Ρεύμα: Ερχονται μπλε, πράσινα και πορτοκαλί… τιμολόγια

Επιστρέφει από την 1η Ιανουαρίου 2024 η ρήτρα αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ δεν θα ισχύουν πλέον οι επιδοτήσεις οριζόντιας εφαρμογής, για όλους δηλαδή, ανεξαιρέτως εισοδήματος ή οικογενειακής κατάστασης.

Ταυτόχρονα, τα νέα τιμολόγια που θα ισχύσουν μετά την απόσυρση των έκτακτων μέτρων της ενεργειακής κρίσης θα είναι διακριτά με χρώματα, θα διαθέτουν, με άλλα λόγια, Σήμανση Διαφάνειας. Τα σταθερά θα είναι μπλε, τα κυμαινόμενα πράσινα και της δυναμικής τιμολόγησης, αυτά που απευθύνονται σε όσους διαθέτουν «έξυπνο μετρητή», πορτοκαλί.

Το τμήμα Ενέργειας της ΡΑΑΕΥ εξέδωσε σχετική απόφαση για τους όρους προμήθειας σε πελάτες οικιακούς και μη, με κατανάλωση έως 25 kVA, η οποία έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα για όλους τους προμηθευτές.

Πιο συγκεκριμένα, από τον επόμενο χρόνο θα υπάρχουν οι παρακάτω κατηγορίες τιμολογίων, με τις υποκατηγορίες τους, που θα πρέπει να φέρουν Σήμανση Διαφάνειας:

1. Τα σταθερά τιμολόγια, αυτά που είναι ορισμένου χρόνου με σταθερή τιμή χρέωσης, θα διακρίνονται με μπλε χρώμα.
2. Τα κυμαινόμενα, αυτά που θα είναι συνδεδεμένα με τη χονδρεμπορική τιμή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, θα έχουν πράσινο χρώμα. Διαφοροποιούνται σε τρεις υποκατηγορίες: α) Αυτά στα οποία η τιμή χρέωσης του ρεύματος θα γίνεται ex ante (εκ των προτέρων) είτε προκύπτει από υπολογιστικό τύπο που συνδέεται με δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς που εκκαθαρίζονται πριν από την έναρξη του μήνα κατανάλωσης, είτε από συνδυασμό σταθερής χρέωσης προμήθειας και μηχανισμού διακύμανσης, που εκκαθαρίζεται πριν από τον μήνα κατανάλωσης. β) Αυτά στα οποία η τιμή χρέωσης θα γίνεται ex post (εκ των υστέρων), είτε προκύπτει από μηχανισμό διακύμανσης συνδεδεμένο με τις χονδρεμπορικές τιμές που εκκαθαρίζονται το αργότερο δύο μήνες μετά τον μήνα κατανάλωσης, είτε από συνδυασμό σταθερής χρέωσης και μηχανισμού διακύμανσης, που εκκαθαρίζεται κι αυτός δύο μήνες μετά τον μήνα κατανάλωσης. γ) Μικτής τιμολόγησης, με τιμή χρέωσης που ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του προμηθευτή και κοινοποιείται στη ΡΑΑΕΥ είτε την πρώτη μέρα του πρώτου μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής, είτε την πρώτη μέρα του τρίτου μήνα μετά τον μήνα εφαρμογής.
3. Τα προϊόντα δυναμικής τιμολόγησης θα είναι με χρώμα πορτοκαλί. Επί της ουσίας κι αυτά κυμαινόμενα τιμολόγια είναι, όμως, η τιμή χρέωσης αντικατοπτρίζει τη διακύμανση της τιμής στις αγορές άμεσης παράδοσης (Αγορά Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσια Αγορά). Τα συγκεκριμένα τιμολόγια προσφέρονται σε καταναλωτές που έχουν εγκαταστήσει στο σπίτι τους «έξυπνο μετρητή» και έχουν τη δυνατότητα έτσι να καταγράφουν την κατανάλωσή τους σε συνεχή ροή. Ανάλογα, λοιπόν, με τις χονδρεμπορικές τιμές που θα διαμορφώνονται μέσα στην ημέρα, θα προκύπτει και η καμπύλη της τιμής χρέωσης.

Όλοι οι προμηθευτές είναι υποχρεωμένοι να υιοθετήσουν τις χρωματικές σημάνσεις έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Καθώς όλα αυτά, ειδικά για τα κυμαινόμενα τιμολόγια, φαίνονται αρκετά σύνθετα και περίπλοκα για τον απλό καταναλωτή, η ΡΑΑΕΥ στην απόφασή της διευκρινίζει τα εξής:

Σε όσα τιμολόγια αυτής της κατηγορίας η χρέωση του ρεύματος θα γίνεται βάσει μεγέθους ή δείκτη της χονδρεμπορικής αγοράς, ένα είδος, δηλαδή, ρήτρας αναπροσαρμογής, προφανώς με άλλο όνομα ή και όχι, δεν θα πρέπει να περιλαμβάνουν κανέναν άλλο μηχανισμό αναπροσαρμογής. Κι αυτό θα γίνεται σαφές, ενώ θα αναγράφεται στα τιμολόγια ο υπολογιστικός τύπος.

