Πλημμύρα και εφοδιαστική αλυσίδα φέρνουν νέες ανατιμήσεις στο ράφι

«Αν με ρωτάγατε πριν από 15 ημέρες ποια ήταν η εκτίμησή μου για τον πληθωρισμό στα τρόφιμα μέχρι το τέλος του έτους, θα σας έλεγα πως θα προσγειωνόταν στο 5%, με βάση και τις προβλέψεις που είχαμε και από τις εταιρείες μέτρησης της κατανάλωσης. Τώρα δεν γνωρίζω ποια δυναμική θα αναπτυχθεί στο κομμάτι των φρέσκων προϊόντων, μετά την καταστροφή στον Κάμπο», λέει υψηλόβαθμο στέλεχος του λιανεμπορίου τροφίμων στο Euro2day.gr.

Τον Αύγουστο, ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε 2,7% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2022, με τον πληθωρισμό στα τρόφιμα, όμως, να έχει καταγράψει νέα άνοδο 10,7%. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν τον Αύγουστο σε γαλακτοκομικά-αυγά (+11,9%), έλαια και λίπη (+12%), φρούτα (10,7%) και λαχανικά (+17,6%). Πρόκειται για προϊόντα οι τιμές των οποίων δεν έχουν σταματήσει να αυξάνονται τον τελευταίο χρόνο. Όμως μετά και την καταστροφή του Κάμπου και τα προβλήματα τροφοδοσίας της αγοράς λόγω της διακοπής λειτουργίας της Εθνικής Οδού, όπως εκτιμάται από παράγοντες της αγοράς, τα τρόφιμα θα καταγράψουν νέο ράλι.

«Το 15% της ελληνικής παραγωγής βρίσκεται στον Κάμπο. Αν λείψουν αυτά τα προϊόντα, η λογική λέει ότι μπορεί να υπάρξουν ανατιμήσεις. Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος στη λιανική που μπορεί να το προβλέψει αυτό. Και δεν ξέρουμε και τι δυναμικές θα αναπτυχθούν σε άλλες περιοχές, αν θα μπορέσουν να καλύψουν μέρος της παραγωγής και τι θα γίνει με το κομμάτι των εισαγωγών. Είναι μια δυναμική που θα δούμε να εξελίσσεται. Αλλά είναι πολύ πρόωρο να πούμε κάτι», λέει το ίδιο στέλεχος.

Στη Θεσσαλία, πριν την καταστροφή παραγόταν το 71,1% του χοιρινού κρέατος, πάνω από το ένα τρίτο σε αρνιά (36,6%) και πρόβατα (35,8%) και το ένα τρίτο του κρέατος από νεαρά μοσχάρια (έως 2 ετών). Επίσης εκεί γινόταν η μισή ελληνική παραγωγή τυριών (47% των μαλακών τυριών, 23% των σκληρών τυριών, 57% του νωπού βουτύρου, 38% της μυζήθρας και 38% της κρέμας) -το μεγαλύτερο μέρος τους στο νομό Τρικάλων-, το 18,5% του γάλακτος (20,4% του πρόβειου, 25,4% του βουβαλίσιου, 15,2% του αγελαδινού). Ενώ στη Θεσσαλία βρίσκονταν πάνω από τις μισές αχλαδιές (54%) και αμυγδαλιές (51,5%) της χώρας, το 36% των καστανιών, το 31% των μηλιών και το 22,2% των καρυδιών.

Σήμερα, έμποροι και αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναζητούν εναλλακτικές οδούς και άλλους προμηθευτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, για να αναπληρώσουν το κενό και να καλύψουν τη ζήτηση. «Πρόκειται για μια πρακτική που ακολουθούμε όταν η επάρκεια ή οι τιμές αποτελούν πρόβλημα. Είναι ένα μοντέλο που δουλεύει συνέχεια», σημειώνει το ίδιο στέλεχος.

Όμως στην προκειμένη περίπτωση ένα επιπλέον πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι η διακοπή της οδικής σύνδεσης μεταξύ Νότου και Βορρά, μέσω της παλιάς και νέας Εθνικής οδού και από τη διακοπή της σιδηροδρομικής σύνδεσης Αθήνας - Θεσσαλονίκης, που θα αποτελούσε μια εναλλακτική διέξοδο.

