Απάντηση Γ. Λιανού στον Κ. Σκρέκα για τους ελέγχους στην αγορά

Δεκαεννέα ώρες μετά την επίθεση που εξαπέλυσε χθες Τρίτη ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο περιθώριο της εκδήλωσης του Athens Investment Forum, ο πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αρχής επέλεξε την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) για να απαντήσει στον υπουργό.

Με ένα μακροσκελές post που ανάρτησε στο X στις 07:20 σήμερα το πρωί, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα και τοποθετείται για το ποιος είναι ο ρόλος της Ανεξάρτητης Αρχής και τι έχει κάνει μέχρι σήμερα. Ενώ δεν παραλείπει να επισημάνει την υποστελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής, δηλώνει ανοικτός να υποδεχθεί τον υπουργό για να τον ενημερώσει μαζί με τους συνάδελφους του στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για τις αρμοδιότητες της Αρχής, για τους ελέγχους, τα πρόστιμα σε παραβάσεις ανταγωνισμού και τα μεγάλα προβλήματα υποστελέχωσης.

Με το post του ο κ. Λιανός, όπως γράφει, θέλει να βάλει κάποια πράγματα στη σωστή τους διάσταση. «Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι αγορανομία. Μπορούμε να επιβάλλουμε πρόστιμα μόνο εάν έχει στοιχειοθετηθεί αντιανταγωνιστική σύμπραξη (π.χ. καρτέλ) ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης (επιχείρηση με πλέον του 40% της αγοράς)», γράφει.

Και διευκρινίζει ότι «λόγω των διατάξεων του ενωσιακού δικαίου που εφαρμόζουμε και των διαδικαστικών δικαιωμάτων των μερών, χρειάζονται αρκετοί μήνες ή έτη (ανάλογα της υπόθεσης) ερευνών, ανάλυσης και κοπιώδους διαδικασίας ενώπιον της ΕπΑντ, ώστε να ολοκληρωθούν οι υποθέσεις & να επιβληθούν πρόστιμα». Όπως γράφει, σύμφωνα με συγκριτικές μελέτες, ο μέσος όρος ολοκλήρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση μίας υπόθεσης καρτέλ είναι περίπου 50 μήνες, ενώ στην Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού τα τελευταία τρία έτη έχει γίνει σημαντική πρόοδος και μας παίρνει πλέον πολύ λιγότερο από τον μέσο όρο αυτό.

Για όλες τις άλλες περιπτώσεις ακρίβειας, όπως λέει, αρμόδιο είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης και η ΔΙΜΕΑ, η οποία έχει την αρμοδιότητα να εφαρμόζει τις διατάξεις για τα περιθώρια κέρδους.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού σημειώνει ότι οι έλεγχοι που κάνει η Αρχή στην αγορά και ειδικά σε αγορές τροφίμων είναι συνεχείς. «Eίμαστε η πρώτη αρχή ανταγωνισμού στην Ευρώπη σε αριθμό επιτόπιων ελέγχων/ελεγχόμενων εταιρειών τόσο το 2023 όσο και τα τελευταία 4 έτη (και στα τρόφιμα) ενώ έχουμε αναπτύξει από το 2020 μία τεχνολογική υποδομή συνεχούς παρακολούθησης της αγοράς».

Σύμφωνα με τον κ. Λιανό, η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού αναλύει καθημερινά «μέσω των πιο προηγμένων τεχνολογικών εργαλείων», όπως λέει, τις τιμές σε χιλιάδες κωδικούς προϊόντων (πλέον των 60.000) σε όλα τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας, στους οργανισμούς κεντρικών αγορών (για νωπά), στα πρατήρια βενζίνης κ.α., για πιθανές εναρμονισμένες πρακτικές και συμπράξεις ενώ με τις έρευνές μας στο επίπεδο τιμών και τις αυξήσεις σε συγκεκριμένες ολιγοπωλιακές/μονοπωλιακές αγορές, η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού επεμβαίνει με ενδείξεις παράβασης.

Παράλληλα, όπως γράφει στο post του στο X, η Επιτροπή χρησιμοποιεί το εργαλείο της χαρτογράφησης (από 2022) και των κλαδικών με έρευνες σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων. «Γιατί το δίκαιο ανταγωνισμού δεν είναι μόνο οι διατάξεις για τα πρόστιμα αλλά και αυτές οι μορφές δράσεις, οι οποίες είναι πιο ευέλικτες και γρήγορες», αναφέρει. Και συνεχίζει: «Στέλνουμε επίσης ερωτηματολόγια σε εκατοντάδες κομβικές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα σε συγκεκριμένες αγορές. Για τους λόγους αυτούς είμαστε μεταξύ των πιο ενεργών αρχών ανταγωνισμού στην Ευρώπη (και παγκοσμίως) για τα θέματα της ακρίβειας».

