Ερχονται funds για χρηματοδότηση σε «κουρέματα» δανείων

Στη σύσταση funds, τα οποία θα χρηματοδοτούν βιώσιμες ρυθμίσεις ή οριστικούς διακανονισμούς για μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν υπό τη διαχείρισή τους, προσβλέπουν οι servicers προκειμένου να υλοποιηθούν, χωρίς την ως τώρα υστέρηση, τα επιχειρησιακά σχέδια των εγγυημένων από το Δημόσιο τιτλοποιήσεων.

Η πλειονότητα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι απαιτήσεων των οποίων είτε τιτλοποιήθηκαν είτε πωλήθηκαν, μεταβιβάστηκε από τις τράπεζες σε funds ή SPVs τιτλοποιήσεων σε βαθύ discount, σε σχέση με την ονομαστική απαίτηση. Υπάρχουν, επομένως, περιθώρια από πλευράς του κατόχου της απαίτησης να συμφωνήσει σε μερική διαγραφή απαίτησης («κούρεμα» οφειλής), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις οριστικού διακανονισμού με εφάπαξ εξόφληση. Τι λείπει; Η δυνατότητα του οφειλέτη να δανειστεί, προκειμένου να χρηματοδοτήσει την εξαγορά της απαίτησης.

Το πρόβλημα συμπύκνωσε, στο πρόσφατο Φόρουμ των Δελφών, ο συνιδρυτής και διευθυντικό στέλεχος της Hellenic Finance Θεόφιλος Κωνσταντινίδης, αναφέροντας τα εξής: «Πώς γίνεται μια φιλική διευθέτηση; Ο servicer θα μου πει να του δώσω 70.000 ευρώ, για να διαγράψει τις 130.000 ευρώ. Εγώ έχω μόνο 10.000 ευρώ. Οι τράπεζες δεν θα μου επιτρέψουν να πάρω δάνειο. Χρειαζόμαστε εναλλακτικές…».

Οι περισσότερες από τις φιλικές διευθετήσεις που έχουν διενεργηθεί ως σήμερα αφορούν σε φυσικά πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα, τα οποία είτε έχουν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση είτε καλύπτουν το κενό με άλλους τρόπους (χρηματοδότηση από funds, δωρεές από φίλους κ.ά.). Για τους υπόλοιπους, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία, δεν υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία, όπως ανέφερε ο κ. Κωνσταντινίδης.

Τυπικά, το θεσμικό/κανονιστικό πλαίσιο επιτρέπει σε τρίτη τράπεζα (σ.σ. όχι σε αυτή που «γεννήθηκε» το μη εξυπηρετούμενο άνοιγμα και εν συνεχεία πώλησε ή τιτλοποίησε την απαίτηση) να χορηγεί χρηματοδότηση. Με δεδομένο, όμως, ότι η πλειονότητα των οφειλετών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν «χτυπήσει» στον Τειρεσία, τα περιθώρια τραπεζικής χρηματοδότησης παραμένουν στην πράξη μηδαμινά.

Για να προχωρήσουν ρυθμίσεις και οριστικοί διακανονισμοί και να αναταχθούν οι εισπράξεις των τιτλοποιημένων χαρτοφυλακίων απαιτούνται εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης. Στην κατεύθυνση αυτή η Εθνική βρίσκεται σε αποκλειστικές συζητήσεις με τη Fortress, για τη σύμπηξη joint venture.

Οι δύο πλευρές θα συστήσουν νέο επενδυτικό κεφάλαιο (fund), το οποίο αφού συμφωνεί βιώσιμες λύσεις ρύθμισης, θα χρηματοδοτεί τον οφειλέτη για να εξαγοράζει την απαίτηση με «κούρεμα» οφειλής. Πιθανόν να απαιτηθεί, μέσω θυγατρικής, διευρυμένη άδεια servicer, ώστε να μπορεί να αναχρηματοδοτεί δάνεια.

Η Εθνική, έχοντας εισάγει πρώτη στην Ελλάδα προγράμματα διαχωρισμού οφειλής, με βάση την εμπορική αξία της εξασφάλισης (Split & Freeze και εν συνεχεία Split & Settle), για ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια σε ευρώ και ελβετικό φράγκο, διαθέτει εμπειρία underwriting σε λύσεις discount pay off (DPOs) καθώς ο μηχανισμός είναι παρόμοιος. Υπενθυμίζεται ότι μέσω των προγραμμάτων Split & Settle διενήργησε ρυθμίσεις με μερική διαγραφή απαίτησης («κούρεμα» οφειλής) που έφθασε ως το 85% (σ.σ. κυρίως σε στεγαστικά σε ελβετικό φράγκο).

Εξετάζουν διεύρυνση άδειας οι servicers

Το ενδεχόμενο να εισέλθουν στην αναχρηματοδότηση δανείων λαμβάνοντας διευρυμένη άδεια εργασιών εξετάζουν και οι υφιστάμενες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις καθώς αφενός γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχει κενό στην αγορά, που λόγω ανάταξης της οικονομίας δημιουργεί προϋποθέσεις κερδοφόρου δραστηριότητας, αφετέρου τέτοια σχήματα μπορούν να συμβάλουν στην ανάταξη των εισπράξεων, «γεφυρώνοντας» τις υφιστάμενες υστερήσεις σε σχέση με τους στόχους των επιχειρησιακών σχεδίων.

Η Τράπεζα της Ελλάδος πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση. Στην πρόσφατη έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας αφού επαναλαμβάνει ότι καμία εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις δεν έχει αιτηθεί άδειας για την αναχρηματοδότηση απαιτήσεων, σημειώνει ότι απαιτούνται αλλαγές, προκειμένου να υποβοηθηθεί η επανένταξη σε καθεστώς ενημερότητας οφειλετών με βιώσιμα επενδυτικά σχέδια. «Η εξέταση των δυνατοτήτων επανένταξης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και να αναδεικνύεται ως μία επιλογή, η οποία θα συμβάλει καθοριστικά στην οριστική εκκαθάριση του ιδιωτικού χρέους, αλλά και στην ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας» αναφέρει η έκθεση.

Στις τράπεζες τα δάνεια, όταν «πρασινίσουν»

Ακόμη μεγαλύτερο είναι το ενδιαφέρον των τραπεζών καθώς θέλουν να επανεντάξουν στους ισολογισμούς τους τα δάνεια που «πρασινίζουν» (σ.σ. ταξινομούνται ως ενήμερα, μετά την πάροδο περιόδου ομαλής εξυπηρέτησης ως ρυθμισμένα), ενώ παράπλευρο όφελος θα δημιουργήσει και η επάνοδος σε καθεστώς αξιόχρεου χιλιάδων φυσικών/νομικών προσώπων που παραμένουν σήμερα αποκλεισμένα από το τραπεζικό σύστημα λόγω Τειρεσία.