Η Ελλάδα έχει κοπεί στα δύο

Αυτό δεν υπάρχει. «Η Ελλάδα έχει κοπεί στα δύο. Όπως καταλαβαίνεις, είναι όλη η Βόρεια Ελλάδα αποκομμένη, από την Κατερίνη και πάνω. Μιλάμε για το 25% του μεταφορικού έργου της χώρας», λέει στέλεχος εταιρείας logistics στο Euro2day.gr. Οι εναλλακτικές που έχουν σήμερα οι εταιρείες μεταφορών για να προσεγγίσουν τη Θεσσαλονίκη είναι δύο: Η πρώτη είναι τα φορτηγά από την Αθήνα να φύγουν προς Δομοκό, να ανέβουν τα βουνά και να πάνε από Γρεβενά. Η δεύτερη λύση είναι να πάνε από Πάτρα, Ιόνια Οδό, Γιάννενα, να πιάσουν Εγνατία Οδό και να φθάσουν Θεσσαλονίκη. «Προτιμούμε τη δεύτερη διαδρομή», λέει.

Πόσο όμως έχει αυξηθεί το μεταφορικό κόστος και ο χρόνος; «Σήμερα που μιλάμε το κόμιστρο έχει ανέβει 50-60%. Από τα 500 ευρώ που ήταν η διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, σήμερα, για να καλύψουμε τη διαφορά του πετρελαίου, των διοδίων, της γέφυρας κ.λπ., πληρώνουμε 800 ευρώ. Επιπλέον ο χρόνος έχει αυξηθεί τουλάχιστον 3,5-4 ώρες και έχει ξεπεράσει τις 11,5 ώρες», αναφέρει.

Οι εταιρείες πληρώνουν χωρίς δεύτερη σκέψη αυτό το έξτρα κόστος, το οποίο, αν δεν αποκατασταθεί άμεσα η οδική κυκλοφορία Αθήνας - Θεσσαλονίκης και η σύνδεση συνεχίσει να γίνεται μέσω των Ιωαννίνων, θα περάσει στην κατανάλωση, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς.

«Η αγορά τροφοδοτείται με κηπευτικά από το φθινόπωρο και μετά από την Κρήτη, ενώ για τις βιομηχανίες που παράγουν παραδείγματος χάριν γάλα στη Θεσσαλονίκη τα κατεβάσματα προς τον Νότο είναι περισσότερα, καθώς στο νότιο κομμάτι της χώρας, δηλαδή στην Αττική, συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος του πληθυσμού», συμπληρώνει ο ίδιος.

Τη Δευτέρα οι τιμές χονδρικής στα λαχανικά, σύμφωνα με τα στοιχεία από την Κεντρική Αγοράς Αθηνών (ΟΚΑΑ), είχαν «τσιμπήσει» σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα ενώ κινούνταν πολύ υψηλότερα έναντι της αντίστοιχης περσινής χρονικής περιόδου.

Η επικρατούσα χονδρική τιμή για ένα ματσάκι άνηθο ήταν η ίδια με της προηγούμενης εβδομάδας, στο 0,70 ευρώ, αλλά αυξημένη κατά 55% έναντι της αντίστοιχης περσινής εβδομάδας (σήμερα σε λαϊκή της Αθήνας έφτασε το 1,2 ευρώ). Το ίδιο ίσχυσε και με τα βλήτα, τα οποία πωλούνταν 1,40 ευρώ, όσο και την προηγούμενη εβδομάδα, από 0,90 ευρώ που ήταν η τιμή τους πέρυσι. Η τιμή στις μπάμιες αυξήθηκε 14,28% έναντι της προηγούμενης εβδομάδας και 33,33% από πέρυσι, στις εγχώριες ντομάτες 44,44% έναντι της προηγούμενης εβδομάδας και 85,71% σε σχέση με ένα χρόνο πριν, στις εισαγόμενες ντομάτες η αύξηση ήταν 75% έναντι της προηγούμενης εβδομάδας, ενώ τα φασολάκια πουλήθηκαν τη Δευτέρα σε τιμή χονδρικής 2 ευρώ, δηλαδή 33,33% υψηλότερη έναντι της προηγούμενης εβδομάδας αλλά και πέρυσι.

Στα φρούτα δεν υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις έναντι των τιμών χονδρικής της προηγούμενης εβδομάδας αλλά πωλούνται υψηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Παραδείγματος χάριν, η τιμή χονδρικής στα σύκα, που είναι τέλος της περιόδου, τη Δευτέρα πωλούνταν προς 5 ευρώ το κιλό από 4,5 ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα και 2,5 ευρώ που ήταν η τιμή πώλησής τους την αντίστοιχη εβδομάδα πέρυσι.

