Τα εννέα μέτωπα του ΕΦΚΑ που καίνε τους ασφαλισμένους

«Κρυφές» μεταρρυθμίσεις αλλά και μικρότερες παρεμβάσεις κοµβικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία του ΕΦΚΑ, με άμεσες συνέπειες σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους, θα πρέπει να ανοίξουν, αμέσως μετά τις εκλογές, και κάποιες από αυτές, αν είναι δυνατόν, να κλείσουν και εντός του καλοκαιριού από τη νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας.

Πρόκειται κατά κύριο λόγο για υποθέσεις που καθυστερούν είτε λόγω του υψηλού πολιτικού κόστους, είτε εξαιτίας της έλλειψης του απαιτούμενου λογισμικού στον ΕΦΚΑ, καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα δόθηκε προτεραιότητα στην εκκαθάριση του τεράστιου όγκου των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης.

Βέβαια και σε αυτόν τον τομέα οι υποχρεώσεις του ΕΦΚΑ δεν έχουν τελειώσει, αφού μπορεί να εκδόθηκαν με διαδικασίες fast track οι κύριες συντάξεις, όμως τα τελικά ποσά θα επικυρωθούν αργότερα, με την οριστική απόφαση. Σύμφωνα με τη διοίκηση του ΕΦΚΑ, μόνο στο 20% των νέων απονομών υπάρχει το ενδεχόμενο το οριστικό ποσό να είναι υψηλότερο από αυτό που έχει απονεμηθεί, όμως η αμφιβολία έχει κυριέψει την πλειοψηφία των νέων συνταξιούχων.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Δημήτρη Μπούρλο, που ασχολείται αποκλειστικά με θέματα κοινωνικής ασφάλισης, αν και στον τομέα της απονομής των συντάξεων υπήρξε αναμφισβήτητη πρόοδος, σε πολλές περιπτώσεις, δεν έχει απονεμηθεί η πλήρης σύνταξη που δικαιούται ο συνταξιούχος με βάση τα ασφαλιστικά του δεδομένα.

«Στις περιπτώσεις αυτές, το μεγάλο θέμα είναι πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η ολοκλήρωση της ορθής απονομής, γιατί προφανώς σ’ αυτήν αποβλέπει ο συνταξιούχος που θέλει σε εύλογο διάστημα να γνωρίζει το ακριβές και βέβαιο ύψος της συνταξιοδοτικής του παροχής», τονίζει ο κ. Μπούρλος, για να συμπληρώσει πως η επιτυχία του θεσμού των fast track συντάξεων εξαρτάται αναμφίβολα όχι από την αρχική απονομή αλλά από την ολοκληρωμένη διευθέτηση της χορήγησης της σύνταξης.

Στις πλέον «δύσκολες» παρεμβάσεις συγκαταλέγεται η θεσμοθέτηση και εφαρμογή του ενιαίου κανονισμού ασφάλισης και παροχών του ΕΦΚΑ. Πρόκειται για μια παρέμβαση που έχει καθυστερήσει πολλά χρόνια, από τη δημιουργία του ΕΦΚΑ την 1η Ιανουαρίου 2017, γεγονός που αποδεικνύει και τη «δυσκολία» λήψης των απαιτούμενων αποφάσεων, που θα επηρεάσουν εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους.

Υπενθυμίζεται ότι έως σήμερα ισχύουν ξεχωριστοί όροι και προϋποθέσεις ασφάλισης αλλά και λήψης των λεγόμενων παροχών σε είδος και σε χρήμα, ανά ταμείο, με τις διαφορές σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι χαοτικές. Το εγχείρημα γίνεται ακόμη δυσκολότερο, με δεδομένο ότι σε εκκρεμότητα βρίσκεται και ο ενιαίος κανονισμός παροχών για την αναπηρία.