Ο κ. Λιανός σημειώνει, απευθυνόμενος στον υπουργό Ανάπτυξης κ. Σκρέκα, «προχωράμε και σε συγκριτικές έρευνες τιμών με σκοπό να πληροφορήσουμε (α) τους καταναλωτές (έναντι της αναμονής αυξήσεων που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό ακρίβειας), (β) τους φορείς της πολιτείας (ΥπΑν) ώστε να παρέμβουν αποτελεσματικά (διατάξεις για το περιθώριο κέρδους) και (γ) να αποτρέψουμε συμπεριφορές αισχροκέρδειας οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τις συνθήκες της αγοράς και ίσως οφείλονται σε δομικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού (και όχι αναγκαστικά παραβάσεις), με δράση που να φέρει πιο άμεσα αποτελέσματα».

«Θεωρώ», λέει ο πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αρχής, «ότι λόγω και της δράσης της ΕπΑντ με το συγκεκριμένο εργαλείο, πολλές επιχειρήσεις στους τομείς που εξετάσαμε, εντάχθηκαν στις πρωτοβουλίες του υπουργείου Ανάπτυξης για μόνιμη μείωση τιμής».

«Συνεπώς, μέσω συνεργασίας, στο πλαίσιο της ανεξαρτησίας της Αρχής και των αρμοδιοτήτων του καθενός, μπορούμε να φέρουμε τα καλύτερα αποτελέσματα για τους καταναλωτές σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Η μετάθεση ευθυνών δεν είναι σοβαρή λύση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε», γράφει. Ενώ υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού ήταν ο πρώτος κρατικός φορέας που μίλησε για πληθωρισμό ακρίβειας και προχώρησε σε άμεσες ενέργειες με σειρά ελέγχων σε κομβικές αγορές (τα δημοσιευμένα): γάλα, κοτόπουλα, ζυμαρικά, καφές, τυρί, γιαούρτι, μαρμελάδα, δημητριακά/προϊόντα πρωινού, απορρυπαντικά.

Ο κ. Λιανός δεν παραλείπει να εξαπολύσει τα βέλη του προς την Κυβέρνηση για την υποστελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής. «Θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα; Με περισσότερο προσωπικό, ναι. Έχουμε 24 (Full Time Equivalent) ειδικούς επιστήμονες νομικούς και 31 οικονομολόγους (μετρώντας και τους προϊσταμένους) που χειρίζονται όλες τις υποθέσεις μας σε όλους τους τομείς της οικονομίας, όταν προβλέπονται τουλάχιστον 67 νομικοί και 60 οικονομολόγοι στον οργανισμό μας (+ 24 προϊστάμενοι), και εν συνόλω 230 οργανικές θέσεις. Συνολικά, κάτω του 35% των οργανικών μας θέσεων (FTE)».

Σύμφωνα με τον κ. Λιανό, εδώ και τρία έτη επανειλημμένα η Αρχή έχει ζητήσει από την Πολιτεία να επισπευσθούν και να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες προσλήψεων, οι οποίες έχουν εγκριθεί το 2021 και 2022 για επιπλέον 20 άτομα, και δυστυχώς δεν έχουν προχωρήσει, όπως λέει.

Και καταλήγει: «Με χαρά να υποδεχτούμε τον κο Υπουργό @KostasSkrekas για να τον ενημερώσουμε εγώ και οι συνάδελφοι στην ΕπΑντ για τις αρμοδιότητες της ΕΑ, για τους ελέγχους, τα πρόστιμα σε παραβάσεις ανταγωνισμού και τα μεγάλα προβλήματα υποστελέχωσης που αντιμετωπίζουμε. Πάντα είμαστε ανοιχτοί στην κριτική και εξετάζουμε την αποτελεσματικότητά μας και αυτή της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, αλλά αυτή θα πρέπει να είναι εμπεριστατωμένη και να βασίζεται σε κατανόηση των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων που μας παρέχει η πολιτεία».

Πάντα είμαστε ανοιχτοί στην κριτική και εξετάζουμε την αποτελεσματικότητα μας και αυτή της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, αλλά αυτή θα πρέπει να είναι εμπεριστατωμένη και να βασίζεται σε κατανόηση των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων που μας παρέχει η πολιτεία.

— Ioannis Lianos (@IoannisLianos) November 1, 2023