Την ίδια στιγμή, παραμένει άγνωστο πότε θα αποκατασταθεί η οδική σύνδεση. «Δεν ξέρω για πόσο θα κρατήσει αυτή η ιστορία, δεν υπάρχει καμία ενημέρωση». Σε ό,τι αφορά τη σιδηροδρομική σύνδεση, ο στόχος είναι να λειτουργήσει ο σιδηρόδρομος σε 1-2 μήνες, έστω η μία γραμμή, ωστόσο παραμένει άγνωστο πότε θα αποκατασταθεί πλήρως η κατάσταση.

Όμως τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στον Κάμπο, όπου η πρόσβαση είναι από δύσκολη έως αδύνατη. «Χθες ξεκινήσαμε δειλά δειλά, σε όσα σημεία έχουν πρόσβαση, να κάνουμε τις πρώτες μεταφορές μέχρι εκεί που μπορούμε να φθάσουμε. Χθες πήγαμε στον Βόλο αντί για 15 παλέτες, δύο, γιατί βάλαμε ένα μικρό φορτηγάκι», λέει άλλο στέλεχος εταιρείας logistics.

Όλες οι βασικές οδικές αρτηρίες στην περιοχή του τριγώνου Λάρισα - Καρδίτσα - Τρίκαλα, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, είναι ανοικτές, εκτός του άξονα Τρικάλων - Λάρισας, ο οποίος αυτή την ώρα είναι προσβάσιμος στα οχήματα παροχής βοήθειας και στα μηχανήματα τα οποία εκτελούν εργασίες προκειμένου να ανοίξει και να δοθεί στην κυκλοφορία.

Ο αυτοκινητόδρομος Ε65 είναι ανοικτός, ενώ η ΠΑΘΕ (Εθνική Οδός Αθηνών - Θεσσαλονίκης) παραμένει κλειστή. Το κύριο πρόβλημα στην ΠΑΘΕ είναι το πλημμυρικό φαινόμενο και εκτιμάται πως θα χρειαστεί τουλάχιστον δύο εικοσιτετράωρα για να λυθεί το ζήτημα. Μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει στη σιδηροδρομική σύνδεση της Αθήνας με τη Θεσσαλονίκη, καθώς οι ζημιές στο σιδηροδρομικό δίκτυο είναι τεράστιες και η αποκατάσταση θα πάρει αρκετά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πρόβλημα υπάρχει επίσης και στη Γιάννουλη Λάρισας, λόγω της στάθμης των νερών του Πηνειού.

Στελέχη από αλυσίδες σούπερ μάρκετ που έχουν παρουσία στην περιοχή και μίλησαν στο Euro2day.gr σημειώνουν ότι η προσέγγιση των περιοχών που επλήγησαν από την καταιγίδα Daniel είναι δύσκολη αλλά όχι αδύνατη. «Μπορεί να κάνουμε και 12 ώρες να προσεγγίσουμε τα καταστήματα πόλης και να κάνουμε μεταφορτώσεις, αλλά το σημαντικό είναι να υπάρχει επάρκεια προϊόντων», λέει στέλεχος γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ.

«Προσπαθούμε να κρατήσουμε τον κύκλο τροφοδοσίας ανοικτό, που νομίζω ότι θα πηγαίνει κάθε μέρα και καλύτερα. Δηλαδή αν αυτή τη στιγμή είχαμε ελάχιστες ελλείψεις, από εδώ και πέρα τα πράγματα θα πηγαίνουν καλύτερα. Αυτό είναι ευθυγραμμισμένο με την κατάσταση του οδικού δικτύου», αναφέρει.

Όμως η επόμενη ημέρα για τους κατοίκους του Κάμπου δεν είναι ευοίωνη. Χωράφια καταστράφηκαν. Άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Σπίτια πλημμύρισαν. Ζώα πνίγηκαν. Εργοστάσια και υποδομές καταστράφηκαν. «Αυτό που συνέβη δεν είναι διαχειρίσιμο. Αν δεν αποκατασταθούν άμεσα οι υποδομές, οι περιοχές αυτές θα φτωχύνουν. Θα φύγει ο κόσμος, θα έχουμε εσωτερική μετανάστευση», λέει στο Euro2day.gr ιδιοκτήτης μεγάλης εταιρείας που δραστηριοποιείται και στην πληγείσα περιοχή.