Το σχέδιο για fast track απονομή επικουρικών και εφάπαξ

Στο στοκ των επικουρικών και εφάπαξ, που παραμένει σε σημαντικά υψηλό επίπεδο, ρίχνει πλέον το βάρος του ο ΕΦΚΑ, προωθώντας μέτρα ψηφιακής αναβάθμισης της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων. Παράλληλα, το υπουργείο Εργασίας προωθεί νομοθετικές διατάξεις προκειμένου να απλοποιηθεί και να επιταχυνθεί η διαδικασία απονομής των επικουρικών συντάξεων.

Έτσι, αναλυτικά, από την 1η Οκτωβρίου, αποκλειστικά και μόνον ηλεκτρονικά θα υποβάλλουν την αίτηση απονομής εφάπαξ οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα (ασφαλισμένοι σε 20 πρώην Τομείς Πρόνοιας) και αυτοαπασχολούμενοι (ασφαλισμένοι σε 6 πρώην Τομείς Πρόνοιας).

Πρόκειται για ασφαλισμένους μισθωτούς εργαζόμενους σε επιχειρήσεις Μετάλλου, Λιπασμάτων, Τσιμέντων, Εμπορικών Καταστημάτων, ξενοδοχοϋπαλλήλους, λιμενεργάτες, υπαλλήλους πρώην ΔΕΚΟ (ΔEΗ, ΟΤΕ, ΟΣΕ, ΕΡΤ), υπαλλήλους τραπεζών, εφημεριδοπώλες, ναυτικούς (κατώτερα πληρώματα και αξιωματικούς εμπορικού ναυτικού), μηχανικούς, υγειονομικούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους, δικαστικούς επιμελητές κι εργολήπτες δημόσιων έργων.

Η νέα ηλεκτρονική υπηρεσία, που δεν απαιτεί επιπλέον δικαιολογητικά για την πλειονότητα των δικαιούχων, απαλλάσσει από γραφειοκρατικές διαδικασίες και την υποχρέωση μετάβασης στις κατά τόπους υπηρεσίες του Φορέα δεκάδες χιλιάδες ενδιαφερόμενους, που επισκέπτονται κατ’ έτος τον e-ΕΦΚΑ για τη συγκεκριμένη συναλλαγή. Ενδεικτικά, για την υποβολή αιτήσεων απονομής εφάπαξ (πλην Δημοσίου) προσήλθαν στις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ κατά το οκτάμηνο Ιανουάριος - Αύγουστος 2023 περισσότεροι από 14.000 ασφαλισμένοι.

Για τις περιπτώσεις που -βάσει διατάξεων- ζητούνται δικαιολογητικά, αυτά θα καθορίζονται στο έντυπο υποβολής της αίτησης και θα αποστέλλονται μόνον ηλεκτρονικά σε ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail) που θα υποδεικνύεται στο ίδιο έντυπο. Εφόσον χρειαστεί, η αρμόδια υπηρεσιακή δομή θα επικοινωνεί κατά περίπτωση με τον αιτούντα, για τα τυχόν πρόσθετα στοιχεία που απαιτούνται.

Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη, στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να ενταχθούν στην ανωτέρω διαδικασία και οι υπόλοιποι πρώην Τομείς που δεν καλύπτονται από τη νέα υπηρεσία που φέρνει πιο κοντά στον βασικό στόχο της ψηφιοποίησης του συνόλου των παρεχόμενων υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, ώστε τα 6,5 εκατομμύρια των ασφαλισμένων να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους με έναν Φορέα πιο γρήγορο, πιο αποτελεσματικό και κυρίως πιο φιλικό.

Εντός του έτους, πιθανότατα μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή σχέδιο νόμου με ασφαλιστικές διατάξεις, μεταξύ των οποίων και μία με στόχο την επίσπευση έκδοσης των συντάξεων και δη των επικουρικών. Ο υπουργός Εργασίας έχει θέσει άλλωστε ως στόχο το 50% του στοκ των εκκρεμοτήτων να μπορεί να εκκαθαριστεί μέσα σε 30 ημέρες. Σύμφωνα άλλωστε με τα τελευταία στοιχεία (Μάιος 2023), οι εκκρεμότητες στις επικουρικές ξεπερνούν τις 100.000, εκ των οποίων οι 71.000 είναι ληξιπρόθεσμες. Βέβαια, περίπου 20.000 από αυτές δεν θα μπορούσαν να εκδοθούν, αφού βασική προϋπόθεση παραμένει η έκδοση της κύριας σύνταξης.

Συγκεκριμένα, η διάταξη θα επιτρέπει στους ασφαλισμένους να λαμβάνουν επικουρική σύνταξη με fast track διαδικασία, θέτοντας ως ελάχιστο όριο τη 15ετία (4.500 ένσημα) είτε σε έναν φορέα είτε με διαδοχική ασφάλιση, κάτι που σήμερα ισχύει μόνο για το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Στην πράξη, η διάταξη που θα προβλέπει την απλοποίηση των διαδικασιών θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος για όλα τα Ταμεία θα εφαρμοστεί αναδρομικά, σε όλες τις εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις που βρίσκονται σήμερα σε αναμονή. Έτσι, θα δοθεί μια «προσωρινή» επικουρική, με τον ΕΦΚΑ να ελέγχει μόνο εάν ο ασφαλισμένος πληροί την προϋπόθεση θεμελίωσης 15ετίας, και όχι τον χρόνο ασφάλισης που προέβλεπε το κάθε Ταμείο.