Πόσο κοστίζει στον ελληνικό τουρισμό ο πόλεμος στο Ισραήλ

Γεωπολιτική αστάθεια στην ανατολική Μεσόγειο, που θα έχει σημαντικό αντίκτυπο και στον ελληνικό τουρισμό, έχει προκαλέσει ο πόλεμος που μαίνεται τα τελευταία 24ωρα στο Ισραήλ, με τις αεροπορικές εταιρείες να ακυρώνουν τα δρομολόγιά τους προς τη χώρα της Μέσης Ανατολής και τις εταιρείες κρουαζιέρας να αναδρομολογούν τα πλοία τους, αποκλείοντας από τα προγράμματά τους την Αίγυπτο και το Ισραήλ.

Αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει σαφής εικόνα των απωλειών που έχουν καταγραφεί και οι προβλέψεις για το επόμενο χρονικό διάστημα είναι παρακινδυνευμένες, ήδη οι πρώτες επιπτώσεις του πολέμου είναι ορατές, με την πλειονότητα των δρομολογίων από και προς τη χώρα της Μέσης Ανατολής να έχει ακυρωθεί. Για την ώρα, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η επιχείρηση επαναπατρισμού των Ισραηλινών, με έναν μικρό μόνο αριθμό να επιλέγει να παραμείνει στην Ελλάδα.

«Υπάρχουν περίπου 200-250 Ισραηλινοί στην Κω που δεν έχουν επαναπατριστεί ακόμη. Εκτιμούμε ότι μέσα στις επόμενες 1-2 ημέρες θα έχει ολοκληρωθεί η αντίστοιχη επιχείρηση στη Ρόδο. Νέες αφίξεις από το Ισραήλ είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχουν και οι περισσότεροι πλέον φεύγουν. Ελάχιστοι παραμένουν στην Ελλάδα και βρίσκονται κυρίως στην Αθήνα, στη Ρόδο, στην Κω, στην Κρήτη και στη Μύκονο», επισημαίνει πηγή που παρακολουθεί τις εξελίξεις, εκτιμώντας ότι περίπου 1.500 Ισραηλινοί βρίσκονται τις τελευταίες ώρες στα ελληνικά νησιά. Μοναδικό ενθαρρυντικό στοιχείο, όπως εξηγεί η ίδια πηγή, είναι το γεγονός ότι η σεζόν οδεύει προς το τέλος της και ως εκ τούτου ο αριθμός των Ισραηλινών στην Ελλάδα ήταν ούτως ή άλλως περιορισμένος.

Ενας προορισμός που μετρά ήδη απώλειες, εκτός από τη Ρόδο και την Κω, εξαιτίας της σύρραξης στο Ισραήλ είναι και η Κρήτη. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, σε ημερήσια βάση τον Οκτώβριο αναμένονταν 3-4 πτήσεις στην Κρήτη από το Ισραήλ. Συνολικά, δε, οι επιχειρηματίες του τουρισμού στην Κρήτη προέβλεπαν ότι το 2023 θα ταξιδέψουν περίπου 150 χιλιάδες Ισραηλινοί στο νησί, από 122 χιλιάδες πέρυσι, χωρίς να μπορούν πλέον να εκτιμήσουν τις απώλειες.

«Ο πρώτος που ζημιώνεται σε τέτοιες καταστάσεις είναι ο τουρισμός. Εχουν ακυρώσει τα δρομολόγιά τους όλες οι αεροπορικές και κάποιοι πράκτορες δεν έχουν ακόμη εξοφλήσει τα ξενοδοχεία, χρωστούν ακόμη χρήματα, αλλά είναι πολύ νωρίς να προβούμε σε εκτιμήσεις», τονίζει παράγοντας της αγοράς.

Ενδεικτικά της σημασίας της ισραηλινής αγοράς για τον ελληνικό τουρισμό είναι τα στοιχεία από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος». Φέτος η συγκεκριμένη αγορά κατέγραφε ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την Ελλάδα να καταλαμβάνει μία θέση ανάμεσα στους τρεις πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς των Ισραηλινών. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, η εν λόγω αγορά τερμάτισε στην πρώτη θέση το οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου (σ.σ.: μεταξύ των αγορών εκτός Ε.Ε.), με τους ταξιδιώτες από το Τελ Αβίβ να υπερβαίνουν τον αριθμό των ταξιδιωτών από τη Νέα Υόρκη, η οποία είχε σταθερά τα πρωτεία.

Σε ό,τι αφορά τους αριθμούς, σε εβδομαδιαία βάση το «Ελευθέριος Βενιζέλος» κατέγραφε μέχρι πρότινος, υπό κανονικές συνθήκες, 58 συχνότητες (αφίξεις και αναχωρήσεις αεροπλάνων), με 8 αεροπορικές εταιρείες (Αegean, Ryanair, El Al, Arkia, Bluebird, Tus Airways, Wizz Air, Israir) να εκτελούν δρομολόγια από και προς τη χώρα της Μέσης Ανατολής.

Σύμφωνα, δε, με τα διαθέσιμα στοιχεία, το εννιάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου η επιβατική κίνηση από και προς το Ισραήλ υπερέβη τις 624 χιλιάδες, αριθμός σημαντικά αυξημένος, σε ποσοστό 65%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, όταν και οι ταξιδιώτες στη συγκεκριμένη γραμμή αριθμούσαν περίπου 378 χιλιάδες. Η ισχυρή δυναμική που έχει φέτος η ισραηλινή αγορά αντανακλάται και στο γεγονός ότι η επιβατική κίνηση του 9μήνου έχει ξεπεράσει τον συνολικό αριθμό των ταξιδιωτών του 2019 στην εν λόγω γραμμή, που ανήλθε σε 507 χιλιάδες.

