχους, όπως είναι και οι φόροι και το GGR».

Μάλιστα, αναφέρει ότι παρά την έλλειψη προσωπικού, η ΕΕΕΠ προχώρησε σε υπολογισμούς από τους οποίους προκύπτουν:

➢ Για το 2022

• Το συνολικό TGR για το έτος 2022 που έχει ήδη δημοσιοποιηθεί ήταν 21,3 δισ. ευρώ, από το οποίο τα 6,5 δισ. ευρώ αφορούσαν «Στοιχήματα» και 14,8 δισ. € «Λοιπά παίγνια».

• Το αναμορφωμένο TGR με τη μεθοδολογία που αναπτύχθηκε ήταν μόνο 5,6 δισ. ευρώ, από το οποίο 3,3 δισ. ευρώ αφορούσαν «Στοιχήματα» και τα 2,3 δισ. ευρώ «Λοιπά Παίγνια».

• Επομένως το συνολικό TGR που εμφανίζεται είναι 283% περισσότερο από αυτό που προκύπτει με βάση τα «πραγματικά» χρήματα που εισπράττουν οι πάροχοι για τις υπηρεσίες που προσφέρουν και οι παίκτες ως κέρδη.

• Υπάρχει μεγάλη απόκλιση σε αυτόν τον δείκτη μεταξύ Στοιχημάτων και Λοιπών Παιγνίων. Στα Στοιχήματα που παίζονται με Δελτία, το ποσό που εμφανίζεται είναι 97% μεγαλύτερο του «πραγματικού» και η διαφορά οφείλεται κυρίως σε Bonus. Στα «Λοιπά Παίγνια», ο συντελεστής είναι 557% και προέρχεται από το «ξαναπαίξιμο» κερδών και από Bonus. Δηλαδή το TGR που εμφανίζεται για τα Στοιχήματα είναι σχεδόν διπλάσιο του πραγματικού και για τα Λοιπά Παίγνια είναι 6,5 φορές μεγαλύτερο.

• Το μέσο ποσοστό GGR προς το αναμορφωμένο TGR, δηλαδή το ποσοστό που επωφελείται ο πάροχος, είναι 13,3%, που κυμαίνεται από 11% για τα Στοιχήματα και 16% για τα Λοιπά Παίγνια.

• Ο μέσος φόρος παικτών προς τα διανεμόμενα κέρδη στους παίκτες είναι 3,36%, που κυμαίνεται από 1,6% για το Στοίχημα και 6,1% για τα Λοιπά Παίγνια, που σημαίνει ότι η κλίμακα φορολόγησης των Λοιπών Παιγνίων αποδίδει περισσότερα έσοδα στο κράτος.

➢ Για το 2023

• Το συνολικό TGR αναμένεται να φθάσει τα 28 δισ. ευρώ, από τα οποία το ποσό των 8 δισ. ευρώ θα αφορά «Στοιχήματα» και 20 δισ. ευρώ «Λοιπά Παίγνια».

• Το συνολικό αναμορφωμένο TGR προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 6,3 δισ. ευρώ, από τα οποία 3,6 δισ. ευρώ αφορά «Στοιχήματα» και τα 2,7 δισ. ευρώ «Λοιπά Παίγνια».

• Επομένως το συνολικό TGR που εμφανίζεται είναι 346% περισσότερο από αυτό που προκύπτει με βάση τα «πραγματικά» χρήματα που εισπράττουν οι πάροχοι για τις υπηρεσίες που προσφέρουν και οι παίκτες ως κέρδη.

• Υπάρχει μεγάλη απόκλιση σε αυτόν τον δείκτη μεταξύ Στοιχημάτων και Λοιπών Παιγνίων. Στα Στοιχήματα που παίζονται με Δελτία το ποσό που εμφανίζεται είναι 122% μεγαλύτερο του «πραγματικού» και η διαφορά οφείλεται κυρίως σε Bonus. Στα «Λοιπά Παίγνια» ο συντελεστής είναι 645% και προέρχεται από το «ξαναπαίξιμο» κερδών και από Bonus. Δηλαδή το TGR που εμφανίζεται για τα Στοιχήματα είναι υπερδιπλάσιο του πραγματικού και για τα Λοιπά Παίγνια είναι 7,5 φορές μεγαλύτερο.

• Το μέσο ποσοστό GGR προς το αναμορφωμένο TGR, δηλαδή το ποσοστό που επωφελείται ο πάροχος, είναι 14,1%, που κυμαίνεται από 10,9% για τα Στοιχήματα και 18,5% για τα Λοιπά Παίγνια.

• Ο μέσος φόρος παικτών προς τα διανεμόμενα κέρδη στους παίκτες είναι 4,25%, που κυμαίνεται από 1,87% για το Στοίχημα και 7,74% για τα Λοιπά Παίγνια, που σημαίνει ότι η κλίμακα φορολόγησης των Λοιπών Παιγνίων αποδίδει περισσότερα έσοδα στο κράτος.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι μεταβολές μεταξύ 2023 και 2022:

• Η μέση μεταβολή του αναμορφωμένου TGR είναι 13,1%, που κυμαίνεται από 8,8% για τα Στοιχήματα σε 19,5% για τα Λοιπά Παίγνια.
• Η μέση μεταβολή για το GGR είναι 20,3% που κυμαίνεται από 6,3% για τα Στοιχήματα ως 34,4% για τα Λοιπά Παίγνια.
• Η μέση μεταβολή για τα διανεμόμενα κέρδη στους παίκτες είναι 12% που κυμαίνεται από 9,2% για το Στοίχημα έως 16,7% για τα Λοιπά Παίγνια.
• Η μέση μεταβολή για τον Φόρο Κερδών Παικτών είναι 41,6% που κυμαίνεται από 27,3% για τα Στοιχήματα ως 47,5% για τα Λοιπά Παίγνια