«Καμπάνα» €750 χιλ. στο «Αργος» από την Επιτροπή Ανταγωνισμού

Η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού (EA) εξέτασε, κατόπιν Εισήγησης του Εισηγητή Π. Φώτη, την αυτεπάγγελτη έρευνα στην αγορά διανομής έντυπου Τύπου προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 1 και 2 του ν. 3959/2011, περί «Προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού», όπως ισχύει ή/και των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) καθώς και της αυτεπάγγελτης έρευνας της ΕΑ σε συνέχεια της υπ’ αριθμ. 659/2018[1] Απόφασής της.

Για τους σκοπούς των ανωτέρω ερευνών πραγματοποιήθηκαν επιτόπιοι έλεγχοι στα γραφεία της Άργος καθώς και των λοιπών εμπλεκόμενων μερών, εστάλησαν επιστολές παροχής στοιχείων στο Πρακτορείο, σε εκδοτικές εταιρείες που τηρούν σχέση συνεργασίας με την Άργος, σε ενώσεις αυτών καθώς και σε ενώσεις περιπτερούχων.

Επιπλέον, η Υπηρεσία απευθύνθηκε και ελήφθησαν απαντήσεις από επτά (7) ευρωπαϊκές εθνικές Αρχές Ανταγωνισμού, όπου, σε αντιστοιχία με την Ελλάδα, η διανομή έντυπου Τύπου πραγματοποιείται από μία ή δύο εταιρείες διανομής. Για σκοπούς πληρότητας, η Υπηρεσία απευθύνθηκε σε ενενήντα (90) μεμονωμένα μέρη που λειτουργούν τελικά σημεία πώλησης Τύπου όπως επίσης και σε δείγμα εβδομήντα ένα (71) υποπρακτόρων/υποδιανομέων που συνεργάζονται ή συνεργάζονταν με την Άργος.

Η σχετική αγορά προϊόντος της Απόφασης είναι αυτή της διανομής (αθηναϊκού/πανελληνίου) έντυπου τύπου (περιοδικά, εφημερίδες), η οποία λειτουργεί σε τρία επίπεδα/βαθμίδες διανομής: α) σε επίπεδο Πρακτορείου Διανομής, (β) σε επίπεδο εφημεριδοπωλών/υποπρακτόρων και (γ) σε επίπεδο τελικών σημείων πώλησης.

Ως σχετική γεωγραφική αγορά, για τους σκοπούς της παρούσας, ανάλογα με το εξεταζόμενο κάθε φορά επίπεδο/στάδιο θεωρείται: α) σε επίπεδο πρακτορείου, το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας, β) σε επίπεδο εφημεριδοπωλών/υποδιανομέων και υποπρακτόρων, η στενότερη περιοχή στην οποία διανέμουν έντυπα και γ) σε επίπεδο τελικών σημείων πώλησης, ήτοι ως επί το πλείστον περιπτέρων, η σχετική γεωγραφική αγορά θεωρείται η περιοχή «ακτίνας δράσης» τους.

Ως προς την αυτεπάγγελτη έρευνα της ΕΑ στην αγορά διανομής έντυπου Τύπου προκύπτει ότι οι αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές της Άργος έναντι των υποδιανομέων και υποπρακτόρων συνίστανται στην κατανομή αγοράς/πελατείας εντός του δικτύου επιλεκτικής διανομής της ως άνω εταιρείας (περιορισμός των αμοιβαίων προμηθειών εκ μέρους των εξουσιοδοτημένων υποδιανομέων και υποπρακτόρων προς σημεία πώλησης, μέλη του δικτύου, ή/και γεωγραφικές περιοχές που παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα σε άλλους εξουσιοδοτημένους υποδιανομείς/υποπράκτορες, και, αντιστοίχως, περιορισμός των αμοιβαίων προμηθειών μεταξύ των υποδιανομέων/υποπρακτόρων) και στην επιβολή υποχρεώσεων «προώθησης συγκεκριμένου σήματος»/μη ανταγωνισμού.

Οι πρακτικές αυτές εκτείνονται αδιαλείπτως στο χρονικό διάστημα από τον Αύγουστο του 2017 έως και τουλάχιστον το χρόνο λήψης της παρούσας (30.12.2021) και εμπίπτουν στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 ν. 3959/2011 και 101 παρ. 1 ΣΛΕΕ. Οι εν λόγω συμπεριφορές της Άργος, κάθε μία εκ των οποίων συνιστά πτυχή μιας αλληλουχίας πράξεων και διαρκούς συμπεριφοράς, αποτελούν έκφανση ενιαίας και συνολικής στρατηγικής και συμβάλλουν, μέσω του συνδυαστικού της αποτελέσματος, στην επίτευξη ενός κοινού, αντίθετου προς τον ανταγωνισμό, σκοπού. Ως εκ τούτου, οι σχετικοί επιμέρους περιορισμοί του ανταγωνισμού, εκτός από αυτοτελείς παραβάσεις των άρθρων 1 ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ, συνιστούν και τμήμα μιας ενιαίας και διαρκούς παράβασης των ως άνω άρθρων, λόγω της εμβέλειας, της χρονικής αλληλουχίας, της συμπληρωματικότητας και της κοινής τους στόχευσης, θα ήταν δε, πλασματικό να κατατμηθεί η συμπεριφορά αυτή, την οποία χαρακτηρίζει ένας κοινός σκοπός, σε πολλές, διακριτές, επιμέρους παραβάσεις.