Σε πανελλαδικό επίπεδο, μόνο για το διάστημα από τις 2 έως τις 29 Οκτωβρίου είχαν προγραμματιστεί περισσότερες από 106 χιλιάδες αεροπορικές θέσεις σε διεθνείς πτήσεις από το Ισραήλ, με την Αθήνα, τη Ρόδο και το Ηράκλειο Κρήτης να είναι οι τρεις προορισμοί προς τους οποίους θα κατευθυνόταν ο μεγαλύτερος όγκος ταξιδιωτών από τη χώρα της Μέσης Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό, δε, ότι κάποιες αεροπορικές εταιρείες είχαν σχεδιάσει για το 2024 αύξηση του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων από και προς το Ισραήλ, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος από τη Μέση Ανατολή.

Η κρουαζιέρα

Ανακατατάξεις πραγματοποιούνται, την ίδια στιγμή, και στον κλάδο της κρουαζιέρας, με την Ελλάδα να ωφελείται πρόσκαιρα, καθώς οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον θαλάσσιο τουρισμό τροποποιούν τελευταία στιγμή τα δρομολόγιά τους, αφαιρώντας από τα προγράμματά τους τις προσεγγίσεις στο Ισραήλ και αναδρομολογώντας τα πλοία τους προς τα ελληνικά ή τα τουρκικά λιμάνια.

Και μπορεί φέτος η κρουαζιέρα στην Ελλάδα να φαίνεται ότι θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, δεδομένου ότι ήδη κατέγραφε αύξηση τόσο σε επίπεδο προσεγγίσεων όσο και σε επίπεδο επιβατών, ωστόσο, εάν οι εχθροπραξίες στο Ισραήλ κλιμακωθούν έτι περαιτέρω και διαρκέσουν επί μακρόν, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι εταιρείες κρουαζιέρας όχι μόνο να αφαιρέσουν από τα δρομολόγιά τους το Ισραήλ και την Αίγυπτο, με την οποία γειτνιάζει, αλλά να αποκλείσουν ολόκληρη τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν σε περιόδους έντονης γεωπολιτικής αστάθειας.

«Είναι νωρίς για να γίνουν ακριβείς προβλέψεις για το 2024. Εάν, ωστόσο, ενταθεί η κατάσταση στο Ισραήλ, θα επηρεάσει αρνητικά την κρουαζιέρα. Ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι οι μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας επιλέγουν να αποκλείουν την ανατολική Μεσόγειο συνολικά όταν επικρατεί γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή. Ηδη, εκτός από το Ισραήλ, αποκλείεται πλέον και η Αίγυπτος και τα κρουαζιερόπλοια είτε παραμένουν στην Κύπρο είτε προσεγγίζουν λιμάνια της Ελλάδας και της Τουρκίας», επισημαίνουν στο Εuro2day.gr παράγοντες της αγοράς.

Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι και η παράμετρος της αμερικανικής αγοράς, η οποία παραδοσιακά επιλέγει την κρουαζιέρα ως τρόπο διακοπών, και, όπως εκτιμάται, εάν ο πόλεμος συνεχιστεί, ενδεχομένως να επηρεαστούν οι ροές από την άλλη άκρη του Ατλαντικού συνολικά και όχι μόνο σε ό,τι αφορά την κρουαζιέρα, με δεδομένο ότι διαχρονικά σε περιόδους γεωπολιτικών εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο, οι Αμερικανοί αποφεύγουν να ταξιδέψουν στην περιοχή, αποκλείοντας εκ των πραγμάτων και την Ελλάδα.

Σε αριθμούς

Σημειώνεται ότι, με βάση το προφίλ της αγοράς του Ισραήλ που έχει σκιαγραφήσει το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), την περίοδο 2019-2022 ο εισερχόμενος από το Ισραήλ τουρισμός σημείωσε αύξηση σε όλα τα βασικά μεγέθη του. Συγκεκριμένα, ως προς τις αφίξεις καταγράφηκε άνοδος 43,5% (από 341 χιλ. τo 2019 σε 490 χιλ. το 2022), ως προς τις διανυκτερεύσεις σημειώθηκε αύξηση 58,4% (από 1,7 εκατ. το 2019 σε 2,7 εκατ. το 2022) και, τέλος, ως προς τις εισπράξεις διαπιστώθηκε άνοδος 51,1% (από 206 εκατ. ευρώ το 2019 σε 311 εκατ. ευρώ το 2022).

Σε ό,τι αφορά το μερίδιο της ισραηλινής αγοράς στον εισερχόμενο τουρισμό, σε όρους εισπράξεων κατείχε το 2022 μερίδιο 1,8%, όταν το 2019 το αντίστοιχο ποσοστό είχε διαμορφωθεί στο 1,2% και το 2021 στο 1,3%. Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της χώρας, οι επισκέπτες από το Ισραήλ το 2022 κατέγραψαν Μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη υψηλότερη κατά 2,3% (633,9 ευρώ έναντι 620 ευρώ) και Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση κατά 47,2% (117,1 ευρώ έναντι 79,5 ευρώ).