Στην περίπτωση που η τιμή χρέωσης γίνεται με βάση τη χονδρεμπορική τιμή του προηγούμενου μήνα σε σχέση με τον μήνα κατανάλωσης (ex ante τιμολόγηση), τότε ο προμηθευτής πρέπει να αναρτά την τιμή προμήθειας το αργότερο έως την πρώτη μέρα του μήνα κατανάλωσης. Πιο απλά: η κατανάλωση του ρεύματος γίνεται, για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο, αλλά η τιμή χρέωσης προκύπτει με βάση τη χονδρεμπορική τιμή του Ιανουαρίου. Τότε ο καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει ως την 1η μέρα του Φεβρουαρίου την τιμή με την οποία θα πληρώσει το ρεύμα που κατανάλωσε μέσα στον Φεβρουάριο.

Εάν η τιμή χρέωσης προκύπτει από τη χονδρεμπορική τιμή του μήνα κατανάλωσης (ex post τιμολόγηση), τότε ο προμηθευτής πρέπει να την αναρτά το αργότερο ως την πρώτη μέρα του τρίτου μήνα, μετά τον μήνα κατανάλωσης. Παράδειγμα: η κατανάλωση έγινε μέσα στον Φεβρουάριο. Ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει την τιμή προμήθειας έως την 1η Μαΐου.

Από τα κυμαινόμενα τιμολόγια αυτών των υποκατηγοριών φαίνεται ότι το σύστημα τιμολόγησης δεν διαφέρει και πολύ από αυτό που θα ισχύσει έως τα τέλη του έτους. Η τιμή προμήθειας του επόμενου μήνα ανακοινώνεται τον προηγούμενο. Απλά, τώρα θα προστεθεί και τιμολόγηση μετά τον μήνα κατανάλωσης. Το ερώτημα, βέβαια, που ανακύπτει είναι το πώς θα μπορεί να ελέγχει με ασφάλεια τις τιμές χρέωσής του ο καταναλωτής, με την τόσο περίπλοκη τιμολόγηση.

Σε κάθε περίπτωση, η ΡΑΑΕΥ υποχρεώνει τους προμηθευτές να προβούν σε ενημέρωση των πελατών τους για τυχόν νέους όρους στους λογαριασμούς χρέωσής τους. Αυτή η προγνωστοποίηση θα πρέπει να γίνει έως και την 1η Νοεμβρίου 2023, εκτός κι αν δεν επέλθει καμία αλλαγή στους όρους των συμβάσεων των καταναλωτών. Η προγνωστοποίηση είναι υποχρεωτική και εφόσον έχει λήξει ήδη η σύμβαση προμήθειας, καθώς και εάν από 1/1/2024 ο πελάτης υπαχθεί σε νέο προϊόν.

Οι πελάτες και οι πάροχοι

Η ενημέρωση των καταναλωτών θα πρέπει να γίνει με επιστολή, είτε έντυπη είτε ηλεκτρονικά (με email). Στην τελευταία περίπτωση εμπίπτουν όσοι πελάτες έχουν e-bill, δηλαδή, ηλεκτρονικό λογαριασμό.

Η συναίνεση του καταναλωτή τεκμαίρεται από τη μη εναντίωσή του στους νέους όρους τιμολόγησης. Εάν δεν συμφωνεί, τότε έχει το δικαίωμα μέσα σε 30 ημέρες από την προγνωστοποίηση των νέων όρων προμήθειας να το δηλώσει γραπτώς στον προμηθευτή του. Υφιστάμενος προμηθευτής θεωρείται αυτός που προμηθεύει ηλεκτρική ενέργεια σε έναν πελάτη έως και τις 31 Οκτωβρίου 2023.

Από τη στιγμή που ένας πελάτης αρνηθεί να συναινέσει με τους νέους όρους προμήθειας, αποκτά το δικαίωμα να αλλάξει προμηθευτή. Αν δεν συνάψει έως τα τέλη του έτους σύμβαση με άλλον προμηθευτή, τότε θα μεταπέσει στην Καθολική Υπηρεσία.

Σύμφωνα με την απόφαση της ΡΑΑΕΥ, οι προμηθευτές οφείλουν να αναγράφουν αναλυτικά στους ειδικούς όρους της σύμβασης προμήθειας τη μεθοδολογία υπολογισμού της χρέωσης προμήθειας, βάσει του τιμολογίου που θα παρέχουν. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι διαφανείς οι μηχανισμοί αναπροσαρμογής της χρέωσης προμήθειας, ό,τι όνομα κι αν έχουν (Ρήτρα Αναπροσαρμογής ή κάτι άλλο), το ύψος των σταθερών συντελεστών της μεθοδολογίας, τυχόν ειδικοί όροι τιμολόγησης που θα συμφωνηθούν, οι εκπτώσεις, η μεθοδολογία υπολογισμού των χρεώσεων των «έναντι» λογαριασμών, ο τρόπος προσδιορισμού της κατανάλωσης στους λογαριασμούς που εκδίδονται βάσει της εκτιμώμενης κατανάλωσης, καθώς και η μεθοδολογία οριστικοποίησης της κατανάλωσης που λαμβάνεται υπόψη με τους «έναντι» στον εκκαθαριστικό λογαριασμό.

Επιπλέον, για κάθε επιμέρους χρέωση θα πρέπει να υπάρχει διακριτή αναγραφή της υπηρεσίας στην οποία αφορά (ρυθμιζόμενες χρεώσεις, ΟΤΑ, ΕΡΤ, κ.λπ.), τα μεγέθη της κατανάλωσης που τιμολογούνται, οι αντίστοιχες μοναδιαίες τιμές χρέωσης, οι τυχόν παράμετροι που αφορούν, καθώς και η περίοδος χρέωσης.