Όλο το προηγούμενο διάστημα, ειδικές επιτροπές του υπουργείου Εργασίας έχουν επεξεργαστεί προτάσεις ειδικά για παροχές όπως τα έξοδα κηδείας ή αποτέφρωσης μαζί με το επίδομα ασθενείας, κατασκήνωσης, τοκετού, εργατικού ατυχήματος καθώς και τα αναπηρικά επιδόματα, που εδώ και σχεδόν 7 χρόνια, παρά την ενοποίηση του ΕΦΚΑ, διαφέρουν από ταμείο σε ταμείο.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα που αφορά τα έξοδα κηδείας ή αποτέφρωσης. Το πρώην ΙΚΑ χορηγεί ως έξοδα κηδείας 759 ευρώ, ο πρώην ΟΓΑ 800 ευρώ, ο πρώην ΟΑΕΕ 762 ευρώ στους άμεσα ασφαλισμένους και 1.200 στους συνταξιούχους, ο τομέας ασθένειας προσωπικού ΟΤΕ 1.570 ευρώ στους άμεσα ασφαλισμένους και 785 ευρώ στα έμμεσα μέλη, το Δημόσιο 1.000 ευρώ και το πρώην ταμείο δημοτικών υπαλλήλων 1.200 ευρώ. Δύο μισθούς ή δύο κύριες συντάξεις λαμβάνουν οι συγγενείς ασφαλισμένων και συνταξιούχων του πρώην ταμείου της ΔEΗ. Έως 2.743 ευρώ χορηγεί για έξοδα κηδείας το πρώην ΤΣΑΥ (ταμείο των γιατρών) και 1.800 ευρώ το ΤΣΜΕΔΕ. Σε κάποια πρώην ταμεία βέβαια ακόμη καταβάλλονται επιπλέον εισφορές, όπως στα πρώην ταμεία των τραπεζών που καταβάλλουν για έξοδα κηδείας έως 2.900 ευρώ.

Με την έκδοση του ενιαίου κανονισμού, οι γενναιόδωρες παροχές θα περιοριστούν, με στόχο να φθάσουν πιο κοντά στις παροχές του ΙΚΑ. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι των πρώην ταμείων να χάσουν μεγάλο μέρος των προνομίων που απολαμβάνουν.

Ως… ουρά των παρεμβάσεων του προηγούμενου διαστήματος, αλλά με δυσάρεστες συνέπειες στους ασφαλισμένους και στους συνταξιούχους, υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες σε θέματα όπως οι εκκαθαρίσεις εισφορών παρελθόντων ετών για τους ελεύθερους επαγγελματίες με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, η ασφάλιση των αμειβόμενων μελών διοικητικών συμβουλίων αλλά και η τύχη της δεύτερης εθνικής σύνταξης στις περιπτώσεις συντάξεων αναπηρίας ή χηρείας.

Αναλυτικά, οι εκκρεμότητες με τις οποίες θα πρέπει να ασχοληθεί άμεσα η νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είναι:

1. Ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού βίου των ασφαλισμένων.
2. Εκδοση του ενιαίου κανονισμού ασφάλισης τόσο για τον ΕΦΚΑ όσο και για τον κλάδο ΕΤΕΑΕΠ που αφορά επικούρηση και εφάπαξ.
3. Εκδοση του ενιαίου κανονισμού παροχών για τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ αντίστοιχα.
4. Ολοκλήρωση της εκκαθάρισης εισφορών για παράλληλη απασχόληση ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων, καθώς και των ασφαλιζομένων με τίτλο κτήσης.
5. Τακτοποίηση του χρόνου ασφάλισης των αμειβόμενων μελών διοικητικών συμβουλίων και αμειβόμενων διαχειριστών Ομόρρυθμων, Ετερόρρυθμων και Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης.
6. Ενεργοποίηση των νέων ρυθμίσεων που αφορούν τις συντάξεις αναπηρίας.
7. Αποσαφήνιση της χορήγησης ή μη εθνικής σύνταξης στις περιπτώσεις που ο συνταξιούχος είναι δικαιούχος σύνταξης γήρατος και αναπηρίας.
8. Διευθέτηση των εκκρεμοτήτων που αφορούν όσους συνταξιοδοτήθηκαν έχοντας παράλληλη ασφάλιση.
9. Απόφαση για την καθολική ή μη εφαρμογή της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκρινε αντισυνταγματική την ασφαλιστική εισφορά αλληλεγγύης στο Δημόσιο για τα έτη 2017 και 2018.