Συναφώς, από το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων του φακέλου διαπιστώθηκε ότι η Άργος εφαρμόζει καταχρηστικές πρακτικές αποκλεισμού που συνίστανται στην επιβολή υποχρεώσεων αποκλειστικότητας, τόσο έναντι των εκδοτικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε επίπεδο προηγούμενου οικονομικού σταδίου, όσο και έναντι των μελών του δικτύου επιλεκτικής διανομής (υποδιανομείς/υποπράκτορες), που δραστηριοποιούνται σε επόμενο οικονομικό στάδιο, ήτοι σε κάθε επίπεδο της αλυσίδας διανομής έντυπου τύπου στην ελληνική επικράτεια.

Καθεμία από τις σχετικές πρακτικές συνιστά αφεαυτής, ανά οικονομικό στάδιο, παράβαση των άρθρων 2 ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ, οι οποίες αφορούν στην ίδια σχετική (προϊοντική και γεωγραφική) αγορά και υλοποιούνται αδιαλείπτως κατά την ίδια χρονική περίοδο (Αύγουστος 2017 έως και τουλάχιστον τον χρόνο λήψης της παρούσης 30.12.2021) με τις ανωτέρω συμπεριφορές της Άργος που εμπίπτουν στις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 ν. 3959/2011 και 101 παρ. 1 ΣΛΕΕ. Οι σχετικοί επιμέρους περιορισμοί του ανταγωνισμού, εκτός από αυτοτελείς παραβάσεις των άρθρων 2 ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ, συνιστούν και τμήμα μιας ενιαίας και διαρκούς παράβασης των ως άνω άρθρων, λόγω της εμβέλειας, της χρονικής αλληλουχίας, της συμπληρωματικότητας και της κοινής τους στόχευσης.

Ως προς την αυτεπάγγελτη έρευνα της ΕΑ σε συνέχεια της υπ’ αριθμ. 659/2018 Απόφασης της δεν προκύπτουν από τον φάκελο της υπόθεσης στοιχεία που να επαληθεύουν τις ανησυχίες, τις οποίες εξέφρασαν ορισμένες εκδοτικές επιχειρήσεις ως προς την επέλευση αρνητικών συνεπειών στις συνθήκες ανταγωνισμού στις καθέτως συνδεόμενες αγορές (προηγούμενου και επόμενου σταδίου), κατά τα διαλαμβανόμενα στην απόφαση 659/2018.

Ειδικότερα, δεν προέκυψαν στοιχεία σε σχέση με επιβολή άνισων όρων διανομής των εντύπων από την Άργος προς όφελος των εκδοτικών εταιρειών - ελεγχόντων μετόχων αυτής και εις βάρος των λοιπών εκδοτικών εταιρειών, β) ενδεχόμενη αλλαγή των εμπορικών πρακτικών της Άργος εις βάρος των εκδοτικών εταιρειών που δεν είναι (ελέγχοντες) μέτοχοι στο Πρακτορείο, γ) ενδεχόμενη ψευδή και μη ανταποκρινόμενη στις πραγματικές πωλήσεις εντύπων δημοσίευση δελτίων κυκλοφορίας σε βάρος εκδοτιών επιχειρήσεων, μη (ελεγχόντων) μετόχων αυτής. Συνεπώς, κατά την ΕΑ, δεν υφίστανται στοιχεία που στοιχειοθετούν ότι η απόκτηση/κατοχή έμμεσου de facto κοινού ελέγχου, κατά τα διαλαμβανόμενα στην απόφαση 659/2018, συνιστά παράβαση των άρθρων 1 ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ και των άρθρων 2 ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ.

Με την υπ’ αριθμ. 763/2021 Απόφαση της, η ΕΑ αποφάσισε σε φανερή ψηφοφορία τα ακόλουθα:

Α.1 Διαπιστώνει, κατά πλειοψηφία, ότι η εταιρία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών» παραβίασε, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στο σκεπτικό της Απόφασης, τα άρθρα 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ, για το χρονικό διάστημα από 10.08.2017 έως και 30.12.2021.

Α.2 Υποχρεώνει την εταιρεία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών»:

Α.2.1 Να παύσει την ως άνω διαπιστωθείσα παράβαση των άρθρων 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ.

Α.2.2 Να παραλείπει την ως άνω διαπιστωθείσα παράβαση των άρθρων 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ, στο μέλλον.

Α.3 Επιβάλλει, κατά πλειοψηφία, πρόστιμο στην εταιρία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών» ύψους τριακοσίων τριάντα εννέα χιλιάδων εκατόν είκοσι ευρώ και 52 λεπτών (€339.152,52) για την ως άνω διαπιστωθείσα παράβαση των άρθρων 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ.

