Λύκοι στην Ευρώπη: Παρέμβαση Φον ντερ Λάιεν, νέο πλαίσιο

Η επιστροφή του λύκου στις περιφέρειες της ΕΕ όπου απουσιάζει εδώ και πολύ καιρό οδηγεί όλο και περισσότερο σε συγκρούσεις με τις τοπικές κοινότητες εκτροφής και θήρας, ιδίως όπου δεν εφαρμόζονται ευρέως τα μέτρα για την πρόληψη επιθέσεων κατά της κτηνοτροφίας.

Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Η συγκέντρωση των αγελών λύκων σε ορισμένες ευρωπαϊκές περιφέρειες έχει καταστεί πραγματικός κίνδυνος για το ζωικό κεφάλαιο και ενδεχομένως για τον άνθρωπο. Καλώ τις τοπικές και τις εθνικές αρχές να αναλάβουν δράση όπου είναι αναγκαίο. Πράγματι, η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ τους επιτρέπει ήδη να το πράξουν».

Η Επιτροπή εγκαινιάζει σήμερα μια νέα φάση των εργασιών της για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την επιστροφή των λύκων.

Η Επιτροπή καλεί σήμερα τις τοπικές κοινότητες, τους επιστήμονες και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν επικαιροποιημένα στοιχεία έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2023 σχετικά με τον πληθυσμό των λύκων και τις επιπτώσεις τους. Καλούνται να χρησιμοποιήσουν την ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση (ενεργή από σήμερα το απόγευμα): [email protected]

Με βάση τα δεδομένα που θα συλλεχθούν, η Επιτροπή θα αποφασίσει σχετικά με πρόταση για την τροποποίηση, κατά περίπτωση, του καθεστώτος προστασίας του λύκου εντός της ΕΕ και την επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου, την εισαγωγή, όπου απαιτείται, περαιτέρω ευελιξίας, υπό το πρίσμα της εξέλιξης του είδους αυτού.

Αυτό θα συμπληρώσει τις τρέχουσες δυνατότητες που παρέχει η νομοθεσία της ΕΕ για την ανάληψη δράσης από τις τοπικές και τις εθνικές αρχές, όπου απαιτείται, και τη σημαντική χρηματοδότηση της ΕΕ για τα μέτρα αυτά, όπως περιγράφεται λεπτομερώς σε κοινή επιστολή που απέστειλαν ο επίτροπος κ. Sinkevičius και ο επίτροπος κ. Wojciechowski σε όλους τους υπουργούς Γεωργίας και Περιβάλλοντος της ΕΕ τον Νοέμβριο του 2021. Ορισμένα μέτρα έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά για την πρόληψη ή τη σημαντική μείωση των κινδύνων θήρευσης όταν εφαρμόζονται σωστά και είναι προσαρμοσμένα στο συγκεκριμένο πλαίσιο στο οποίο εφαρμόζονται.

Η επανεξέταση από την Επιτροπή των επιστημονικών δεδομένων για τον λύκο στην ΕΕ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εις βάθος ανάλυσης που διεξάγει η Επιτροπή ανταποκρινόμενη στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 24 Νοεμβρίου 2022. Τον Απρίλιο του 2023, η Επιτροπή άρχισε να συλλέγει δεδομένα από ομάδες εμπειρογνωμόνων και βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και τα δεδομένα που υποβάλλουν οι εθνικές αρχές στο πλαίσιο της ισχύουσας ενωσιακής και διεθνούς νομοθεσίας. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά εξακολουθούν να μην παρέχουν πλήρη εικόνα που να επιτρέπει στην Επιτροπή να σχεδιάσει περαιτέρω δράσεις και η Επιτροπή διευρύνει σήμερα την παρούσα διαβούλευση.

Ιστορικό

Η Επιτροπή γνωρίζει ότι η επιστροφή του λύκου στις περιφέρειες της ΕΕ όπου απουσιάζει εδώ και πολύ καιρό μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις με τις τοπικές κοινότητες εκτροφής και θήρας, ιδίως όταν δεν εφαρμόζονται ευρέως μέτρα για την πρόληψη επιθέσεων κατά του ζωικού κεφαλαίου.

Ως αυτόχθον είδος, ο λύκος αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα οικοσυστήματά της. Σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους, οι περισσότεροι πληθυσμοί λύκων στην Ευρώπη απολαύουν αυστηρής προστασίας, με δυνατότητα παρέκκλισης. Το καθεστώς αυτό εφαρμόζει τις απαιτήσεις της διεθνούς σύμβασης της Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης, στην οποία η ΕΕ και τα κράτη μέλη είναι συμβαλλόμενα μέρη.

Οι ενωσιακές και περιφερειακές πλατφόρμες για τη συνύπαρξη επιτρέπουν στα ενδιαφερόμενα μέρη να προωθούν τρόπους ελαχιστοποίησης των συγκρούσεων μεταξύ των ανθρώπινων συμφερόντων και της παρουσίας μεγάλων σαρκοφάγων ειδών, μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και της συνεργασίας με ανοικτό, εποικοδομητικό και αμοιβαίο σεβασμό. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους, τα κράτη μέλη μπορούν, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να παρεκκλίνουν από τις απαγορεύσεις του καθεστώτος αυστηρής προστασίας, μεταξύ άλλων για την προστασία κοινωνικοοικονομικών συμφερόντων.