Ρεύμα: Τα «αγύριστα» 1,6 δισ. ευρώ και οι φόβοι για νέα φέσια

Με μία επισφαλή οικονομική «τρύπα» είναι αντιμέτωποι ΔΕΗ και εννέα από τους μεγαλύτερους σε μερίδια εναλλακτικοί προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Εκτιμάται ότι πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να εισπράξουν ένα ποσό διόλου αμελητέο, που φθάνει το 1,642 δισ. ευρώ και αφορά σε ληξιπρόθεσμες οφειλές παλαιών πελατών τους.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Euro2day.gr, οι οφειλές αυτές, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 58% των συνολικών ληξιπρόθεσμων χρεών στην αγορά, προέρχονται από καταναλωτές που έχουν αποχωρήσει από τους παρόχους τους, χωρίς να προβούν σε διακανονισμό αποπληρωμής.

Τη μερίδα του λέοντος, ήτοι 1,5 δισ. ευρώ, χρωστούν νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις της χαμηλής τάσης, που είτε έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία εξόφλησης λογαριασμών, είτε είναι ενεργειακοί τουρίστες, είτε επιχειρήσεις που έχουν κλείσει. Ανάλογο πρόβλημα, αν και μικρότερο, εμφανίζεται και με παλιούς πελάτες της μέσης τάσης (εμπορικοί και βιομηχανικοί), αλλά και ενεργοβόρες βιομηχανίες της υψηλής τάσης, που άφησαν απλήρωτα αθροιστικά περί τα 138,6 εκατ. ευρώ.

Την έκρηξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, λένε παράγοντες της αγοράς που μίλησαν στο Euro2day.gr, έφερε η ενεργειακή κρίση από το 2021 και μετά, όταν οι τιμές χρέωσης του ρεύματος άρχισαν να παίρνουν την ανηφόρα. Ωστόσο, η ΔΕH, λένε οι γνωρίζοντες, έχει οφειλές και από πελάτες που αποχώρησαν προ κρίσης, αφήνοντας «φέσια».

Το ενδιαφέρον στην εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι ότι συνέχισαν να αυξάνονται εν μέσω κρίσης, παρά το γεγονός ότι ίσχυαν οι επιδοτήσεις της πολιτείας. Ουσιαστικά, όπως ανέφερε γνώστης της αγοράς, τα 3/4 του λογαριασμού ρεύματος καλύπτονταν από τις γενναιόδωρες ως την άνοιξη επιδοτήσεις και μόλις το 1/4 επιβάρυνε τον καταναλωτή.

Το κρίσιμο ερώτημα που δημιουργείται είναι τι θα συμβεί από τον επόμενο χρόνο, οπότε οι οριζόντιες επιδοτήσεις για όλους θα καταργηθούν, θα επιστρέψει η Ρήτρα Αναπροσαρμογής και οι τιμές χρέωσης στα νέα, περίπλοκα τιμολόγια εκτοξευτούν; Αν οι επιδοτήσεις δεν συγκράτησαν το διαρκώς αυξανόμενο κύμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών, τι θα συμβεί όταν οι καταναλωτές θα πρέπει να πληρώσουν όλο τον λογαριασμό μόνοι τους;

Οι φόβοι που εκφράζονται από την αγορά είναι ότι θα δημιουργηθεί μία νέα γενιά ληξιπρόθεσμων οφειλών, ανεξέλεγκτη εν πολλοίς αυτή τη φορά. Βεβαίως, το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει διαμηνύσει ότι αν χρειαστεί στη διάρκεια του χειμώνα, οι επιδοτήσεις θα επιστρέψουν. Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί, όμως, είναι αν θα απευθύνονται σε όλους αδιακρίτως τους καταναλωτές ή μόνον στους ευάλωτους.

Από τα πολύ ενδιαφέροντα και άκρως αποκαλυπτικά στοιχεία που έδωσε η Ειρήνη Ιακωβίδου, επικεφαλής της Διεύθυνσης Ρύθμισης και Εποπτείας Αγορών Λιανικής και Προστασίας Καταναλωτών της ΡΑΑΕΥ, προκύπτουν και άλλα ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι αδυνατούν πλέον να αποπληρώσουν λογαριασμούς ρεύματος και μικρομεσαία νοικοκυριά, αυτά, δηλαδή, που συνιστούσαν παραδοσιακά «πυλώνα σταθερότητας» στο χαρτοφυλάκιο των προμηθευτών. Δεν πρόκειται, με άλλα λόγια, για στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά για καταναλωτές που έχουν περιέλθει σε οικονομική στενότητα, σε συνάρτηση με την ακρίβεια σε βασικά καταναλωτικά αγαθά.

Αυτό βέβαια σημαίνει ότι η ενεργειακή φτώχεια δεν περιορίζεται μόνο σε ευάλωτα νοικοκυριά αλλά απλώνεται όλο και πιο πολύ στον κοινωνικό ιστό, με ό,τι αρνητικό συνεπάγεται αυτό.

Το δεύτερο εξίσου ενδιαφέρον συμπέρασμα είναι ότι εκτός από τα νοικοκυριά, τους λεγόμενους «συνήθεις ύποπτους», αφήνουν «φέσια» και επιχειρήσεις ανεξαρτήτου μεγέθους. Αυτοί που χρωστούν τα περισσότερα είναι οι μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες της χαμηλής τάσης και ακολουθούν οι μεγάλες βιομηχανίες της χώρας, που ανήκουν στην υψηλή τάση. Τελευταίοι στην κατάταξη έρχονται οι εμπορικοί και βιομηχανικοί πελάτες της μέσης τάσης. Γεγονός που καταδεικνύει τη σημασία του δυσβάστακτου ενεργειακού κόστους στη λειτουργία όλων, με ντόμινο συνεπειών στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας.

• Στα 947,6 εκατ. ευρώ τα χρέη των επιχειρήσεων της χαμηλής τάσης, από τα οποία τα 683,4 εκατ. μάλλον «αγύριστα».
• Κοντά στα 472 εκατ. ευρώ οι οφειλές υφιστάμενων πελατών της υψηλής τάσης, αυτών, δηλαδή, που συνεχίζουν να είναι πελάτες προμηθευτών και κοντά στα 51 εκατ. ευρώ τα χρέη εκείνων που τα άφησαν απλήρωτα και πήγαν σε άλλο πάροχο.
• Αντίθετα, πιο συνεπείς εμφανίζονται οι επιχειρήσεις της μέσης τάσης. Οφείλουν συνολικά περί τα 206 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 87,7 εκατ. ευρώ θεωρούνται επισφαλή.