Α.4 Απειλεί την εταιρεία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών» με χρηματική ποινή ποσού δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000) για κάθε ημέρα καθυστέρησης συμμόρφωσης προς την ως άνω απόφαση, από την ημέρα της δημοσίευσής της, ήτοι για κάθε μέρα επανάληψης της ως άνω διαπιστωθείσας παράβασης των άρθρων 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ, εφόσον διαπιστωθεί τέτοια με νέα απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Β.1 Διαπιστώνει, ομόφωνα, ότι η εταιρία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών» παραβίασε, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στο σκεπτικό της Απόφασης, τα άρθρα 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ, για το χρονικό διάστημα από 10.08.2017 έως και 30.12.2021.

Β.2 Υποχρεώνει την εταιρεία «Άργος Ανώνυμη Ετα-ιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών»:

Β.2.1 Να παύσει την ως άνω διαπιστωθείσα παράβαση των άρθρων 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ.

Β.2.2 Να παραλείπει την ως άνω διαπιστωθείσα παράβαση των άρθρων 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ, στο μέλλον.

Β.3 Επιβάλλει, κατά πλειοψηφία, πρόστιμο στην εταιρία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών» ύψους τετρακοσίων έντεκα χιλιάδων πεντακοσίων τριάντα πέντε ευρώ και πενήντα τέσσερα λεπτών (€411.535,54) για την ως άνω διαπιστωθείσα παράβαση των άρθρων 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ.

Β.4 Απειλεί την εταιρεία «Άργος Ανώνυμη Εταιρεία Πρακτορεύσεως, Διαχειρίσεως και Μεταφορών» με χρηματική ποινή ποσού δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000) για κάθε ημέρα καθυστέρησης συμμόρφωσης προς την ως άνω απόφαση, από την ημέρα της δημοσίευσής της, ήτοι για κάθε μέρα επανάληψης της ως άνω διαπιστωθείσας παράβασης των άρθρων 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ, εφόσον διαπιστωθεί τέτοια με νέα απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Γ. Διαπιστώνει ότι δεν στοιχειοθετείται παράβαση των άρθρων 1 ή/και 2 Ν. 3959/2011, όπως ισχύει, από τις εταιρείες «ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ», «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ», «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ» και «S.A.J.P ΕΚΔΟΤΙΚΗ Ι.Κ.Ε.», σύμφωνα με τα εκτεθέντα στο σκεπτικό της Απόφασης.

Με βάση τα συνολικά στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης, το συνολικό επιβληθέν πρόστιμο της ΕΑ για τις διαπιστούμενες παραβάσεις των άρθρων 1 και 2 του ν.3959/2011 και 101 και 102 ΣΛΕΕ ανέρχεται στο ποσό των €750.656,06.

Τι απαντά η εταιρεία

Επιδόθηκε την 13.9.2023 από την Επιτροπή Ανταγωνισμού στην ΑΡΓΟΣ ΑΕ η απόφαση αρ.763/2021. Μετά από 5 έτη εξονυχιστικών ελέγχων στην εταιρεία μας και παρά τις διαδοχικές -αβάσιμες όπως αποδείχτηκαν- καταγγελίες εις βάρος μας από μικρή μερίδα συγκεκριμένων εκδοτικών συμφερόντων, η Επιτροπή Ανταγωνισμού καταλήγει ότι η εμπορική πολιτική που εφαρμόζει η εταιρεία μας είναι δίκαιη και εύλογη, ότι η εταιρεία μας αντιμετωπίζει ισότιμα τις εκδοτικές επιχειρήσεις και ότι δεν προκαλείται πρόβλημα στη δομή του ανταγωνισμού από την παρουσία εκδοτικών επιχειρήσεων στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, σχολιάζει η εταιρεία.

Υπενθυμίζεται ότι την εφαρμογή της ως άνω εμπορικής πολιτικής είχε, χωρίς βάση όπως αποδείχτηκε, αναστείλει με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του 2019 η Επιτροπή Ανταγωνισμού, με τεράστια ζημία στην ΑΡΓΟΣ ΑΕ.

Με την απόφαση 763/2021 η Επιτροπή Ανταγωνισμού έκρινε παράλληλα ότι επιμέρους όροι στις συμβάσεις της ΑΡΓΟΣ ΑΕ με διανομείς και σε παλαιές, μη ισχύουσες εδώ και έτη, συμβάσεις με εκδοτικές επιχειρήσεις, μπορεί να έχουν περιοριστικά για τον ανταγωνισμό αποτελέσματα. Η ΑΡΓΟΣ ΑΕ σέβεται τον θεσμικό ρόλο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ωστόσο, θα προσφύγει άμεσα στη διοικητική δικαιοσύνη για να αποδείξει το εσφαλμένο της κρίσης της Επιτροπής. Κρίση που βασίζεται στην αποτυχία της Αρχής να λάβει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της αγοράς εντύπου τύπου και τους κανόνες που επιβάλλεται να υιοθετεί το πρακτορείο για να έχει τη δυνατότητα, παρά τις αντιξοότητες, να διανέμει αποτελεσματικά εφημερίδες και περιοδικά 360 ημέρες/ έτος σε 4.300 σημεία πώλησης ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο χωριό της Επικράτειας.